Bài 21. Đột biến gen

TRU?NG TRUNG H?C CO S?
TƠN D?C TH?NG
GV: HU?NH SANH
MƠN: SINH H?C 9
B�I: D?T BI?N GEN
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến nhiễm sắc thể
Thường biến
CHUONG IV: BI?N D?
Do?n gen (a) có t?ng bao nhiêu c?p nuclêotit?
a
Trình t? c?a các c?p nuclêotit?
1. D?t bi?n gen l� gì?
Hãy g?n m?ch còn l?i cho dđo?n m?ch đon sau?
CHUONG IV: BI?N D?
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
G
X
b
a
c
d
H21.1. M?t s? d?ng đ?t bi?n gen
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtit
- Thêm một cặp nuclêôtit
Thay cặp nuclêôtit này
Bằng cặp nuclêôtit khác
Quan sát hình và hoàn thành nội dung bảng sau :

Thảo luận nhóm( 7`)
1.Đột biến gen là gì?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleôtit.
Có những dạng đột biến gen nào?
+ Mất một cặp nuclêôtit.
+ Thêm một cặp nuclêôtit.
+ Thay thế cặp nuclêotit này bằng cặp nuclêotit khác.
- Các dạng đột biến gen :
?
?
Tiết 22: ĐỘT BIẾN GEN
ADN có cấu trúc 2 m?ch b? sung, s? bi?n đổi ? m?t nuclêotít nào đó ph?i x?y ra ? c? trên 2 m?ch thì m?i g?i là đ?t bi?n gen.
T?i sao không nói m?t, thêm, thay th? m?t nuclêotit mà lại nói mất, thêm, thay thế m?t c?p nuclêotít?
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
1. D?t bi?n gen l� gì?
V?y đ?t bi?n gen khác bi?n d? t? h?p ? đi?m can b?n nào?
Ở biến dị tổ hợp, caùc gen ñược sắp xếp lại (tổ hợp lại) coøn bản thaân cấu truùc của gen khoâng bị biến ñổi.
Coøn ñột biến gen laø những biến ñổi trong cấu truùc gen.

Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
Hãy nêu nguyên nhân phát sinh đ?t bi?n gen?
Máy bay Mỹ đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê kông, 26/07/1969.
Máy bay Mỹ rải chất độc da cam
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I.D?t bi?n gen l� gì?
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
Nhà máy hạt nhân
Thử vũ khí hạt nhân
Sử dụng thuốc trừ sâu
Sạt lở đất
Rác thải
Cháy rừng
- Trong t? nhiên: D?t bi?n gen phát sinh do nh?ng r?i lo?n trong quá trình t? sao chép c?a ADN du?i ?nh hu?ng ph?c t?p c?a môi tru?ng trong và ngoài cơ thể.
+ B�ên trong:Qúa trình sinh lí, sinh hoá n?i bào b? r?i lo?n.
VD: nhu sai sót trong qúa trình nhân dđôi ADN.
+ Bêeân ngoaøi: Ảnh hưởng của caùc taùc nhaân vật lí, hoaù học
VD: như tia phoùng xạ, tia tử ngoại, thuốc trừ saâu DDT …
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
M?t s? dđ?t bi?n gen
B?nh b?ch t?ng
Câm , đi?c b?m sinh
Bé b?n chân
- Trong th?c nghi?m: Con ngu?i đã� gây ra các dđ?t bi?n nhân t?o b?ng các tác nhân v?t lí, hoá h?c.
?
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
Về nhaø em haõy tìm một số ví dụ về đñột biến gen phaùt sinh trong tự nhieân hoặc do con người tạo ra.
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
Quan sát các hình du?i đây và cho bi?t dđ?t bi?n nào có h?i và đ?t bi?n nào có l?i cho b?n thân sinh v?t ho?c đ?i v?i con ngu?i?
Có lợi
Có hại
Có hại
H21.4. D?t bi?n gen ? cây lúa(b) làm cây cứng và nhiều bông hon ? gi?ng g?c (a)
H21.2. Đột biến gen laøm mất khả năng tổng hợp diệp lục của caây mạ (maøu trắng)
H21.3. L?n con có đ?u và chân sau d? d?ng
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
IINguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
III. Vai trị c?a d?t bi?n gen?
Gen
mARN
Prôtêin
Biến đổi
trong
cấu trúc gen
Biến đổi
mARN
Biến đổi
prôtêin
tương ứng
Biến đổi
kiểu hình
Tính trạng
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình?
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
III. Vai trị c?a d?t bi?n gen?
Tại sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình lại thường có hại cho bản thân sinh vật?
Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
III. Vai trị c?a d?t bi?n gen?
Tay b? d? d?ng
D?t bi?n gen cĩ h?i
Quan sát các hình du?i đây và cho biết dđ?t bi?n nào có hại và đột biến nào có lợi cho b?n thân sinh v?t ho?c đ?i v?i con ngu?i
Cam khơng h?i
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
Lu� thom cho nang su?t cao
D?t bi?n gen cĩ h?i
Đột biến có lợi
N�u vai trị c?a d?t bi?n gen trong th?c ti?n s?n xu?t?
Đa số đñột biến gen thường coù hại nhưng cũng coù khi coù lợi 
Coù yù nghĩa trong chăn nuoâi , trồng trọt .

Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
III. Vai trị c?a d?t bi?n gen?
Đa số đñột biến gen thường coù hại nhưng cũng coù khi coù lợi 
Coù yù nghĩa trong chăn nuoâi , trồng trọt .

?
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
III. Vai trị c?a d?t bi?n gen?
T? nh?ng nguyên nhân và tác hại c?a dđ?t bi?n gen có h?i, chúng ta ph?i có ý thức nhu th? nào trong vi?c b?o v? môi tru?ng đ? h?n ch? s? phát sinh đ?t bi?n gen có h?i ?
Vệ sinh moâi trường ñất, nước….
Sử dụng hợp lyù vaø coù biện phaùp ñề phoøng khi sử dụng thuốc trừ saâu, thuốc diệt cỏ vaø một số chất ñộc coù khaû năng gaây ñột biến gen.
Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa caùc hoạt ñộng gaây ra oâ nhiễm moâi trường.
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
III. Vai trị c?a d?t bi?n gen?
Là h?c sinh, các em s? làm gì dđ? h?n ch? s? phát sinh đ?t bi?n gen có h?i ?
Tham gia t?t các phong trào b?o v? môi tru?ng .
V?n đ?ng m?i ngu?i có ý th?c t?t trong vi?c b?o v? môi tru?ng .
Cùng c?ng đ?ng ?ng h? các phong trào ch?ng s?n xu?t và s? d?ng vu khí h?t nhân . . .
Ti?t 22: D?T BI?N GEN
I. D?t bi?n gen l� gì?
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen?
III. Vai trị c?a d?t bi?n gen?
2
3
4
5
6
1
Đột biến gen là những biến đổi trong .............. của gen. Đột biến gen xãy ra do ảnh hưởng phức tạp của .............. trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN, xuất hiện trong điều kiện...... hoặc do.........gây ra.Đột biến gen thường liên quan đến một cặp nucleotit,điển hình là các dạng .................. một cặp nucleotit .
Đột biến gen thường có hại nhưng cũng có khi c� lỵi.
Câ�u 1: Chọn từ hoặc cụm từ thích hợp sau đây điền vào chổ trống: cấu trúc,môi trường,mất,thay thế,thêm.con người,tự nhiên.
Cấu trúc
Môi trường
Tự nhiên
con người
Mất;
Thêm;
thay thế
(1)
(2)
(3)
(4)
5)
(6)
(7)
2
3
4
5
6
1
A
B
C
D
Các r?i lo?n sinh lí , sinh hóa c?a t? bào
C? A, B và C đúng
Các tác nhân v?t lí trong ngo?i c?nh (tia phóng x?, tia t? ngo?i, s?c nhi?t)
Các tác nhân hoá học trong ngo?i c?nh nhu các hoá ch?t dđ?c h?i :điôxin...
C�âu 2: Nguyên nhân gây ra dđ?t bi?n gen là: (chọn phương án đúng nhất)
2
3
4
5
6
1
Luôn có h?i cho b?n thân sinh v?t.
A
B
C
D
C? B và C
M?t s? đ?t bi?n gen l?i có l?i
Thu?ng có h?i cho b?n thân sinh v?t
Câ�u 3: Vai trò c?a đ?t bi?n gen là:( chọn phương án đúng nhất)
2
3
4
5
6
1
D?t bi?n c?u trỳc c?a gen.
A
B
C
D
Cả A và B
Di?u ki?n kh?c nghi?t c?a mơi tru?ng
Tác nhân lí ,hóa hay rối loạn quá trình trao đổi chất
Câu 4: Đột biến gen phụ thuộc vào những yếu tố nào ? (chọn phương án đúng nhất)
2
3
4
5
6
1
A
B
D
C
Khi kiểu gen ở thể đồng hợp lặn trong điều kiện môi trường thích hợp
Cả A, B và C
Khi kiểu gen được tổ hợp trong điều kiện môi trương thích hợp
Khi kiểu gen ở thể dị hợp trong điều kiện môi trường thích hợp
C�u 5: gen biểu hiện ra kiểu hình khi naò? ( chọn phương án đúng)
2
3
4
5
6
1
A
D
C
B
Thay thế cặp nuclêôtít này bằng nuclêôtít khác
Đảo cặp nuclêôtít này bằng cặp nuclêôtít khác
Mất một cặp nuclêôtít.
Thêm một cặp nuclêôtít
Câu 6: Một gen có� : A = 600 nuclêôtít, G = 900 nuclêôtít. Nếu khi đột biến , gen đột biến của: A = 601 nuclêôtít, G = 900 nuclêôtít.Vậy là dạng đột biến nào ? ( chọn phương án đúng)
2
3
4
5
6
1

Cu?ng c?: -

b. Bài sắp học:
D?T BI?N C?U TRÚC NST
- Tìm hi?u các d?ng dđ?t bi?n nhi?m s?c th? - Nguyên nhân phát sinh - Tính ch?t (l?i ích, có h?i)
Bài vừa học:
- H?c phần ghi nhớ - Tr? l?i các câu h?i trong SGK
2
3
Đúng
*
4
5
6
2
3
chưa chính xác
4
5
6