Bài 21. Đột biến gen

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH
SINH HỌC 9
Giáo viên : NGUỄN NGỌC MINH
Viết sơ đồ mối quan hệ giữa gen và tính trạng?
Câu 1:
KIỂM TRA BÀI CŨ
ĐÁP ÁN
Gen =>ARN =>Prôtêin => tính trạng


Biến dị là gì?
Câu 2:
KIỂM TRA BÀI CŨ
ĐÁP ÁN
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.

Các em hãy quan sát các hình ảnh sau và cho biết chúng có gì khác thường?
A
Biến dị tổ hợp
Đột biến gen
Đột biến nhiễm sắc thể
CHƯƠNG IV: BIẾN DỊ
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
Quan sát 1 đoạn gen ban đầu (a)
+ Đoạn gen này có bao nhiêu cặp nuclêôtit?
I. Đột biến gen là gì?
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
Quan sát hình
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
Quan sát hình 21.1 và thảo luận nhóm hoàn thành bài tập trong 3 phút:
Đoạn gen a,b,c bị biến đổi
+ Đột biến gen là gì ?
Có mấy dang đột biến gen?
G
X
a
b
4
Mất cặp G - X
Mất một cặp nuclêôtit
c
6
Thêm cặpT - A
Thêm một cặp nuclêôtit
d
5
Thay cặp
T - A
bằng cặp
G - X
Thay cặp nuclêôtit này bằng cặp nuclêôtit khác
TRẢ LỜI CÂU HỎI THẢO LUẬN
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleôtit.
- Các dạng đột biến gen: Mất, thêm, thay thế một hoặc một số cặp nuclêôtit.
Đột biến gen là gì ?
Có mấy dang đột biến gen?
Tại sao không nói mất, thêm, thay thế một nuclêôtit mà lại nói mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit?
Trả lời: vì ADN có cấu trúc 2 mạch bổ sung, sự biến đổi ở một nuclêôtit nào đó phải xảy ra ở cả trên 2 mạch thì mới gọi là đột biến gen.
Một gen có A = 600 Nu. G = 900 Nu. Nếu sau khi bị đột biến, gen đột biến có A = 601 Nu, G = 900 Nu. Đây là dạng đột biến gì?
A. Mất cặp A- T
B. Thêm cặp A- T
C. Thêm cặp X- T
D. Thay cặp A – T bằng cặp G - X
BÀI TẬP
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
HS tìm hiểu thông tin sgk mục II
Đột biến gen phát sinh trong những điều kiện nào nào?
Trong tự nhiên
Trong thực nghiệm
Nguyên nhân phát sinh đột biến gen?
Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới
ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
Vì sao các tác nhân nói trên tác động vào ADN lại gây ra được đột biến gen?
Vì các tác nhân này gây rối loạn quá trình tự nhân đôi của ADN, làm cho quá trình sao chép của AND sai đi so với nguyên mẫu, gây ra đột biến gen.
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Tác nhân nào gây ra đột biến gen?
Do tác nhân vật lý hay hóa học của môi trường
trong và ngoài
+ Em hãy cho 1 số ví dụ cụ thể về các tác nhân mà em biết?
Một số hình ảnh về các tác nhân gây ra đột biến do các hoạt động của con người gây ra.
Máy bay Mỹ đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê kông, 26/07/1969.
Máy bay Mỹ rải chất độc hoá học xuống miền nam việt nam.
Nhà máy hạt nhân
Thử vũ khí hạt nhân
Sử dụng thuốc trừ sâu
Rác thải
Cháy rừng
HẬU QUẢ ĐỂ LẠI
Nạn nhân chất độc màu da cam
II. Nguy�n nh�n ph�t sinh d?t bi?n gen
Em sẽ làm gì để hạn chế, bảo vệ con người và sinh vật không bị đột biến gen?
Vệ sinh môi trường đất, nước hợp lý vá đúng nguyên tắc
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây
ra ô nhiễm môi trường.
Sử dụng hợp lý và có biện pháp đề phòng khi sử dụng:
thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả
năng gây đột biến gen.
- Chống sản xuất vũ khí hạt nhân và hóa học







III. Vai trò của đột biến gen
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình?
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
HS tìm hiểu thông tin sgk để trả lời các câu hỏi:
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
Có lợi
Có hại
Có hại
H21.2. Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục của cây mạ (màu trắng)
H21.3. Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
H21.4.Đột biến gen ở cây lúa (b) làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Tại sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình lại thường có hại cho bản thân sinh vật?
Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin
ĐỘT BIẾN GEN CÓ DI TRUYỀN KHÔNG?
III. Vai trò của đột biến gen.
Hãy tìm một số ví dụ về đột biến gen trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra?
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
Đa số đột biến gen tạo ra gen lặn=> gây hại cho sinh vật
ở trạng thái đồng hợp lặn và biểu hiện ra kiểu hình
Qua giao phối, nếu gặp tổ hợp gen thích hợp thì một
số gen có hại có thể trở thành có lợi
Em có kết luận gì về tác hại của đột biến gen?
Quan sát một số đột biến có hại
Bò 6 chân
Cây bị bạch tạng
Ung thư bạch cầu
Một số đột biến gen
Bệnh bạch tạng
Câm, điếc bẩm sinh
Bé bốn chân
Cà chua đột biến gen có khả năng chữa ung thư
Bệnh lao do đột biến gen CISH
Một số đột biến có lợi
+ Nêu vai trò của đột biến gen?
Đột biến gen đôi khi có lợi cho con người -> có ý nghĩa
trong chăn nuôi, trồng trọt và tiến hoá.
Chim hoàng khuyên được cho là đắt nhất hiện nay
từng được trả giá lên đến 200 triệu
Ngắm "nữ hoàng" chào mào 300 triệu đồng tại Hà Nội
NHÍM D?T BI?N
HỔ ĐỘT BIẾN
CÔNG ĐỘT BIẾN
SÓC ĐỘT BIẾN
BÀI TẬP CỦNG CỐ
+ Vậy đột biến gen là gì ? Gồm những dạng nào?
+ Nêu nguyên nhân phát sinh đột biến gen ?
Tại sao đột biến gen thường có hại cho sinh vật?
Vì đột biến gen làm phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen và gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin

Đột biến gen làm giảm khả năng thích ứng của sinh vật với môi trường

c. Đột biến gen gây rối loạn quá trình trao đổi chất của sinh vật

d. Một lý do khác
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Khoanh đáp án đúng trong các câu hỏi sau:
Em có biết ?
 Đột biến tự nhiên cừu chân ngắn ở Anh, làm chúng không nhảy qua hàng rào để phá vườn.
 Đột biến tăng khả năng thích ứng với điều kiện đất đai và làm mất tính cảm ứng quang chu kì phát sinh ở giống lúa Tám thơm đột biến trồng được 2 vụ /năm,trên nhiều điều kiện đất đai kể cả vùng đất trung du và miền núi
 ở nước ta đang trồng 1 số cây biến đổi gen
 Thực phẩm biến đổi gen đã và đang con người quan tâm tới
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GIỎI
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và
các em học sinh lớp 9/2 đã cộng tác
cùng tôi trong tiết học này.