Bài 21. Đột biến gen

TRƯỜNG PT DT NT ĐĂK HÀ
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 9A1
MÔN : SINH HỌC
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN : Y HÀ
CHƯƠNG IV: BIẾN DỊ
Quan sát một số hình ảnh về hiện tượng biến dị.
Chị em song sinh
Dưa sinh đôi
Dị tật tay 6 ngón: Đột biến gen trội/NST thường
H: Thế nào là hiện tượng di truyền, biến dị là gì?
H: Nêu cơ sở vật chất của hiện tượng di truyền ?
- Di truyền là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết
Cơ sở vật chất của hiện tượng di truyền là nhiễm sắc thể và gen ( ADN)
Chương IV
BIẾN DỊ
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến nhiễm sắc thể
Thường biến
CHƯƠNG IV: BIẾN DỊ
BÀI 21 - TIẾT 22: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
Hãy gắn mạch còn lại cho đoạn mạch đơn sau?
a
Gen (a) có tổng bao nhiêu cặp nuclêôtit?
5 cặp
Trình tự của các cặp nuclêôtit?
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen

G
X
a
e
Đảo vị trí một cặp Nucleotit
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtic
- Thêm một cặp nuclêôtic
Thay cặp nuclêôtic này
Bằng cặp nuclêôtic khác

Quan sát hình và thảo luận nhóm
(5 phút) hoàn thành bảng sau.
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit
Có 3 dạng đột biến gen: mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit
H: Đột biến gen là gì?
H: Kể tên một số dạng đột biến gen thường gặp?
- Ngoài 3 dạng đột biến trên còn có thêm dạng đột biến đảo vị trí các cặp nucleotit
Tác hại của chất độc màu da cam
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Nghiên cứu SGK, và xem hình vẽ để xác định những nguyên nhân gây đột biến gen?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Tự nhiên


Nhân tạo:
Môi trường trong cơ thể: rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa
Môi trường ngoài cơ thể: các yếu tố: ánh sáng, nhiệt độ… tác động
Trong thực nghiệm, người ta dùng các tác nhân vật lí (tia phóng xạ, tia tử ngoại…) hoặc các tác nhân hóa học (Chất độc,…)
- Các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể tác động làm rối loạn quá trình tự sao chép của phân tử ADN gây ra đột biến gen
Máy bay Mỹ rãi chất độc màu da cam (Dioxin) xuống các cánh rừng Việt Nam
Một số hình ảnh về nguyên nhân phát sinh đột biến do các hoạt động của con người gây ra.
Máy bay Mỹ đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê kông, 26/07/1969.
Công ty bột ngọt Vedan thải chất thải ra sông Thị Vải làm cho nguồn nước bị ô nhiễm nặng.
Mỹ ném bom nguyên tử xuống hai thành phố Hiroshima và Nagasaki ở Nhật Bản trong chiến tranh thế giới lần thứ II
Đột biến gen do con người tạo ra
Từ những nguyên nhân trên, chúng ta phải có ý thức như thế nào trong việc bảo vệ môi trường để hạn chế sự phát sinh đột biến gen?
Vệ sinh môi trường đất, nước….
Sử dụng hợp lý và có biện pháp đề phòng khi sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả năng gây đột biến gen.
Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây ra ô nhiễm môi trường.
III .VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
ĐBG làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ ( màu trắng)
Lợn có đầu và chân sau dị dạng
ĐBG ở lúa (b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
Lợn có đầu bị dị dạng
Đột biến có hại
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
Đột biến thân lùn ở lúa
Đột biến bạch tạng ở cây
Đột biến có lợi
Đột biến có hại
Rùa hai đầu
Đột biến có hại
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
Lúa có khả năng chịu hạn cho năng suất
Tay bị dị dạng
Đột biến có lợi
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Đột biến có hại
III / VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
GV : Yêu cầu HS thao luận nhóm trả lời các câu hỏi sau
- Tại sao đột biến gen gây ra biến đổi kiểu hình
- Tại sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường gây hại cho
bản thân sinh vật?
ĐÁP ÁN :
Đột biến gen gây ra những biến đổi kiểu hình vì nó làm biến đổi cấu trúc prôtein mà nó mã hóa
- Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường có hại vì nó phá vỡ sự thống nhất hài hoà rong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên gây ra rối loạn quá triình tổnh hợp protein
- Vai trò của đột biến gen?
- Đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật. Tuy nhiên, đột biến gen đôi khi có lợi cho con người trong thực tiễn sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi,…)
Vai trò của đột biến gen?
Đa số đột biến gen là có hại nhưng cá biệt vẫn có đột biến có lợi. Vì vậy đột biến gen được xem là nguồn nguyên liệu chủ yếu cho quá trình tiến hóa, nguyên liệu quan trọng trong công tác chọn giống.
CỦNG CỐ
Câu 1. Hãy chọn phương án đúng:
Đột biến gen là:
A. Sự biến đổi trong kiểu gen.
B. Sự biến đổi ở một nuclêôtít trong gen.
C. Sự biến đổi ở một hay một số cặp nuclêôtít trong gen.
D. Sự biến đổi của một tính trạng trên cơ thể
Câu 3: Hãy chọn phương án đúng:
Một gen sau đột biến có chiều dài không đổi nhưng tăng thêm một liên kết hiđrô. Gen này bị đột biến thuộc dạng:
Mất một cặp nuclêôtit.
B. Thay thế một cặp A - T bằng một cặp G - X.
C. Thay thế một cặp G - X bằng một cặp A - T.
D. Thêm một cặp nuclêôtit.
1. Điền từ còn thiếu vào chổ trống:
Đột biến gen là những ……..….…. trong ……….….. của gen thường liên quan đến ………. hoặc …………… cặp Nucleotid.
Biến đổi cấu trúc một một số
DẶN DÒ
Học bài;
Trả lời câu 2 , 3 SGK tr.64;
Chuẩn bị bài mới: Đột biến cấu trúc NST (nghiên cứu thông tin, quan sát hình vẽ 22 và trả lời các câu hỏi SGK tr.65 )
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH