Bài 21. Đột biến gen

Tập Thể Lớp 9A7
Chào Mừng Quý Thầy Cô Đến dự
SINH HO?C 9
GV: NGUYỄN THỊ PHỤNG
Cây lúa bình thường
Chương iv: biến dị
Bi?n d? di truy?n
Biến dị không di truyền
( thường biến)
Biến dị tổ hợp
Biến dị đột biến
D?t bi?n NST
Đột biến gen
Đột biến cấu trúc NST
Đột biến số lượng NST
Thể dị bội
Thể đa bội
Biến dị
Tiết 22 - Bài 21 : đột biến gen
I. Đột biến gen là gì?
Dựa vào thông tin trong sách giáo khoa, em hãy cho biết, thế nào là đột biến gen?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit, xảy ra tại một điểm nào đó trên ADN.
Dựa vào NTBS, do?n phân tử ADN có trình tự sắp xếp như sau:
Đột biến gen cã nh÷ng d¹ng nµo?
a
G
X
b
a
c
d
Một số dạng đột biến gen
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtic
- Thêm một cặp nuclêôtic
Thay cặp nuclêôtic này
Bằng cặp nuclêôtic khác

Quan sát hình và thảo luận nhóm (4 phút) hoàn thành bảng sau.
b
c
d
Các dạng đột biến gen: mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit.
* VËy, ®ột biến gen cã nh÷ng d¹ng nµo?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen.
Tiết 22 - Bài 21 : đột biến gen
I. Đột biến gen là gì?
Ngón tay bị phù
Cam không hạt
Lúa thơm năng suất cao
Sử dụng tia phóng xạ
Hậu quả của ch?t d?c m�u da cam
Chân bị phù
Người 2 đầu
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến
gen.
Tiết 22 - Bài 21 : đột biến gen
I. Đột biến gen là gì?
Kết hợp với thông tin trong SGK, hãy nêu nguyờn nhõn phỏt sinh d?t bi?n gen?
- Tự nhiên: Do những rối loạn trong quá trình tự sao chép của phân tử ADN dưới ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể.
- Thực nghiệm: Con người sử dụng các tác nhân vật lí (tia phóng xạ, tia tử ngoại..), tác nhân hoá học (chất điôxin, êtyl mêtansunfônat(EMS)...) để gây đột biến gen.
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen.
Tiết 22 - Bài 21 : đột biến gen
I. Đột biến gen là gì?
iii. Vai trũ c?a d?t bi?n gen:
Trả lời câu hỏi sau: T?i sao d?t bi?n gen gaõy
ra bi?n d?i ki?u hỡnh?
? vì nó làm biến đổi cấu trúc prôtêin mà nó mã hoá.
ĐBG làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ ( màu trắng)
Lợn có đầu và chân sau dị dạng
ĐBG ở lúa (b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
Lợn có đầu dị dạng
Đột biến có hại
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
Đột biến thân lùn ở lúa
Đột biến bạch tạng ở cây
Đột biến có lợi cho ngöôøi
Coù haïi cho sinh vaät
Rùa hai đầu
Đột biến có hại
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
Có lợi cho ngöôøi
Coù haïi cho sinh vaät
Đáp án:
Đột biến gen biểu hiện ra ở kiểu hình thường có hại, vì nó phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin.
Trả lời câu hỏi sau:
Tại sao đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen.
Tiết 22 - Bài 21 : đột biến gen
I. Đột biến gen là gì?
iii. Vai trũ c?a d?t bi?n gen:
Trả lời câu hỏi sau: T?i sao d?t bi?n gen gaõy
ra bi?n d?i ki?u hỡnh?
? vì nó làm biến đổi cấu trúc prôtêin mà nó mã hoá.
VËy, vai trò của đột biến gen lµ g×?
- Đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật.
Ví dụ: Lá mạ màu trắng, đầu và chân sau của lợn bị dị dạng, vịt 3, 4 chân..
- Đột biến gen đôi khi có lợi cho con người ? có ý nghĩa trong chăn nuôi và trồng trọt.
Ví dụ: Cây lúa cứng và nhiều bông hơn; chuối, cam không hạt..
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
2
3
4
5
6
1
Đột biến gen là những biến đổi trong .....của gen. Đột biến gen xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của.......trong và ngoài cơ thể tới phân tử AND, xuất hiện trong điều kiện.....hoặc do.....gây ra. Đột biến gen thường liên quan đến một cặp nuclêôtít, điển hình là các dạng ..., .., .....một cặp nuclêôtít.
Đột biến gen thường có hại nhưng cũng có khi có lợi.
Câu 1: Chän tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp sau ®©y ®iÒn vµo chç trèng: cÊu tróc; m«i tr­êng; mÊt; thay thÕ; thªm; kiÓu h×nh; con ng­êi; tù nhiªn.
cấu trúc
môi trường
tự nhiên
con người
mất
thêm
thay thế
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Ghi nhớ
2
3
4
5
6
1
A
B
C
D
Các rối loạn sinh lý, sinh hóa của tế bào
Cả A, B và C đúng
Câc tâc nhđn v?t l� trong ngo?i c?nh (tia ph�ng x?, tia t? ngo?i, s?c nhi?t)
Các tác nhân hóa học trong ngoại cảnh như các hóa chất độc hại :điôxin...
Câu 2: Nguyªn nhân gây ra đột biến gen là: (chän ph­¬ng ¸n ®óng nhÊt)
2
3
4
5
6
1
Luôn có hại cho bản thân sinh vật.
A
B
C
D
Cả B và C
Một số đột biến gen lại có lợi
Thường có hại cho bản thân sinh vật
Câu 3: Vai trò của đột biến gen là:( chän ph­¬ng ¸n ®óng nhÊt)
2
3
4
5
6
1
Đặc điểm cấu trúc của gen.
A
B
C
D
Cả A và B
Các điều kiện sống khắc nghiệt
Tác nhân ngoại cảnh hay rối loạn quá trình trao đổi chất
Câu 4: §ét biÕn gen phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo ? (chän ph­¬ng ¸n ®óng nhÊt)
2
3
4
5
6
1
A
B
D
C
Có thể.
Con người có thể bị đột biến, còn sinh vật khác thì không.
Câu 5: Trong ®iÒu kiÖn m«i tr­êng bÞ « nhiÔm, sinh vËt vµ con ng­êi cã thÓ bÞ ®ét biÕn gen hay kh«ng? (chän ph­¬ng ¸n ®óng)
2
3
4
5
6
1
Không.
Sinh vật khác thì có, con người thì không.
A
D
C
B
Chỉ cần nhờ người lớn bảo vệ môi trường
Không cần thiết phải làm gì vì đó là trách nhiệm của nhân viên bảo vệ môi trường.
Chỉ cần sống tốt cho riêng mình
Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, không vứt rác bừa bải, cùng với mọi người trồng nhiều cây xanh và làm nhiều việc khác để bảo vệ môi trường.
Câu 6: §Ó b¶o vÖ m«i tr­êng sèng kh«ng bÞ « nhiÔm, lµ HS, chóng ta nªn lµm g×?
2
3
4
5
6
1
Hướng dẫn về nhà:
+ học thuộc phần ghi nhớ.
+ trả lời các câu hỏi cuối bài vào vở bài tập.
+ đọc trước bài 22: đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
+ sưu tầm các tư liệu về đột biến nhiễm săc thể.
Chúc Quí Thầy Cô Nhiều Sức Khoẻ!
Chúc Quí Thầy Cô Nhiều Sức Khoẻ!
2
3
Đúng
*
4
5
6
2
3
chưa chính xác
4
5
6