Bài 21. Đột biến gen

PHòNG GI�O DuC & Đào tạo HUYệN ĐIệN BIÊN
Trường THCS THANH LUÔNG
GV: HoàNG MINH
Quan sát các bức tranh và cho biết chúng có gì khác thường?
Dưa sinh đôi
Chuong IV: BI?N D?

Chương IV: BIẾN DỊ
Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đét biến gen là gì?
Hãy gắn mạch còn lại cho đoạn mạch đơn sau?
Gen (a) có tổng bao nhiêu cặp nuclêôtit?
a
Trình tự của các cặp nuclêôtit?
5 cặp
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtic
- Thêm một cặp nuclêôtic
Thay cặp nuclêôtic này
Bằng cặp nuclêôtic khác

Mất một cặp nucleotit
Thêm một cặp nucleotit
Thay thế một cặp nucleotit
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit, xảy ra tại một điểm nào đó trên ADN

*Kể tên một số dạng đột biến gen?
Các dạng đột biến gen: mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit
* VËy ®ột biến gen là gì?


G
X
Em có nhận xét gì về vị trí giữa các cặp
nucleotit ở 2 đoạn gen trên
a
e
Hai cặp A-T và G-X đã đảo vị trí cho nhau
Ngoài 3 dạng đột biến đã nêu còn có thể gặp dạng đột biến nào n?a?
Đét biÕn ®¶o vÞ trÝ cÆp nucleotit
Chương IV: BIẾN DỊ
Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Tâc h?i c?a ch?t d?c mău da cam
Mây bay M? r?i ch?t d?c mău da cam
Máy bay Mỹ đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê kông, 26/07/1969.

Qua quan sát tranh, nghiên cứu thông tin SGK, liên hệ thực tế rút ra kết luận nguyên nhân phát sinh đột biến gen?
Tự nhiên: Rối loạn trong quá trình tự sao của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể. (Tia phóng xạ , tử ngoại , thuốc trừ sâu …)

- Nhân tạo: Con người gây đột biến bằng các tác nhân vật lý hoặc hóa học
Tái bản
ADN
Tái bản
ADN
ADN con thế hệ I
ADN con thế hệ II
G
T
G
X
G
A
G
G
X
T
X
T
Chương IV: BIẾN DỊ
Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
III. Vai trò của đột biến gen:
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
? Đột biến nào có lợi cho sinh vật và con người ?
? Đột biến nào có hại cho sinh vật ?
? Tại sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật ?
CÓ LỢI
CÓ HẠI
CÓ HẠI
CÓ HẠI
CÓ LỢI
1
2
3
4
5
2 , 3 và 4
1 và 5
Vì phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen
Đột biến thân lùn ở lúa
Đột biến bạch tạng ở cây
Đột biến có lợi
Đột biến có hại
Vai trò của đột biến gen?
- Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật
- Đột biến đôi khi có lợi cho con người  Có ý nghĩa trong chăn nuôi , trồng trọt


? Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình?
? Từ những nguyên nhân và tác hại trên chúng ta phải có ý thức như thế nào trong việc bảo vệ môi trường hạn chế đột biến gen ?

+ Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu diệt cỏ …
+ Vệ sinh môi trường đất , nước
+ Chống sản xuất sử dụng vũ khí hoá học ..

Đột biến gen là những .......................trong .................của gen liên quan tới ..........hoặc ..................cặp nuclêôtit, xảy ra tại một điểm nào đó trên ADN
Câu 1: Điền từ thích hợp và chỗ chấm
cấu trúc
một
một số
biến đổi
Chọn phương án đúng cho câu trắc nghiệm sau
2. Nguyªn nh©n g©y ra ®ét biÕn gen lµ?
A. C¸c t¸c nh©n vËt lý trong ngo¹i c¶nh ( tia phãng x¹, tia tö ngo¹i, sèc nhiÖt).
B. C¸c t¸c nh©n ho¸ häc trong ngo¹i c¶nh nh­ c¸c ho¸ chÊt ®éc h¹i ®i«xin…
D. Cả A, B, C đều đúng.

C. Các rối loạn sinh lí, sinh hoá của tế bào trong cơ thể.


10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Chọn phương án đúng cho cho câu trắc nghiệm sau
3. Vai trß cña ®ét biÕn gen lµ g×?
A. Lu«n cã h¹i cho b¶n th©n sinh vËt.
B. Lu«n cã lîi cho b¶n th©n sinh vËt.
C. Đột biến gen có thể có hại hoặc có lợi cho bản thân sinh vật hoặc con người.
D. Cả A, B, C đều đúng.
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Dặn dò:
- Trả lời câu hỏi 2, 3 SGK
- Chuẩn bị bài: Đột biến cấu trúc NST
- Tìm hiểu bệnh ung thư máu ở người .
Tại sao đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường là có hại cho bản thân sinh vật?
Vì chúng phá vỡ sự hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin.
Em hãy lấy ví dụ về một số dạng đột biến gen mà em biết?
Ví dụ:
Đột biến gây bệnh albina ở động vật và người do đột biến gen lặn của gen quy định tạo sắc tố -> Bệnh bạch tạng: da, tóc (lông) trắng, mắt đỏ.
Đột biến gây bệnh hêmô philia (bệnh máu khó đông – bệnh ưa chảy máu) ở công chúa nước Anh Queen Victoria.
Đột biến gen lặn gây chết ở ruồi giấm (khi ở thể đồng hợp) do đột biến xảy ra ở gen trọng yếu.
Đột biến gen ở tế bào Xôma gây đốm màu trên ngô Ấn Độ….