Bài 21. Đột biến gen

1
CH�O M?NG các TH?Y, Cễ GI�O V? Dự giờ môn sinh học
Giáo viên thực hiện: trương quang phú
Trường : thcs thạch xuân
2
GIẢI Ô CHỮ SINH HỌC
3
Ô số1:(Gåm 6 ch÷ c¸i) §©y lµ mét trong nh÷ng
nguyªn t¾c cña qu¸ tr×nh tæng hîp ADN
Ô số 2: (Gåm 8 ch÷ c¸i) Hiện tượng truyền đạt các tính
trạng của bố mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu?
Ô số 3: (Gåm 9 ch÷ c¸i) Ьn ph©n cÊu t¹o nªn ADN là gì?
Ô số 4: (Gåm 6 ch÷ c¸i) Người đặt nền móng cho di truyền học
Ô số 5: (Gåm 3 ch÷ c¸i) Tên viết tắt của axit đêôxiribônuclêic

Ô số 6:(Gåm 8 ch÷ c¸i) Đơn phân cấu tạo nên protein
Từ chìa khoá:Hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ
và khác nhau ở nhiều chi tiết là hiện tượng gì?
B
B
D T R U Y Ò N
I
I
N U C L O T I T
E
E
M E D E N
N
A N
D
D
A X I T A M N
N
I
I
5
4
3
2
1
Hết giờ
5
4
3
2
1
Hết giờ
5
4
3
2
1
Hết giờ
5
4
3
2
1
Hết giờ
5
4
3
2
1
Hết giờ
5
4
3
2
1
Hết giờ
ổ S U N G
Chương IV
BIẾN DỊ
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến nhiễm sắc thể
Thường biến
5
1. Đoạn ADN ban đầu (a):
Quan sát sơ đồ H 21.1 SGK, kết hợp với sơ đồ ở màn hình thảo luận nhóm (1 phút) hoàn thành bài tập sau:
+ Có ... cặp nuclêôtít.
+ Trình tự các cặp nuclêôtít?
-T-G-A-T- X-
| | | | |
-A-X-T-A- G-
5
I. Đột biến gen là gì?
6
G
X
b
a
c
d
Đoạn gen ban đầu a, đoạn gen bị đột biến b, c, d
7
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtic
- Thêm một cặp nuclêôtic
Thay cặp nuclêôtic này
bằng cặp nuclêôtic khác

Quan sát hình và thảo luận nhóm (3 phút) hoàn thành bảng sau:
8
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit, xảy ra tại một điểm nào đó trên ADN
* Kể tên một số dạng đột biến gen?
Các dạng đột biến gen: mất, thêm, thay thế... một, một số cặp nuclêôtit
* Vậy đột biến gen là gì?
9
Đảo vị trí cặp nuclêôtit
Hình e là một dạng đột biến gen khác, em hãy quan sát và thö đặt tên cho dạng đột biến này?
10

11
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Quan sát kênh hình, kết hợp với thông tin mục II T 62 nêu nguyên nhân phát sinh đột biến gen?
12
Máy bay Mỹ rãi chất độc màu da cam (Dioxin) xuống các cánh rừng Việt Nam
Một số hình ảnh về nguyên nhân phát sinh đột biến do các hoạt động của con người gây ra.
13
Mỹ ném bom nguyên tử xuống hai thành phố Hiroshima và Nagasaki ở Nhật Bản trong chiến tranh thế giới lần thứ II
14
Lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật.
15
Rút ra kết luận về nguyên nhân phát sinh đột biến gen?
Tự nhiên


Nhân tạo:
Môi trường trong cơ thể: rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa
Môi trường ngoài cơ thể: các yếu tố: ánh sáng, nhiệt độ… tác động
Trong thực nghiệm, người ta dùng các tác nhân vật lí (tia phóng xạ, tia tử ngoại…) hoặc các tác nhân hóa học (EMS,…)
Các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể tác động làm rối loạn quá trình tự sao chép của phân tử ADN gây ra đột biến gen
16
Và hậu quả để lại là................
Nạn nhân chất độc màu da cam
17
Dị tật bẩm sinh
18
Các em có suy nghĩ gì qua những hình ảnh này?
Hãy hành động vì chính sự sống của chúng ta
19
III. Vai trò của đột biến gen
20
ĐBG làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ ( màu trắng)
Lợn có đầu và chân sau dị dạng
ĐBG ở lúa (b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
Lợn có đầu dị dạng
Đột biến có hại
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại, đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
21
Lúa có khả năng chịu hạn cho năng suất cao
Tay bị dị dạng
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại, đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
Đột biến có hại
22
Người bị bệnh bạch tạng
Đột biến có hại
Em có nhận xét gì về các hình ảnh quan sát được?
23
Dựa vào sơ đồ sau hãy giải thích t?i sao đột biến gen gây biến đổi kiểu hình? th?o lu?n nhúm ( 1 phỳt)
Gen
mARN
Prôtêin
Tính trạng
Biến đổi trong cấu trúc gen
Biến đổi mARN
Biến đổi Prôtêin tương ứng
Biến đổi kiểu hình
Tại sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật?
Chúng phá v? sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin.
24
Nêu vai trò và ý nghĩa của đột biến gen trong thực tiễn sản xuất?
Đa số đột biến gen là có hại nhưng cá biệt vẫn có đột biến có lợi. Vì vậy đột biến gen được xem là nguồn nguyên liệu quan trọng trong chọn giống, tiến hóa.
25
Ví dụ: Gây bệnh bạch tạng ở lúa và người...
III. Vai trò đột biến gen
- Gây ra biến đổi ở kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật.
- Đột biến gen đôi khi có lợi cho sinh vật và con người.
Ý nghĩa trong chăn nuôi và sản xuất.
Ví dụ: Tăng tính chịu hạn, chịu rét ở lúa...
GD