Bài 21. Đột biến gen

Trường THcs thụy phúc
Bài giảng Môn sinh học 9
Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ
Kiểm tra bài cũ
1. Cho một đoạn gen có cấu trúc như sau:
Mạch 1: - A - T - G - X - T - X - G -
Mạch 2: - T - A - X - G - A - G - X -
Xác định trình tự các đơn phân của đoạn mạch ARN được tổng hợp từ mạch 2?
2. Nêu bản chất của mối quan hệ giữa gen và tính trạng qua sơ đồ:
Gen(một đoạn ADN) -> mARN -> Prôtêin -> tính trạng
1
2
3
Cừu 8 chân
Vịt 3 chân
Bàn tay 6 ngón
Người không có mắt
Chương iv biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị tổ hợp
Biến dị không di truyền
(thường biến)
Biến dị đột biến
* Đột biến gen
* Đột biến cấu trúc NST
* Đột biến số lượng NST
Bài 21
đột biến gen
Bài 21 Đột biến gen
1. Đột biến gen là gì?
Chương iv biến dị
Đoạn ADN ban đầu:
+ Có 5 cặp Nu
+ Trình tự các cặp Nu
- A - X - T - A - G -
- T - G - A - T - X -
4
Gen b? mất cặp G-X
Mất 1 cặp Nu
6
Gen b? thêm cặp T-A
Thêm 1 cặp Nu
5
Gen b? thay thế cặp
T - A bằng G - X
Thay cặp Nu này
bằng cặp Nu khác
Mất 1 cặp Nu
Thêm 1 cặp Nu
Thay cặp Nu này
bằng cặp Nu khác
Bài 21 Đột biến gen
1. Đột biến gen là gì?
Chương iv biến dị
Đoạn ADN ban đầu:
+ Có 5 cặp Nu
+ Trình tự các cặp Nu
- A - X - T - A - G -
- T - G - A - T - X -
Mất 1 cặp Nu
Thêm 1 cặp Nu
Thay cặp Nu này
bằng cặp Nu khác
Đảo vị trí
1 cặp Nu
1. Đột biến gen là gì?
2. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Gen b? mất, thêm, thay thế hay đảo vị trí một cặp Nu
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp Nu xa?y ra ta?i mụ?t diờ?m na`o do? cu?a phõn tu? ADN.
- Khái niêm:
- Các dạng đột biến gen:
Bài 21 Đột biến gen
Chương iv biến dị
- Tự nhiên:
?Tia phóng xạ.
?Tia tử ngoại.
? S?c nhi?t
? Hĩa ch?t.
- Nhân tạo:
Do rối loạn sinh lý, sinh hoá nội bào
- Bên trong:
- Bên ngoài:
Do ảnh hưởng của các tác nhân lý, hoá:
1. Đột biến gen là gì?
2. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Gen b? mất, thêm, thay thế hay đảo vị trí một cặp Nu.
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp Nu xa?y ra ta?i mụ?t diờ?m na`o do? cu?a phõn tu? ADN.
- Khái niêm:
- Các dạng đột biến gen:
Bài 21 Đột biến gen
Chương iv biến dị
- Tự nhiên:
?Tia phóng xạ.
? Tia tử ngoại.
? Các hóa chất.
? Sốc nhiệt.
- Nhân tạo:
Do rối loạn sinh lý, sinh hoá nội bào.
Con người gây đột biến bằng các tác nhân vật lý hoặc hóa học.
- Bên trong:
- Bên ngoài:
Do ảnh hưởng của các tác nhân lý, hoá:
1. Đột biến gen là gì?
2. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Gen b? mất, thêm, thay thế hay đảo vị trí một cặp Nu.
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp Nu xa?y ra ta?i mụ?t diờ?m na`o do? cu?a phõn tu? ADN.
- Khái niêm:
- Các dạng đột biến gen:
Bài 21 Đột biến gen
Chương iv biến dị
- Tự nhiên: Rối loạn trong quá trình tự sao của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
- Nhân tạo: Con người gây đột biến bằng các tác nhân vật lý hoặc hóa học
3. Vai trò của đột biến gen
a. Hậu quả và tính chất biểu hiện của đột biến gen
- Sự biến đổi cấu trúc phân tử của gen có thể dẫn đến mARN bị biến đổi, hậu quả protêin tương ứng bị biến đổi, cuối cùng có thể dẫn đến biến đổi đột ngột, gián đoạn của một vài tính trạng trên một vài cá thể. (tính trạng biểu hiện ra bên ngoài thành kiểu hình)
Gen (1 đoạn của ADN) -> mARN -> Pr (Pôlipectít) -> tính trạng
Hãy quan sát các hình sau đây và cho biết đột biến nào có lợi, đột biến nào có hại cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
1. Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ( màu trắng)
2. Lợn con có đầu và chân dị dạng
3. Đột biến gen ở lúa(b) làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc(a)
4. MÊt sä n·o
5. Nhiều ngón chân
4
1
3
2
1. Đột biến gen là gì?
2. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Gen b? mất, thêm, thay thế hay đảo vị trí một cặp Nu.
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp Nu xa?y ra ta?i mụ?t diờ?m na`o do? cu?a phõn tu? ADN.
- Khái niêm:
- Các dạng đột biến gen:
Bài 21 Đột biến gen
Chương iv biến dị
- Tự nhiên: Rối loạn trong quá trình tự sao của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
- Nhân tạo: Con người gây đột biến bằng các tác nhân vật lý hoặc hóa học
3. Vai trò của đột biến gen
a. Hậu quả và tính chất biểu hiện của đột biến gen
Gen (1 đoạn của ADN) -> mARN -> Pr (Pôlipectít) -> tính trạng
- Đột biến gen thường là lặn.
- Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình nờn da s? hại cho bản thân SV, m?t s? trung tớnh, m?t s? ớt cú l?i.
b. Vai trò của đột biến gen.
*¦u ®iÓm: Con người đã gây ra những đột biến nhân tạo có lợi cho công tác chọn giống: T¹o ra nh÷ng gièng c©y trång vËt nu«i ®¸p øng nhu cÇu sö dông cña con ng­êi.

*Nhược điểm: Đa số các đột biến gen tạo ra các gen lặn khi biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho cơ thể sinh vật v� ngu?i.
b. Vai trò
Gi?ng lỳa Tỏm thom H?i H?u d?t bi?n cú kh? nang ch?u rột, ch?u h?n t?t, cho nang su?t cao, tr?ng du?c 2v?/nam, trờn nhi?u di?u ki?n d?t dai, k? c? trung du, mi?n nỳi.
1. Đột biến gen là gì?
2. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Gen b? mất, thêm, thay thế hay đảo vị trí một cặp Nu.
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp Nu xa?y ra ta?i mụ?t diờ?m na`o do? cu?a phõn tu? ADN.
- Khái niêm:
- Các dạng đột biến gen:
Bài 21 Đột biến gen
Chương iv biến dị
- Tự nhiên: Rối loạn trong quá trình tự sao của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
- Nhân tạo: Con người gây đột biến bằng các tác nhân vật lý hoặc hóa học
3. Vai trò của đột biến gen
a. Hậu quả và tính chất biểu hiện của đột biến gen
Gen (1 đoạn của ADN) -> mARN -> Pr (Pôlipectít) -> tính trạng
- Đột biến gen thường là lặn.
- Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình nờn da s? hại cho bản thân SV, m?t s? trung tớnh, m?t s? ớt cú l?i.
b. Vai trò của đột biến gen.
- Đột biến gen được xem là nguồn nguyên liệu quan trọng của quá trình chän gièng vµ tiÕn ho¸.
Chọn đáp án đúng nhất: dạng đột biến gen nào có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng trong kiểu hình?
Đột biến gen gây rối loạn (1) . .......... nên đa số đột biến gen thường (2) ..
quá trình nhân đôi của ADN,
Bài tập
a. Mất, thêm một cặp Nu
b. Thay thế một cặp Nu
c. Đảo vị trí một cặp Nu
d. Cả a, b, c
2. Cho các cụm từ, hãy điền vào chỗ trống:
quá trình tổng hợp ARN,
quá trình sinh tổng hợp Pr
có hại,
trung tính,
có lợi
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen. Đột biến gen gây ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN, xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra. Đột biến gen thường liên quan đến 1 cặp Nu, điển hình là các dạng: mất, thêm, thay thế, đảo vị trí một cặp Nu.
Đột biến gen thường có hại nhưng cũng có khi có lợi.
Ghi nhớ
Học thuộc phần ghi nhớ cuối bài
Trả lời câu 2, câu 3 vào vở bài tập
Đọc trước bài 22. Đột biến cấu trúc NST
Công việc về nhà
1. Đột biến gen là gì?
2. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Gen b? mất, thêm, thay thế hay đảo vị trí một cặp Nu.
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp Nu xa?y ra ta?i mụ?t diờ?m na`o do? cu?a phõn tu? ADN.
- Khái niêm:
- Các dạng đột biến gen:
Bài 21 Đột biến gen
Chương iv biến dị
- Tự nhiên: Rối loạn trong quá trình tự sao của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
- Nhân tạo: Con người gây đột biến bằng các tác nhân vật lý hoặc hóa học
3. Vai trò của đột biến gen
a. Hậu quả và tính chất biểu hiện của đột biến gen
Gen (1 đoạn của ADN) -> mARN -> Pr (Pôlipectít) -> tính trạng
- Đột biến gen thường là lặn.
- Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình nờn da s? hại cho bản thân SV, m?t s? trung tớnh, m?t s? ớt cú l?i.
b. Vai trò của đột biến gen.
- Đột biến gen được xem là nguồn nguyên liệu quan trọng của quá trình chän gièng vµ tiÕn ho¸.