Bài 21. Đột biến gen

Mời các em xem một số hình ảnh về hiện tượng biến dị
Chị em song sinh
Dưa hấu sinh đôi
Lợn 3 chân
(H) Biến dị là gì?
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ về một số chi tiết.

Biến dị tổ hợp
BD di truyền
Đột biến
Biến dị

BD không di truyền (thường biến)
Đột biến gen
Đột biến NST
Chương IV: BIẾN DỊ
I. Đột biến gen là gì?
Bài 21: đột biến gen
Quan sát tranh
Thảo luận nhóm và hoàn thành bảng sau:
G
X
b
a
c
d
Các dạng đột biến gen
(Mất một cặp X_G)
(Thêm một cặp T-A)
(Thay thế cặp A-T bằng cặp G-X)
Bài 21: đột biến gen
G
X
? Đột biến gen là gì? Có mấy dạng đột biến gen?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen thường liên quan đến một hoặc một số cặp Nucleotid.
- Có 3 dạng : mất, thêm và thay thế một cặp Nu.
Bài 21: đột biến gen
Gen 1
Gen
2
Đột biến điểm
Đột biến cụm gen
Bài 21: đột biến gen
Đảo vị trí 1 cặp Nu
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Nghiên cứu SGK để xác định những nguyên nhân gây đột biến gen?
- Tự nhiên


- Nhân tạo:
Môi trường trong cơ thể: rối loạn các quá trình sinh lí, hóa sinh.
Môi trường ngoài cơ thể: söï taùc ñoäng cuûa các yếu tố: ánh sáng, nhiệt độ…
Trong thực nghiệm, người ta dùng các tác nhân vật lí (tia phóng xạ, tia tử ngoại…) hoặc các tác nhân hóa học (chất độc,…)
Bài 21: đột biến gen
Máy bay Mỹ rãi chất độc màu da cam (Dioxin) xuống các cánh rừng Việt Nam.
Một số hình ảnh về nguyên nhân phát sinh đột biến do các hoạt động của con người gây ra:
Máy bay Mỹ đang raõi chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê kông, 26/07/1969.
Bài 21: đột biến gen
Công ty bột ngọt Vedan ñoå chất thải ra sông Thị Vải làm cho nguồn nước bị ô nhiễm nặng.
Bài 21: đột biến gen
“Không phải sự nhầm lẫn của tạo hóa”
(Đột biến gen gây bệnh bạch tạng)
MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA VỀ ĐỘT BIẾN
(Nạn nhân chất độc đioxin - Việt Nam)
MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA VỀ ĐỘT BIẾN
? Các yếu tố của môi trường trong và ngoài cơ thể tác động làm rối loạn quá trình nào của ADN?
Bài 21: đột biến gen
-> Các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể coù theå tác động làm rối loạn quá trình tự sao chép của phân tử AND, töø ñoù gây ra đột biến gen.
Hậu quả:
Nạn nhân chất độc màu da cam
Bài 21: đột biến gen
Dị tật bẩm sinh
Bài 21: đột biến gen
Bài 21: đột biến gen
* Hậu quả:
- Gây bệnh và tật di truyền ở người và động, thực vật.
III. Vai trò của đột biến gen:
- Gen  mARN  Prôtêin  Tính trạng.
- Biến đổi cấu trúc của gen  Biến đổi cấu trúc 1 loại prôtêin töông öùng  Biến đổi tính traïng.
Bài 21: đột biến gen
1. Tính chất biểu hiện của đột biến gen.
? Đột biến gen biểu hiện ra đặc điểm nào của cơ thể sinh vật?
- Đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình.
Thường gây hại cho bản thân sinh vật
? Vì sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật?
- Đột biến gen thường có hại cho sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy trì lâu đời trong töï nhiên.
Ví dụ:
(Cây baïch taïng)
(Vịt ba chân)
(Rùa hai đầu)
Bài 21: đột biến gen
Quan sát hình 21.2 - 21.3 - 21.4 cho biết hình nào có lợi, có hại cho sinh vật ?
1. Tính chất biểu hiện của đột biến gen.
- Đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình.
Thường gây hại cho bản thân sinh vật
Đột biến thân lùn ở lúa
Ếch nhiều chân
Bài 21: đột biến gen
- Đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình.
Thường gây hại cho bản thân sinh vật
1. Tính chất biểu hiện của đột biến gen.
Để hạn chế hiện tượng đột biến gen ta phải chú ý điều gì ?
-Bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp.
Hạn chế sử dụng thuốc hóa học trừ sâu...
Bài 21: đột biến gen
2. ý nghĩa của đột biến gen
Đột biến gen có vai trò gì trong thực tiễn sản xuất?
- Một số ít đột biến có lợi -> Cung cấp nguồn nguyên liệu cho chọn giống và tiến hóa.
BÀI TẬP CỦNG CỐ:
1. Điền từ còn thiếu vào chỗ trống:
Đột biến gen là những ……..….…. trong ……….….. của gen thường liên quan đến ………. hoặc …………… cặp Nucleotid.
biến đổi cấu trúc một một số
2. Chọn câu trả lời đúng nhất:
? Đột biến gen xảy ra do những nguyên nhân nào?
A. Do rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa trong cơ thể. B. Do chất độc: thuốc bảo vệ thực vật, diôxin, … C. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. D. Cả 3 ý trên.
D.
CHUẨN BỊ CHO TIẾT SAU:
- Tìm hiểu các dạng đột biến nhiễm sắc thể. - Nguyên nhân phát sinh. - Tính chất (lợi ích, tác hại).
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
Học bài.
- Trả lời các câu hỏi trong SGK.