Bài 21. Đột biến gen

Chương IV
BIẾN DỊ
Tiết 21
ĐỘT BIẾN GEN
Chương IV
BIẾN DỊ
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến nhiễm sắc thể
Thường biến
3
1. Đoạn ADN ban đầu (a):
Quan sát hình H21.1 (SGK) và hoàn thành bài tập sau:
+ Có ... cặp nuclêôtít.
+ Trình tự các cặp nuclêôtít.
-T-G-A-T-X-
| | | | |
-A-X-T-A-G-
5
…
4
Quan sát hình H21.1 (SGK) và hoàn thành bài tập sau:
Mất một cặp
Mất cặp X-G
4
Thêm một cặp
Thêm cặp T-A
6
Thay thế cặp này bằng cặp khác
Thay cặp A-T bằng cặp G-X
5
5
I. Đột biến gen là gì?
- Là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hay một số cặp nuclêôtít.
- Gồm các dạng:
+ Mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtít.
6
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới
ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
7
III. Vai trò đột biến gen
- Gây biến đổi ở kiểu hình và thường có hại cho bản thân sinh vật.
Bài tập:
Cho XXU: Prôlin, UGU: Xistêin, GXU: Alanin
GUU: Valin, XGU: Acginin
Hãy xác định trật tự chuỗi axit amin từ mạch gốc ADN.
-Prôlin-Valin-Xistêin-Acginin-Alanin-
-XXU - GUU - UGU - XGU - GXU-
-GGA - XAA - AXA - GXA - XGA-
G
-Lơxin-Phênylalanin-Alanin-Valin-…
-XUG - UUU - GUX - GUG - XU…
-GAX - AAA - XAG - XAX - GA…
8
III. Vai trò đột biến gen
- Gây ra biến đổi ở kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật.
Ví dụ: Gây bệnh bạch tạng ở lúa và người.
9
Một số hình ảnh về đột biến gen do chất độc màu da cam
10
Ví dụ: Gây bệnh bạch tạng ở lúa và người.
III. Vai trò đột biến gen
- Gây ra biến đổi ở kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật.
- Đột biến gen đôi khi có lợi cho sinh vật và con người.
- Ý nghĩa trong chăn nuôi và sản xuất.
Ví dụ: Tăng tính chịu hạn, chịu rét ở lúa.
11
Tóm tắt nội dung
1. Đột biến gen:
Là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hay một số cặp nuclêôtít.
Các dạng: Mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtít.
2. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể. Xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra.
3. Vai trò đột biến gen:
Gây biến đổi kiểu hình thường có hại nhưng cũng có khi có lợi.
12
1. Đột biến gen là:
a. Sự biến đổi trong kiểu gen.
b. Sự biến đổi ở một nuclêôtít trong gen.
3. Đột biến gen liên quan đến một cặp ... , điển hình là dạng:
mất, ... , ... một cặp nuclêôtít.
Đột biến gen thường ... nhưng cũng có khi ... cho bản thân sinh vật hoặc đối với bản thân con người.
2. Đột biến gen phụ thuộc những nhân tố nào?
a. Đặc điểm cấu trúc của gen.
b. Các tác nhân lý hóa của ngoại cảnh hoặc rối loạn trong quá trình tự sao của ADN.
c. Sự biến đổi ở một hay một số cặp nuclêôtít trong gen.
d. Sự biến đổi của một tính trạng trên cơ thể
c. Cả a và b.
Bài tập trắc nghiệm:
có hại
nucleôtít
thay thế
thêm
có lợi
Dặn dò
1. Sưu tầm một số ví dụ và tranh ảnh về đột biến gen và
các kiểu đột biến khác.
2. Chuẩn bị bài mới: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
Tìm hiểu:
+ Khái niệm.
+ Nguyên nhân gây đột biến cấu trúc NST.