Bài 21. Đột biến gen

TRƯỜNG THCS TÂN HÀ
Lớp : 9A1
Giáo viên : Nguyễn Phúc Sang
Chào mừng các thầy,cô giáo về dự tiết học!
Môn Sinh Học
Thế nào là di truyền, biến dị ?
Nêu cơ sở vật chất của hiện tượng di truyền?
Di truyền là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố mẹ, tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
Cơ sở vật chất của hiện tượng di truyền là nhiễm sắc thể, gen (hay ADN).
KIỂM TRA MiỆNG
Tiết 22- Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN.
Hãy gắn mạch còn lại cho đoạn mạch đơn sau?
Gen (a) có tổng bao nhiêu cặp nuclêôtit?
a
Trình tự của các cặp nuclêôtit ?
5 cặp
Tiết 22 - Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN.
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
Thảo luận(5P): So sánh hình 21.1 a (dạng ban đầu) với hình 21.1 b; hình 21.1 c và hình 21.1d (dạng biến đổi) để hoàn thành bảng sau:
5
4
6
5
Mất 1 cặp nuclêôtit
Thêm 1 cặp nuclêôtit
Thay thế cặp Nu này bằng cặp Nu khác
Mất cặp X-G
Thêm cặpT-A
Thay cặp T-A bằng cặp X-G
a
b
c
d
Tiết 22 - Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN.
Tại sao không nói mất, thêm, thay thế một nuclêôtit mà lại nói mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit?
Vì AND là chuỗi xoắn kép gồm 2 mạch, các Nu của mạch này liên kết với các Nu của mạch kia thành từng cặp theo nguyên tắc bổ sung sự biến đổi của Nu của mạch này sẽ dẫn tới sự biến đổi Nu mạch kia

Tiết 22 - Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN.
Đột biến gen là gì?
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleôtit .
Đột biến gen có di truyền được không ?

Là biến dị có di truyền được
Có những dạng đột biến gen nào?
+ Mất cặp nuclêôtit.
+ Thêm cặp nuclêôtit.
+ Thay thế cặp nuclêôtit.
Bài 21 - Tiết 23: ĐỘT BIẾN GEN.
Đột biến gen khác biến dị tổ hợp ở điểm căn bản nào?
Ở biến dị tổ hợp, các gen được sắp xếp lại (tổ hợp lại) còn bản thân cấu trúc của gen không bị biến đổi.
Còn đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc gen.
Tiết 22- Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN.
- Trong t? nhi�n: D?t bi?n gen ph�t sinh do nh?ng r?i lo?n trong qu� trình t? sao ch�p c?a ADN du?i ?nh hu?ng ph?c t?p c?a môi tru?ng trong và ngoài cơ thể.
Hãy nêu nguyên nhân phát sinh đột biến gen?
- Trong th?c nghi?m: Con ngu?i d� g�y ra c�c d?t bi?n nh�n t?o b?ng c�c t�c nh�n v?t lí, hĩa h?c.
+ Bên trong: quá trình sinh lí, sinh hóa nội bào bị rối loạn.
VD: như sai sót trong quá trình nhân đôi ADN.
+ Bên ngoài: Ảnh hưởng của các tác nhân vật lí, hóa học
VD: như tia phóng xạ, tia tử ngoại, thuốc trừ sâu DDT …
Tiết 22 - Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN.
Tiết 22 -Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN.
Máy bay Mỹ đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê kông, 26/07/1969.
Máy bay Mỹ rải chất độc da cam
Về nhà em hãy tìm một số ví dụ về đột biến gen phát sinh trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra?
Tiết 22 - Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN.
Từ những nguyên nhân trên, chúng ta phải có ý thức như thế nào trong việc bảo vệ môi trường để hạn chế sự phát sinh đột biến gen?
Vệ sinh môi trường đất, nước….
Sử dụng hợp lý và có biện pháp đề phòng khi sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả năng gây đột biến gen.
Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây ra ô nhiễm môi trường.
Tiết 22 - Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN.
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình?
Tiết 22 - Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN.
Tại sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình lại thường có hại cho bản thân sinh vật?
Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin
Tiết 22 - Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN.
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
Có lợi
Có hại
Có hại
H21.4. Đột biến gen ở cây lúa(b)làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
H21.2. Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục của cây mạ (màu trắng)
H21.3. Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
Tiết 22 - Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN.
Cây bạch tạng
Cá sấu bạch tạng
Đột biến tăng tính
chịu han, chịu rét ở cây lúa
Có hại
Có lợi
Có hại
Tiết 22 - Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN.
Nêu vai trò của đột biến gen trong thực tiễn sản xuất?
Đa số đột biến gen là có hại nhưng cá biệt vẫn có đột biến có lợi.
Vì vậy đột biến gen được xem là nguồn nguyên liệu chủ yếu cho quá trình tiến hóa, nguyên liệu quan trọng trong công tác chọn giống.
Tiết 22 - Bài 21 : ĐỘT BIẾN GEN.
.Điền từ , cụm từ thích hợp vào chỗ chấm:
Đột biến gen là những biến đổi trong …………...của gen. Đột biến gen xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường …………. và ……….cơ thể tới phân tử AND ,xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do …………….. gây ra. Đột biến gen liên quan đến một hoặc một số cặp ................., điển hình là các dạng: mất,.......................,
...................,một cặp nuclêôtít.
Đột biến gen thường ...................nhưng cũng có khi ..............cho bản thân sinh vật hoặc đối với bản thân con người.
có hại
nuclêôtít
thay thế
thêm
có lợi
Cấu trúc
trong
ngoài
Con người
Em có biết ?
 Đột biến tự nhiên cừu chân ngắn ở Anh ,làm chúng không nhảy qua hàng rào để phá vườn.
 Đột biến tăng khả năng thích ứng với điều kiện đất đai và làm mất tính cảm ứng quang chu kì phát sinh ở giống lúa Tám thơm đột biến trồng được 2 vụ /năm,trên nhiều điều kiện đất đai kể cả vùng đất trung du và miền núi
 ở nước ta đang trồng 1 số cây biến đổi gen
 Thực phẩm biến đổi gen đã và đang con người quan tâm tới
* Đối với bài học ở tiết tiếp theo
Chuaån bò baøi môùi: Ñoät bieán caáu truùc NST (nghieân cöùu thoâng tin, quan saùt hình veõ 22 vaø traû lôøi caùc caâu hoûi SGK tr.65 )
* Đối với bài học ở tiết này
Hoïc baøi;
Traû lôøi caâu 2 , 3 SGK tr.64;
trân trọng cảm ơn các thầy , cô giáo
cùng toàn thể các em học sinh