Bài 21. Đột biến gen

CHƯƠNG IV. BIẾN DỊ
TIẾT 22. ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì ?
Đoạn gen (a) có tổng bao nhiêu cặp nuclêôtit?
a
Trình tự của các cặp nuclêôtit?
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtit
- Thêm một cặp nuclêôtit
Thay thế 1 cặp nuclêôtit
Quan sát hình và hoàn thành nội dung bảng sau :
Thảo luận nhóm( 3`)
Vậy đột biến gen là gì ?
Có mấy dạng đột biến gen ?
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một vài cặp nuclêôtit ?
Có 3 dạng đột biến gen:
Mất 1 hoặc 1 số cặp nuclêôtit.
- Thêm 1 hoặc 1 số cặp nuclêôtit.
- Thay thế 1 hoặc 1 số cặp nuclêôtit này bằng 1 hoặc 1 số cặp nuclêôtit khác.
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Trong điều kiện tự nhiên
Sự nhân đôi của ADN
Trong thực nghiệm
Qua quan sát các hính ảnh trên,kết hợp với những thông tin SGK các em hãy cho biết: Đột biến gen phát sinh do nguyên nhân nào ?
Trong điều kiện tự nhiên: Đột biến gen phát sinh do những rối loạn trong quá trình tự sao chép của phân tử AND dưới ảnh hưởng của các tác nhân vật lí và hóa học ở môi trường trong và ngoài cơ thể.

- Trong thực nghiệm: Người ta tạo ra các đột biến bằng các tác nhân vật lí và hóa học.
III. Vai trò của đột biến gen.
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
Có lợi
Có hại
Có hại
H21.4. Đột biến gen ở cây lúa(b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
H21.2. Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục của cây mạ (màu trắng)
H21.3. Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
Vậy đột biến gen có tính chất gì ?
Đa số đột biến gen là có hại.
- Một số ít đột biến gen có lợi.
Gen
mARN
Prôtêin
Biến đổi
trong
cấu trúc gen
Biến đổi
mARN
Biến đổi
Prôtêin
tương ứng
Biến đổi
Kiểu hình
Tính trạng
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình?
Tại sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình lại thường có hại cho bản thân sinh vật?
Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên t? lâu đời.
Tay bị dị dạng
Đột biến có hại
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
Bệnh bạch tạng
Đột biến có l?i
Lúa thơm cho năng suất cao
Câm , điếc bẩm sinh
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Từ những nguyên nhân và tác hại của đột biến gen, hãy cho biết các biện pháp để hạn chế phát sinh đột biến gen có hại ?
Vệ sinh môi trường đất, nước…. -> ngăn ngừa các hoạt động gây ra ô nhiễm môi trường.

Hạn chế sử dụng các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc khác có khả năng gây đột biến gen.

Chống sản xuất, thử, sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học và các hành vi gây ô nhiễm môi trường.
Vậy đột biến gen có vai trò gì trong tự nhiên và đời sống con người ?
Trong tự nhiên: Đột biến gen là nguồn nguyên liệu cho quá trình tiến hoá.
- Trong đời sống con người: Giúp ta chọn được những biến dị có lợi để nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi.
1
2
3
4
A
B
C
D
Các rối loạn sinh lý, sinh hóa của tế bào
Cả A, B và C đúng
Câc tâc nhđn v?t l� trong ngo?i c?nh (tia ph�ng x?, tia t? ngo?i, s?c nhi?t)
Các tác nhân hóa học trong ngoại cảnh như các hóa chất độc hại :điôxin...
Câu 1: Nguyªn nhân gây ra đột biến gen là: (chän ph­¬ng ¸n ®óng nhÊt)
1
2
3
4
Luôn có hại cho bản thân sinh vật.
A
B
C
D
Cả B và C
Một số đột biến gen có lợi
Thường có hại cho bản thân sinh vật
Câu 2: Vai trò của đột biến gen là:( chän ph­¬ng ¸n ®óng nhÊt)
1
2
3
4
A
B
D
C
Khi kiểu gen ở thể đồng hợp lặn và trong điều kiện môi trường thích hợp
Cả A, B và C
Khi kiểu gen ở thể đồng hợp trội và trong điều kiện môi trường thích hợp
Khi kiểu gen ở thể dị hợp và trong điều kiện môi trường thích hợp
Câu 3: §ét biÕn gen biÓu hiÖn ra kiÓu h×nh khi nµo? ( chän ph­¬ng ¸n ®óng)
1
2
3
4
A
D
C
B
Thay thế cặp nuclêôtit này bằng cặp nuclêôtit khác
Đảo cặp nuclêôtit này bằng cặp nuclêôtit khác
Mất một cặp nuclêôtit
Thêm một cặp nuclêôtit
Câu 4: Mét gen cã : A = 600 nuclª«tit, G = 900 nuclª«tit. NÕu khi ®ét biÕn , gen ®ét biÕn cã: A = 601nuclª«tit, G = 900 nuclª«tit.§©y lµ d¹ng ®ét biÕn nµo ? ( chän ph­¬ng ¸n ®óng)
1
2
3
4
Đúng
*
1
2
3
4
chưa chính xác
1
2
3
4