Bài 21. Đột biến gen

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH VỀ DỰ GIỜ THI GIÁO VIÊN GIỎI MÔN SINH HỌC 9
Chương IV:
BIẾN DỊ
Mời các em xem một số hình ảnh về hiện tượng biến dị.
Chị em song sinh
Dưa sinh đôi
Lợn 3 chân
(H) Biến dị là gì?
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ về một số chi tiết.

Biến dị tổ hợp
BD di truyền
Đột biến
Biến dị

BD không di truyền (thường biến)
Đột biến gen
Đột biến NST
I. Đột biến gen là gì?
Quan sát tranh, thảo luận nhóm và hoàn thành bảng sau:
G
X
b
a
c
d
Các dạng đột biến gen
(Mất một cặp X_G)
(Thêm một cặp T-A)
(Thay thế cặp A-T bằng cặp G-X)
(H) Đột biến gen là gì? Có mấy dạng đột biến gen?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen thường liên quan đến một hoặc một số cặp Nucleotid.
- Có 3 dạng : mất, thêm và thay thế một cặp nu
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Máy bay Mỹ rãi chất độc màu da cam xuống các cánh rừng Việt Nam
Một số hình ảnh về nguyên nhân phát sinh đột biến do các hoạt động của con người gây ra.
Nhà máy hạt nhân
Thử vũ khí hạt nhân
Sử dụng thuốc trừ sâu
Sạt lở đất
Rác thải
Cháy rừng
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm để xác định những nguyên nhân gây đột biến gen?
Tự nhiên


Nhân tạo:
Môi trường trong cơ thể: rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa
Môi trường ngoài cơ thể: các yếu tố: ánh sáng, nhiệt độ… tác động
Trong thực nghiệm, người ta dùng các tác nhân vật lí (tia phóng xạ, tia tử ngoại…) hoặc các tác nhân hóa học (Chất độc,…)
Các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể tác động làm rối loạn quá trình tự sao chép của phân tử ADN gây ra đột biến gen
Công ty bột ngọt Vedan thải chất thải ra sông Thị Vải làm cho nguồn nước bị ô nhiễm nặng.
Và hậu quả để lại là................
Nạn nhân chất độc màu da cam
Dị tật bẩm sinh
Một số đột biến gen
Bệnh bạch tạng
Câm , điếc bẩm sinh
Bé bốn chân
Về nhà hãy tìm thêm các ví dụ về đột biến gen do tự nhiên hoặc do con người gây ra
Gen
mARN
Prôtêin
Biến đổi
trong
cấu trúc gen
Biến đổi
mARN
Biến đổi
Prôtêin
tương ứng
Biến đổi
Kiểu hình
Tính trạng
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình?
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
III. Vai trò của đột biến gen:
BàI 21. Đột biến gen
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
Có lợi
Có hại
Có hại
H21.4. Đột biến gen ở cây lúa(b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
H21.2. Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục của cây mạ (màu trắng)
H21.3. Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
III. Vai trò của đột biến gen:
BàI 21. Đột biến gen
Tay bị dị dạng
Đột biến có hại
Đột biến có hại
Cam không hạt
Đột biến có hại
Đột biến có l?i
Đột biến có l?i
Lúa thơm cho năng suất cao
III. Vai trò của đột biến gen:
(H) Đột biến gen có lợi hay có hại?
Đa số đột biến gen có hại cho bản thân sinh vật. Tuy nhiên một số ít có loại cho con người trong thực tiễn sản xuất (trồng tọt, chăn nuôi)
(H) Vì sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật? Nêu ví dụ về một số trường hợp đột biến gây hại?
- Đột biến gen thường có hại cho sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy trì lâu đời trong thiên nhiên
Ví dụ:
(Cây màu trắng)
(Vịt ba chân)
(Rùa hai đầu)
(H) Nêu một số ví dụ về đột biến có lợi?
(H) Vai trò của đột biến gen?
Đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật. Tuy nhiên, đột biến gen đôi khi có lợi cho con người trong thực tiễn sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi,…)
Từ những nguyên nhân và tác hại của đột biến gen có hại, chúng ta phải có ý thức như thế nào trong việc bảo vệ môi trường để hạn chế sự phát sinh đột biến gen có hại ?
Vệ sinh môi trường đất, nước….
Sử dụng hợp lý và có biện pháp đề phòng khi sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả năng gây đột biến gen.
Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây ra ô nhiễm môi trường.
Là học sinh , các em sẽ làm gì để hạn chế sự phát sinh đột biến gen có hại ?
Tham gia tốt các phong trào bảo vệ môi trường .
Vận động mọi người có ý thức tốt trong việc bảo vệ môi trường .
Cùng cộng đồng ủng hộ các phong trào chống sản xuất và sử dụng vũ khí hạt nhân . . .
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
1. Điền từ còn thiếu vào chổ trống:
Đột biến gen là những ……..….…. trong ……….….. của gen thường liên quan đến ………. hoặc …………… cặp Nucleotid.
Biến đổi cấu trúc một một số
2. Chọn câu trả lời đúng nhất:
Đột biến gen xảy ra do những nguyên nhân nào?
A. Do rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa trong cơ thể B. Do chất độc: thuốc bảo vệ thực vật, diôxin, … C. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột D. Cả 3 ý trên
D.
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
Học bài
- Trả lời các câu hỏi trong SGK
* CHUẨN BỊ CHO TIẾT SAU:
- Tìm hiểu các dạng đột biến nhiễm sắc thể - Nguyên nhân phát sinh - Tính chất (lợi ích, tác hại)
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH