Bài 21. Đột biến gen

Môn: Sinh học 9
Chương IV
BIẾN DỊ
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến nhiễm sắc thể
Thường biến
Khái niệm đột biến:
- Là những biến đổi trong vật chất di truyền xảy ra ở:
+ cấp độ phân tử( ADN) ? Đột biến gen)
+cấp độ tế bào( NST) ? Đột biến NST)
Thể đột biến:
? Là các cá thể mang đột biến đã biểu hiện ra kiểu hinh của cơ thể
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
Doạn gen ban đầu (a):
+ Có mấy cặp nuclêotit?
+ Trinh tự các cặp nuclêotit từ trên xuống?
-T-G-A-T-X-
| | | | |
-A-X-T-A-G-
. Đọc thông tin SGK, Q/sát
H. 21.1 và hoàn thiện vào bảng sau:





4
6
5
Mất cặp X- G
Thêm cặp T- A
Thay cặp T- A bằng cặp G- X
Mất 1 cặp nu
Thêm 1 cặp nu
Thay 1 cặp nu
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
Thêm
1 cặp nu
Mất
1 cặp nu
Thay
1 cặp nu
Đột biến gen l� những biến đổi trong c?u trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit, xảy ra tại một điểm nào đó trên phân tử ADN.
- Đột biến gen có các dạng chủ yếu :+ Mất 1 cặp nuclêôtit
+ Thay 1 cặp nuclêôtit +Thêm 1 cặp nuclêotit
Nguyên nhân gây đột biến gen
*Trong điều kiện tự nhiên: do tác động phức tạp của môi trong cơ thể( rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hoá.) và môi trường ngoài cơ thể( các yếu tố: ánh sáng, nhiệt độ.) làm rối loạn quá trình tự nhân đôi của ADN.
*Trong thực nghiệm: con người chủ động gây ra các đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lí, hoá học nhằm tạo các biến dị có lợi cho chọn giống và tiến hoá.
Mây bay M? r?i ch?t d?c mău da cam
Hãy quan sát các hình sau đây và cho biết đột biến nào có lợi, đột biến nào có hại cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
1 ,Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ( màu trắng)
2,Lợn con có đầu và chân dị dạng
3 ,Đột biến gen ở lúa(b) làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc(a)
4 ,MÊt sä n·o
5 ,Nhiều ngón chân
III. Vai trò của đột biến gen:
- Tại sao đột biến gen làm biến đổi kiểu hình.
- Tại sao các đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật?
-
Tính chất biểu hiện của đột biến gen là gì?
(H) Đột biến gen có lợi hay có hại?
Gen  mARN  protêin  tính trạngg
Biến đổi cấu trúc của gen  Biến đổi cấu trúc 1 loại prôtêin  Biến đổi kiểu hình
-> Bi?n d?i ki?u hỡnh
- D?t biến gen thường có hại cho sinh vật do chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy tri lâu đời trong thiên nhiên-> gây rối loạn quá trinh tổng hợp protein.
1. ĐBG làm mất khả năng tổng hợp diệp
lục ở cây mạ ( màu trắng)
2. Lợn có đầu và chân sau dị dạng
3. ĐBG ở lúa (b)làm cây cứng và
Nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Hãy q/s và cho biết đâu là ĐB có lợi và đâu là ĐB có hại trong các hình sau:
4. Đột biến thân lùn ở lúa
5. Đột biến bạch tạng ở cây
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Đột biến có lợi
Đột biến có lợi
Đột biến có hại
Tác hại của chất độc màu da cam
Hậu quả của đột biến gen
Hậu quả của đột biến gen
Một số biến dị có lợi
Cà rốt trắng nhiều chất dinh dưỡng và ngọt hơn cà rốt thường- Đột biến gen
Dột biến gen là nh?ng biến đổi trong cấu trúc của gen. Dột biến gen gây ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN, xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra.
- Dột biến gen thường liên quan đến 1 cặp Nu, điển hỡnh là các dạng: mất, thêm, thay thế một cặp Nu.
Dột biến gen thường có hại nhưng cũng có khi có lợi.
Ghi nhớ
D?t biến gen l� nh?ng .......................trong .................c?a gen liên quan tới ..........hoặc ..................cặp nucleotit, xảy ra tại một điểm nào đó trên ADN.
Câu 1: Điền từ thích hợp và chỗ chấm
cấu trúc
một
một số
biến đổi
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
A
B
C
D
E
Các rối loạn sinh lí, sinh hoá của tế bào.
C? A v� B dúng
C? A, B v� C dúng
Các tác nhân vật lý trong ngoại cảnh( tia phóng xạ, tia tử ngoại, sốc nhiệt)
Các tác nhân hoá học trong ngoại cảnh như chất độc hại: đioxin.
Câu 2: Nguyên nhân gây đột biến gen là:
C�U H?I TR?C NGHI?M
Luôn có hại cho bản thân sinh vật.
A
B
C
D
Cả B và C
Một số đột biến gen có hại và có lợi.
Thường có hại cho bản thân sinh vật.
Câu 3: Vai trò của đột biến gen là
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 4: Một gen sau khi đột biến có chiều dài không đổi nhưng tang thêm một liên kết hyđro. Gen này bị đột biến thuộc dạng
A. Thêm một cặp A - T
B. Thay thế một cặp G - X bằng 1 cặp A - T
C. Mất một cặp A - T
D. Thay thế một cặp A - T bằng 1 cặp G - X
Câu hỏi và bài tập về nhà
Câu 1,2,3 sgk Tr 64 và đọc trước bài 22 sgk