Bài 21. Đột biến gen

Chương IV
BIẾN DỊ
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến nhiễm sắc thể
Thường biến
2
Chương IV
BIẾN DỊ
Tiết 22
ĐỘT BIẾN GEN
â
3
I/ Đột biến gen là gì?
4
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
5
1. Đoạn ADN ban đầu (a):
Quan sát hình H21.1 (SGK) và hoàn thành bài tập sau:
+ Có ... cặp nuclêôtít.
+ Trình tự các cặp nuclêôtít.
-T-G-A-T-X-
| | | | |
-A-X-T-A-G-
5
…
6
Quan sát hình H21.1 (SGK) và hoàn thành bài tập sau:
Mất một cặp
Mất cặp X-G
4
Thêm một cặp
Thêm cặp T-A
6
Thay thế cặp này bằng cặp khác
Thay cặp A-T bằng cặp G-X
5
7
I. Đột biến gen là gì?
- Là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hay một số cặp nuclêôtít.
- Gồm các dạng:
Mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtít.
8
II/ Nguyên nhân phát sinh đột biến gen.
9
Từ những thông tin SGK
Hãy cho biết những nguyên nhân gây ra đột biến gen?
10
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới
ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
11
Nguyên nhân tự nhiên là do sao chép nhầm của phân tử ADN
Trong thực nghiệm người ta đã gây ra các đột biến nhân tạo bằng:
Tác nhân vật lí: Tia phóng xạ, tia tử ngoại, sốc nhiệt……..
Tác nhân hóa học: Etyl mêtan sunphônat, nitrôzô metyl urê…..
12
III. Vai trò đột biến gen
13
ĐBG làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ ( màu trắng)
Lợn có đầu và chân sau dị dạng
ĐBG ở lúa (b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
Lợn có đầu dị dạng
Đột biến có hại
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
14
Một vài hình ảnh đột biến gen
15
Một số hình ảnh về đột biến gen do chất độc màu da cam
16
Một vài hình ảnh đột biến gen
17
Cà rốt trắng nhiều chất dinh dưỡng và ngọt hơn cà rốt thường- Db gen
18
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình?
Đột biến gen làm biến đổi cấu trúc của ADN dẫn đến biến đổi cấu trúc của ARN thông tin làm biến đổi cấu trúc Prôtêin mà nó mã hóa gây nên biến đổi ở kiểu hình.
19
Tại sao đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường là có hại cho bản thân sinh vât?


Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chon lọc tự nhiên, gây rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin
20
III. Vai trò đột biến gen
- Gây ra biến đổi ở kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật.
Ví dụ: gaây neân beänh bạch taïng ôû luùa, ngöôøi, ñoäng vaät…
21
III. Vai trò đột biến gen
Đột biến gen đôi khi có lợi cho sinh vật và con người.
Ví dụ: Tăng tính chịu hạn, chịu rét ở lúa.
22
Tóm tắt nội dung
1. Đột biến gen:
Là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hay một số cặp nuclêôtít.
Các dạng: Mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtít.
2. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể. Xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra.
3. Vai trò đột biến gen:
Gây biến đổi kiểu hình thường có hại nhưng cũng có khi có lợi.
23
1. Đột biến gen là:
a. Sự biến đổi trong kiểu gen.
b. Sự biến đổi ở một nuclêôtít trong gen.
3. Đột biến gen liên quan đến một cặp ... , điển hình là dạng:
mất, ... , ... một cặp nuclêôtít.
Đột biến gen thường ... nhưng cũng có khi ... cho bản thân sinh vật hoặc đối với bản thân con người.
2. Đột biến gen phụ thuộc những nhân tố nào?
a. Đặc điểm cấu trúc của gen.
b. Các tác nhân lý hóa của ngoại cảnh hoặc rối loạn trong quá trình tự sao của ADN.
c. Sự biến đổi ở một hay một số cặp nuclêôtít trong gen.
d. Sự biến đổi của một tính trạng trên cơ thể
c. Cả a và b.
Bài tập trắc nghiệm:
có hại
nucleôtít
thay thế
thêm
có lợi
Hướng dẫn học bài ở nhà
1.Học bài theo câu hỏi SGK
2. Sưu tầm một số ví dụ và tranh ảnh về đột biến gen và
các kiểu đột biến khác.
3. Chuẩn bị bài sau: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
Tìm hiểu:
+ Khái niệm.
+ Nguyên nhân gây đột biến cấu trúc NST.