Bài 21. Đột biến gen

Chương IV:
BIẾN DỊ
Mời các em xem một số hình ảnh về hiện tượng biến dị
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO VÀ TOÀN THỂ CÁC EM HỌC SINH VỀ THAM DỰ TIẾT HỌC
Chị em song sinh
Dưa hấu sinh đôi
Lợn 3 chân
(H) Biến dị là gì?
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ về một số chi tiết.

Biến dị tổ hợp
BD di truyền
Đột biến
Biến dị

BD không di truyền (thường biến)
Đột biến gen
Đột biến NST
Chương IV: BIẾN DỊ
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
Quan sát tranh, thảo luận nhóm và hoàn thành bảng sau:
G
X
b
a
c
d
Các dạng đột biến gen
(Mất một cặp X_G)
(Thêm một cặp T-A)
(Thay thế cặp A-T bằng cặp G-X)
(H) Đột biến gen là gì? Có mấy dạng đột biến gen?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen thường liên quan đến một hoặc một số cặp Nucleotid.
- Có 3 dạng : mất, thêm và thay thế một cặp Nu.
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Nghiên cứu SGK để xác định những nguyên nhân gây đột biến gen?
- Tự nhiên


- Nhân tạo:
Môi trường trong cơ thể: rối loạn các quá trình sinh lí, hóa sinh.
Môi trường ngoài cơ thể: söï taùc ñoäng cuûa các yếu tố: ánh sáng, nhiệt độ…
Trong thực nghiệm, người ta dùng các tác nhân vật lí (tia phóng xạ, tia tử ngoại…) hoặc các tác nhân hóa học (chất độc,…)
Các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể coù theå tác động làm rối loạn quá trình tự sao chép của phân tử AND, töø ñoù gây ra đột biến gen.
Máy bay Mỹ rãi chất độc màu da cam (Dioxin) xuống các cánh rừng Việt Nam.
Một số hình ảnh về nguyên nhân phát sinh đột biến do các hoạt động của con người gây ra:
Máy bay Mỹ đang raõi chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê kông, 26/07/1969.
Công ty bột ngọt Vedan ñoå chất thải ra sông Thị Vải làm cho nguồn nước bị ô nhiễm nặng.
Hậu quả:
Nạn nhân chất độc màu da cam
Dị tật bẩm sinh
III. Vai trò của đột biến gen:
(H) Đột biến gen có lợi hay có hại?
Đa số đột biến gen có hại cho bản thân sinh vật. Tuy nhiên một số ít có lôïi cho con người trong thực tiễn sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi).
- Gen  mARN  Prôtêin  Tính trạng.
- Biến đổi cấu trúc của gen  Biến đổi cấu trúc 1 loại prôtêin töông öùng  Biến đổi tính traïng.
(H) Vì sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật?
Nêu ví dụ về một số trường hợp đột biến gây hại?
- Đột biến gen thường có hại cho sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy trì lâu đời trong töï nhiên.
Ví dụ:
(Cây baïch taïng)
(Vịt ba chân)
(Rùa hai đầu)
(H) Nêu một số ví dụ về đột biến có lợi?
Đột biến thân lùn ở lúa
Ếch nhiều chân
(H) Vai trò của đột biến gen?
Đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật. Tuy nhiên, đột biến gen đôi khi có lợi cho con người trong thực tiễn sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi,…)
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
1. Điền từ còn thiếu vào chổ trống:
Đột biến gen là những ……..….…. trong ……….….. của gen thường liên quan đến ………. hoặc …………… cặp Nucleotid.
biến đổi cấu trúc một một số
2. Chọn câu trả lời đúng nhất:
Đột biến gen xảy ra do những nguyên nhân nào?
A. Do rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa trong cơ thể. B. Do chất độc: thuốc bảo vệ thực vật, diôxin, … C. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. D. Cả 3 ý trên.
D.
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
Học bài.
- Trả lời các câu hỏi trong SGK.
* CHUẨN BỊ CHO TIẾT SAU:
Tìm hiểu các dạng đột biến nhiễm sắc thể. Nguyên nhân phát sinh. Tính chất (lợi ích, tác hại).
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH !
Giáo viên: Phan Long Hợp – Tröôøng THCS Canh Vinh