Bài 21. Đột biến gen

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
TẬP THỂ LỚP 9/1
SINH HỌC 9
Con gì đây?
Hiện tượng biến dị
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
Biến dị là gì?
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.

Biến dị tổ hợp
BD di truyền
Đột biến
Biến dị ( BD)

BD không di truyền (thường biến)
Đột biến gen
Đột biến NST
?
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN




II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
I. Đột biến gen là gì ?
III. Vai trò của đột biến gen
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì ?
Hãy gắn đoạn mạch bổ sung cho đoạn mạch đơn sau?
Gen (a) có tổng bao nhiêu cặp nuclêôtit?
I. Đột biến gen là gì?
a
Trình tự của các cặp nuclêôtit?
5 cặp
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
H21.1. Một số dạng đột biến gen
Thảo luận nhóm 4 HS
Thời gian : 3 phút
Yêu cầu: quan sát H 21.1và hoàn thành bảng sau :
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
( Mất 1cặp X- G )
Thêm 1cặp T- A
Thay thế cặp A- T bằng cặp G- X
?
4
6
5
* Mất cặp X - G
* Thêm cặp T - A
* Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
* Mất một cặp nuclêôtit .
* Thêm một cặp nuclêôtit .
* Thay cặp nuclêôtit này
bằng cặp nuclêôtit khác .

Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit.
Đột biến gen là gì?
H21.1. Một số dạng đột biến gen
4
6
5
* Mất cặp X - G
* Thêm cặp T - A
* Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
* Mất một cặp nuclêôtic
* Thêm một cặp nuclêôtic
* Thay cặp nuclêôtic này
bằng cặp nuclêôtic khác

Có 3 dạng : mất , thêm , thay thế một cặp nuclêôtit.
Có mấy dạng đột biến gen?
H21.1. Một số dạng đột biến gen
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì ?
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen .
Đột biến gen là gì ? Có những dạng đột biến gen nào ?
- Các dạng đột biến gen : mất , thêm , thay thế một cặp nuclêôtit .
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì ?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
.... (1).....
....................... (3).................... : rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa .
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Nghiên cứu cá nhân ( Thời gian : 2 phút )
Đọc thông tin mục II/62 SGK . Hoàn thành bài tập sau :
Cho các cụm từ :

hãy điền vào các chỗ trống ở sơ đồ sau sao cho thích hợp :
Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
.... (2)......
....................... (4).................. các yếu tố: bức xạ tự nhiên , thuốc diệt cỏ….
.................... (5).................: tia phóng xạ , tia tử ngoại…
.................... (6)................. : hoá chất nitrôzô mêtyl urê ( NMU)...
Tự nhiên
Môi trường ngoài cơ thể
Con người
Các tác nhân vật lí
Các tác nhân hoá học
Môi trường trong cơ thể
;
;
;
;
;
...............
........................................... : rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa .
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Thảo luận nhóm 2HS ( Thời gian : 2 phút )
Nghiên cứu thông tin mục II/62 SGK . Hoàn thành bài tập sau :
Cho các cụm từ :

hãy điền vào các chỗ trống ở sơ đồ sau sao cho thích hợp :
Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
..............
............................................ các yếu tố: bức xạ tự nhiên , thuốc diệt cỏ….
.....................................: tia phóng xạ , tia tử ngoại…
..................................... : hoá chất nitrôzô mêtyl urê ( NMU)...
Tự nhiên
Môi trường ngoài cơ thể
Con người
Các tác nhân vật lí
Các tác nhân hoá học
Môi trường trong cơ thể
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
;
;
;
;
;
...............
........................................... : rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa .
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
..............
............................................ các yếu tố: bức xạ tự nhiên , thuốc diệt cỏ….
..................................... : tia phóng xạ , tia tử ngoại…
..................................... : hoá chất nitrôzô mêtyl urê ( NMU)...
Tự nhiên
Môi trường ngoài cơ thể
Con người
Các tác nhân vật lí
Các tác nhân hoá học
Môi trường trong cơ thể
Mạch 1
Mạch 2

Mạch 2
ADN mẹ .
ADN con.
ADN con.
Mạch 1
QUÁ TRÌNH TỰ NHÂN ĐÔI ( SAO CHÉP ) CỦA PHÂN TỬ ADN
Mạch mới
Mạch mới
Đột biến gen phát sinh do những rối loạn trong quá trình tự sao chép của phân tử ADN .
...............
........................................... : rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa .
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
..............
............................................ các yếu tố: bức xạ tự nhiên , thuốc diệt cỏ….
..................................... : tia phóng xạ , tia tử ngoại…
..................................... : hoá chất nitrôzô mêtyl urê ( NMU)...
Tự nhiên
Môi trường ngoài cơ thể
Con người
Các tác nhân vật lí
Các tác nhân hoá học
Môi trường trong cơ thể
(Nhân tạo)
- Đột biến gen xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN , xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra .
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì ?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
- Đột biến gen xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN , xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra .
*C�c nguy�n nh�n b�n ngồi cĩ th? g�y ra d?t bi?n :
+ Do b?c x? t? nhi�n , c�c d?ng v? phĩng x? trong lịng d?t .
+ B?c x? nh�n t?o do s? d?ng ngu?n tia X ch?n dốn b?nh , s?n ph?m ti�u d�ng cĩ ph�t ra tia X nhu vơ tuy?n , d?ng v? phĩng x? ? d?ng h? , c�c ch?t gia c? trong d? h?p , c�c cu?c th? vu khí h?t nh�n , ph?n son , m? ph?m , c�c ch? ph?m du?c li?u cĩ kh? nang g�y d?t bi?n , c�c ch?t th?i cơng nghi?p , thu?c s�t tr�ng , thu?c di?t c? ....
Tâc h?i c?a ch?t d?c mău da cam
Mây bay M? r?i ch?t d?c mău da cam
Tác hại do ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm môi trường
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì ?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen
H 21.2 Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ (màu trắng)
Lợn có chân sau dị dạng
Lúa có khả năng chịu hạn, cho năng suất cao.
Lợn có chân sau dị dạng
Lúa có khả năng chịu hạn, cho năng suất cao.
Thảo luận nhóm 2HS ( Thời gian : 3 phút )
Nghiên cứu thông tin mục III/63 SGK . Trả lời các câu hỏi sau :
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình ?
Tại sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường là có hại cho bản thân sinh vật ?
Đột biến gen có vai trò trong sản xuất như thế nào ?
Lúa có khả năng chịu hạn, cho năng suất cao.
1. Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình ?
2.Tại sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường là có hại cho bản thân sinh vật ?
3. Đột biến gen có vai trò trong sản xuất như thế nào ?
* Biến đổi cấu trúc phân tử của gen  Biến đổi cấu trúc của loại prôtêin mà nó mã hoá  Biến đổi ở kiểu hình
* Các đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường là có hại cho bản thân sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên , gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin .
* Đột biến gen có ý nghĩa với chăn nuôi , trồng trọt vì trong thực tế có những đột biến gen có lợi cho bản thân sinh vật và cho con người .
Quan sát các hình dưới đây và cho biết : đột biến nào có hại , đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người .
H 21.2 Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ ( màu trắng)
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
Đột biến dị dạng chi ở người
Đột biến nhiều nải ở chuối
Đột biến có lợi
Đột biến có hại
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì ?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen
- Đột biến gen thường có hại nhưng cũng có khi có lợi .
Tính trạng lặn được biểu hiện ra kiểu hình khi nào ?
Tính trạng lặn được biểu hiện ra kiểu hình khi ở thể đồng hợp lặn : aa , bb , ....
* Đa số đột biến gen tạo ra các gen lặn ( c, d.... )
Biểu hiện ra kiểu hình : cc , dd ... + điều kiện môi trường thích hợp .
* Qua giao phối , nếu gặp tổ hợp gen thích hợp , một đột biến vốn là có hại có thể trở thành có lợi .
Thể dị hợp : Aa
Kiểu hình của tính trạng trội
3
4
5
2
1. Có 10 chữ : từ để chỉ cơ thể mang đột biến
thể hiện ra kiểu hình
TỪ KHOÁ
1
7
6
2. Có 10 chữ : đây là những biến đổi xảy ra
trên vật chất di truyền là phân tử ADN .
3. Có 6 chữ : một dạng đột biến là mất một
hay một số cặp nuclêôtit của gen .
4. Có 6 chữ : từ chỉ sự sai khác giữa con cái
với bố mẹ chúng .
5. Có 6 chữ : tác dụng của đa số đột biến
đối với bản thân cơ thể sinh vật .
6. Có 10 chữ : một dạng đột biến gen không
phải là mất cặp và thêm cặp nuclêôtit .
7. Cú 3 ch? : dõy l� c?u trỳc phõn t?
cú mang gen d?t bi?n
TRÒ CHƠI GIẢI Ô CHỮ
* Hoïc baøi
Laøm baøi taäp 1,2,3 SGK trang 64
Dặn dò :
Xem lại kiến thức chuong III
L�m tru?c c�c b�i t?p ? chuong III
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN !
QUÝ THẦY CÔ
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT !!
ĐẾN THAM DỰ BUỔI HỌC HÔM NAY