Bài 21. Đột biến gen

PHÒNG GD&ĐT PHÚ LỘC
TRƯỜNG THCS LỘC ĐIỀN
Môn: Sinh học 9
Gvth: Đỗ Viết Công
Chương IV:
Mời các em xem một số hình ảnh về hiên tượng biến dị
Rắn hai đầu
Dị tật ở bàn tay
Biến dị là gì?
Biến dị
BD không di truyền (thường biến)
BD di truyền
BD tổ hợp
BD Đột biến
Đột biến NST
Đột biến gen
ĐB số lượng
ĐB cấu trúc
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
Bài 21. ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
Quan sát hình ảnh, thảo luận nhóm và hoàn thành bảng sau:
G
X
b
a
c
d
Đột biến gen là gì? Có mấy dạng đột biến gen?
4
Mất một cặp X-G
Mất một cặp nucleotit
Thêm một cặp nucleotit
Thay thế một cặp nucleotit
Thêm một cặp T-A
Thay cặp A-T bằng cặp G-X
6
5
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan đến một hoặc một số cặp nucleotit.
- Có 3 dạng : mất, thêm và thay thế một cặp nucleotit.
Nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm để xác định những nguyên nhân gây đột biến gen?
* Tự nhiên


* Nhân tạo:
Môi trường trong cơ thể: rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa
Môi trường ngoài cơ thể: các yếu tố: ánh sáng, nhiệt độ…
Trong thực nghiệm, người ta dùng các tác nhân vật lí (tia phóng xạ, tia tử ngoại…) hoặc các tác nhân hóa học (Chất độc,…)

II Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Một số hình ảnh về nguyên nhân phát sinh đột biến do các hoạt động của con người gây ra.
Các tác nhân tác động vào quá trình tự sao chép của phân tử ADN
Và hậu quả để lại là...
ĐBG làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ ( màu trắng)
Lợn có đầu và chân sau dị dạng
ĐBG ở lúa (b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
Đột biến có hại
Vịt 3 chân
iii. Vai trũ c?a d?t bi?n gen:
Hãy quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi
Thảo luận nhóm (5 phút) trả lời các câu hỏi sau:
Câu1: Tại sao đột biến gen gây ra biến đổi kiểu hình?
Câu2: Nêu vai trò của đột biến gen?
Đáp án:
Câu1: Đột biến gen gây ra những biến đổi kiểu hình vì nó làm biến đổi cấu trúc prôtêin mà nó mã hoá.
Cõu 2: - Da s? d?t bi?n gen cú h?i cho b?n thõn sinh v?t vỡ chỳng phỏ v? s? th?ng nh?t h�i ho� trong ki?u gen, gõy ra nh?ng r?i lo?n trong quỏ trỡnh t?ng h?p prụtờin.
-M?t s? d?t bi?n gen cú l?i cho b?n thõn sinh v?t v� con ngu?i, cú ý nghia trong chan nuụi tr?ng tr?t.
Củng cố, dặn dò
Đột biến gen là gì?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen thường liên quan đến một hoặc một số cặp Nucleotid.
- Có 3 dạng : mất, thêm và thay thế một cặp nu

II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen: các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể tác động làm rối loạn quá trình tự sao chép của phân tử ADN gây ra đột biến gen.
III Vai trò của đột biến gen:
Đa số đột biến gen có hại cho bản thân sinh vật. Tuy nhiên một số ít có lợi cho con người trong thực tiễn sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi)
Câu 1. Đột biến gen là:
a. Sự biến đổi trong kiểu gen.
b. Sự biến đổi ở một nuclêôtít trong gen.
Câu 3. Đột biến gen laø nhöïng bieán ñoåi trong caáu truùc cuûa gen lieân quan đến một hay moät soá caëp nucleoâtit, điển hình là dạng:
... , ... ,… một cặp nuclêôtít.
Đột biến gen thường ... nhưng cũng có khi ... cho bản thân sinh vật hoặc đối với bản thân con người.
Câu 2. Đột biến gen phụ thuộc những nhân tố nào?
a. Đặc điểm cấu trúc của gen.
b. Các tác nhân lý hóa của ngoại cảnh hoặc rối loạn trong quá trình tự sao của ADN.
c. Sự biến đổi ở một hay một số cặp nuclêôtít trong gen.
d. Sự biến đổi của một tính trạng trên cơ thể
c. Cả a và b.
Bài tập trắc nghiệm:
có hại
thay thế
Mất
có lợi
thêm
Trò chơi ô chữ
1
2
3
4
5
6
Đây là người đặt nền móng cho di truyền học
Câu 1. Ô CHỮ GỒM 6 CHỮ CÁI
Câu 2. Ô CHỮ GỒM 9 CHỮ CÁI
Đây là đặc điểm của hai NST giống nhau về hình dạng và kích thước
Câu 3. Ô chữ gồm 11 chữ cái
Phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội cần xác định kiểu gen với cá thể mang tính trạng lặn.
Câu 4. Ô CHỮ GỒM 6 CHỮ CÁI
Hiện tượng con cái sinh ra khác bố mẹ và khác nhau nhiều chi tiết
Câu 5. Ô CHỮ GỒM 11 CHỮ CÁI
Nhiễm sắc thể tự nhân đôi ở kì này?
Câu 6. Ô CHỮ GỒM 9 CHỮ CÁI
Đây là đơn phân của phân tử ADN.
1
2
3
4
5
6
Dặn dò
1. Sưu tầm một số ví dụ và tranh ảnh về đột biến gen và
các kiểu đột biến khác.
2. Chuẩn bị bài mới: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
Tìm hiểu:
+ Khái niệm.
+ Nguyên nhân gây đột biến cấu trúc NST.

CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GIỎI
CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GIỎI