Bài 21. Đột biến gen

Các em hãy quan sát các hình ảnh sau và cho biết chúng có gì khác thường?
BIẾN DỊ
Biến dị là gì?
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ về một số chi tiết.

Biến dị tổ hợp
BD di truyền
Đột biến
Biến dị

BD không di truyền (thường biến)
Đột biến gen
Đột biến NST
Chương iv: biến dị
BàI 21 - tiết 23: đột biến gen
I. Đột biến gen là gì?
a
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN GEN

Đoạn ADN


Số cặp Nu

Điểm khác so với đoạn (a)

Đặt tên dạng biến đổi
Mất một cặp
Nucleotit
X - G
Thêm một cặp
Nucleotit
T - A
Thay thế cặp Nucleotit A - T
bằng cặp X - G
Mất một cặp
Nucleotit
Thêm một cặp
Nucleotit
Thay thế cặp Nucleotit này
bằng cặp khác
5
4
6
5
Quan sát hình và thảo luận nhóm (3 phút) hoàn thành bảng sau.
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
(Mất một cặp X- G)
(Thêm một cặp T-A)
(Thay thế cặp A-T bằng cặp G-X)
I. ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
Đột biến gen là gì ? Có mấy dạng đột biến gen?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen thường liên quan đến một hoặc một số cặp Nuclêôtit.
- Có 3 dạng : Mất, thêm và thay thế cặp Nuclêôtit.
TIẾT 23: ĐỘT BIẾN GEN
Sự nhân đôi của ADN
Đứt đoạn do rối loạn quá trình tự sao.
Quan sát một số hình ảnh và cho biết có những nguyên nhân nào gây đột biến gen?
Máy bay Mỹ rải chất độc màu da cam (Dioxin) xuống các cánh rừng Việt Nam
Hậu quả

Lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật.
Nhà máy hạt nhân
Thử vũ khí hạt nhân
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
- Do các yếu tố nội tại: Rối loạn sinh lí, hóa sinh trong tế bào  rối loạn quá trình tự sao chép của phân tử ADN  Đột biến gen.
Do các yếu tố ngoại cảnh như: Các tác nhân vật lí (tia phóng xạ, tia tử ngoại, sốc nhiệt…) hoặc các tác nhân hóa học (các hóa chất )….
 Đột biến gen.

Đột biến gen do những nguyên nhân nào gây ra?
III. Vai trò của đột biến gen:
ĐBG làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ ( màu trắng)
Nai có chân sau dị dạng
ĐBG ở lúa (b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
Lợn có đầu dị dạng
Đột biến có hại
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
Đột biến gen có lợi hay có hại ?
+ Đa số đột biến gen là có hại: Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp Protein.
+ Đột biến gen đôi khi có lợi (hoặc trung tính) cho bản thân sinh vật và con người, rất có ý nghĩa trong chăn nuôi, trồng trọt.
Vớ d?: D?t bi?n l�m tang kh? nang ch?u h?n v� ch?u rột ? lỳa.
Tại sao đột biến gen thường có hại cho sinh vật?
III. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
III. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
- Vừa có lợi, vừa có hại:
III. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình ?
Gen  mARN  prôtêin  tính trạng.
=> Sự biến đổi cấu trúc của gen  biến đổi cấu trúc 1 loại prôtêin  biến đổi ở kiểu hình.
Đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình khi nào?
Kiểu gen bi?u hi?n ra ki?u hỡnh khi ở thể đồng hợp l?n và trong điều kiện môi trường thích hợp.
1
2
3
4
5
A
B
C
D
Các rối loạn sinh lý, sinh hóa của tế bào
Cả A, B và C đúng
Câc tâc nhđn v?t l� trong ngo?i c?nh (tia ph�ng x?, tia t? ngo?i, s?c nhi?t)
Các tác nhân hóa học trong ngoại cảnh như các hóa chất độc hại :điôxin...
Câu 1: Nguyªn nhân gây ra đột biến gen là: (chän ph­¬ng ¸n ®óng nhÊt)
1
2
3
4
5
Luôn có hại cho bản thân sinh vật.
A
B
C
D
Cả B và C
Một số đột biến gen lại có lợi
Thường có hại cho bản thân sinh vật
Câu 2: Vai trò của đột biến gen là:( chän ph­¬ng ¸n ®óng nhÊt)
1
2
3
4
5
Đặc điểm cấu trúc của gen.
A
B
C
D
Cả A và B
Các điều kiện sống khắc nghiệt
Tác nhân ngoại cảnh hay rối loạn quá trình trao đổi chất
Câu 3: §ét biÕn gen phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo ? (chän ph­¬ng ¸n ®óng nhÊt)
1
2
3
4
5
A
B
D
C
Khi kiểu gen ở thể đồng hợp lặn và trong điều kiện môi trường thích hợp
Cả A, B và C
Khi kiểu gen ở thể đồng hợp trội và trong điều kiện môi trường thích hợp
Khi kiểu gen ở thể dị hợp và trong điều kiện môi trường thích hợp
Câu 4: §ét biÕn gen biÓu hiÖn ra kiÓu h×nh khi nµo? ( chän ph­¬ng ¸n ®óng)
1
2
3
4
5
A
D
C
B
Thay thế cặp nuclêôtit này bằng cặp nuclêôtit khác
Đảo cặp nuclêôtit này bằng cặp nuclêôtit khác
Mất một cặp nuclêôtit
Thêm một cặp nuclêôtit
Câu 5: Mét gen cã : A = 600 nuclª«tit, G = 900 nuclª«tit. NÕu khi ®ét biÕn , gen ®ét biÕn cã: A = 601nuclª«tit, G = 900 nuclª«tit.§©y lµ d¹ng ®ét biÕn nµo ? ( chän ph­¬ng ¸n ®óng)
1
2
3
4
5
* CHUẨN BỊ CHO TIẾT SAU:
ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NST
- Tìm hiểu các dạng đột biến nhiễm sắc thể - Nguyên nhân phát sinh - Tính chất (lợi ích, tác hại)
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
Học bài - Trả lời các câu hỏi trong SGK
CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT
1
2
Đúng
*
3
4
5
1
2
chưa chính xác
3
4
5