Bài 21. Đột biến gen

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
Mời các em quan sát một số hình biến dị
CHƯƠNG IV BIẾN DỊ
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Thường biến
Đột biến nhiễm sắc thể
Đột biến gen
Đột biến gen
CHƯƠNG IV BIẾN DỊ
BÀI 21 ĐỘT BIẾN GEN
I. ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ ?
Quan sát hình 21.1 và thảo luận nhóm 3 phút theo yêu cầu :
-Cấu trúc của đoạn gen bị biến đổi khác với cấu trúc của đoạn gen ban đầu như thế nào ? Hãy đặt tên cho từng dạng biến đổi đó (theo nội dung bảng ).
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtit
- Thêm một cặp nuclêôtit
Thay cặp nuclêôtit này
bằng cặp nuclêôtit khác
Quan sát hình và hoàn thành nội dung bảng sau :

Học sinh thảo luận hoàn thành bảng trong 3 phút
G
X
b
a
c
d
Các dạng đột biến gen
(Mất một cặp X_G)
(Thêm một cặp T-A)
(Thay thế cặp A-T bằng cặp G-X
CHƯƠNG IV BIẾN DỊ
BÀI 21 ĐỘT BIẾN GEN
I. ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ ?
- Là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hay một số cặp nuclêôtít.
Có những dạng đột biến gen nào?
- Các dạng đột biến gen:
+ Mất một cặp nuclêôtit , thêm một cặp nuclêôtít, thay thế cặp nuclêôtít này bằng cặp nuclêôtít khác .
CHƯƠNG IV BIẾN DỊ
BÀI 21 ĐỘT BIẾN GEN
I. ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ ?
II.NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
Có mấy nguyên nhân gây ra đột biến gen?
-Trong điều kiện tự nhiên
-Trong thực nghiệm
Trong điều kiện tự nhiên đột biến gen phát sinh như thế nào ?
CHƯƠNG IV BIẾN DỊ
BÀI 21 ĐỘT BIẾN GEN
I. ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ ?
II.NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
-Trong điều kiện tự nhiên : đột biến gen phát sinh do rối loạn trong quá trình tự sao chép của phân tử ADN dưới ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể
Trong thực nghiệm người ta đã gây ra đột biến nhân tạo bằng những tác nhân nào ?
-Trong thực nghiệm : người ta đã gây ra các đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lí hoặc hoá học
Nhà máy hạt nhân
Thử vũ khí hạt nhân
Sử dụng thuốc trừ sâu
Máy bay Mỹ rải chất độc màu da cam (Dioxin) xuống các cánh rừng Việt Nam
Công ty bột ngọt Vedan thải chất thải ra sông Thị Vải làm cho nguồn nước bị ô nhiễm nặng.
Một số hình ảnh về nguyên nhân phát sinh đột biến do các hoạt động của con người gây ra.
Dị tật bẩm sinh
Nạn nhân chất độc màu da cam

Từ những nguyên nhân và tác hại của đột biến gen , chúng ta phải có ý thức như thế nào trong việc bảo vệ môi trường để hạn chế sự phát sinh đột biến gen có hại ?
- Vệ sinh môi trường đất, nước….
Hạn chế sử dụng sử thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả năng gây đột biến gen.
Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây ra ô nhiễm môi trường.
Là học sinh , các em sẽ làm gì để hạn chế sự phát sinh đột biến gen có hại ?
Tham gia tốt các phong trào bảo vệ môi trường .
Vận động mọi người có ý thức tốt trong việc bảo vệ môi trường .
Đấu tranh chống sản xuất và sử dụng vũ khí hạt nhân . . .
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
H21.2. Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục của cây mạ (màu trắng)
H21.3. Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
H21.4. Đột biến gen ở cây lúa(b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Có hại
Có hại
Có lợi
III. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
CHƯƠNG IV BIẾN DỊ
BÀI 21 ĐỘT BIẾN GEN
ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ ?
II.NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
III. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
Vậy đột biến gen có lợi hay có hại cho sinh vật?
Đột biến gen thường có hại nhưng cũng có khi có lợi cho bản thân sinh vật.
- Đột biến gen có ý nghĩa trong chăn nuôi,trồng trọt, chọn giống và tiến hoá.

Gen  mARN  prôtêin  tính trạng.
Biến đổi cấu trúc của gen  Biến đổi cấu trúc 1 loại prôtêin  Biến đổi kiểu hình
-Vì sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật? Nêu ví dụ về một số trường hợp đột biến gây hại?
- Đột biến gen thường có hại cho sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy trì lâu đời trong thiên nhiên
Ví dụ:
(Cây màu trắng)
(Vịt ba chân)
(Rùa hai đầu)
I. Đột biến gen là gì?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen,liên quan tới một hoặc một số cặp Nuclêôtit.
- Có 3 dạng: Mất 1 cặp Nuclêôtit, thêm 1 cặp Nuclêôtit , thay thế 1 cặp Nuclêôtit bằng 1 cặp Nuclêôtit khác
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
-Trong điều kiện tự nhiên : đột biến gen phát sinh do rối loạn trong quá trình tự sao chép của phân tử ADN dưới ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể
-Trong thực nghiệm : người ta đã gây ra các đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lí hoặc hoá học
III. Vai trò của đột biến gen:
- Đa số đột biến gen có hại cho bản thân sinh vật. Tuy nhiên một số ít có lợi cho con người trong thực tiễn sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi)
BÀI 21 ĐỘT BIẾN GEN
BÀI TẬP :
1. Điền từ còn thiếu vào chỗ trống:
Đột biến gen là những ……..….…. trong ……….….. của gen thường liên quan tới ………. hoặc …………… cặp Nuclêô it
Biến đổi cấu trúc một một số
2. Chọn câu trả lời đúng nhất:
a) Đột biến gen xảy ra do những nguyên nhân nào?
Do rối loạn các quá trình sinh lí
B Do chất độc: thuốc bảo vệ thực vật, diôxin,
C. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột
D. Do yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể,tác động làm rối loạn, quá trình sao chép của phân tử ADN.
.
b) Đột biến gen chỉ biểu hiện kiểu hình khi:
A. Ở thể dị hợp.
B. Ở thể đồng hợp trội.
C. Ở thể đồng hợp lặn và môi trường thích hợp
D. Điều kiện môi trường không thích hợp.
D.
C.
Dặn dò
-Đọc bài chuẩn bị bài đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
-Học bài làm kiểm tra 1 tiết vào thứ ba tiết 5 ngày 8 / 11/ 2011
HẾT