Bài 21. Đột biến gen

Chương IV
BIẾN DỊ
Tiết 22
ĐỘT BIẾN GEN
Chương IV
BIẾN DỊ
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến nhiễm sắc thể
Thường biến
3
1. Đoạn ADN ban đầu (a):
Quan sát hình H21.1 (SGK), kết hợp với sơ đồ ở màn hình và hoàn thành bài tập sau:
+ Có ... cặp nuclêôtít.
+ Trình tự các cặp nuclêôtít?
-T-G-A-T- X-
| | | | |
-A-X-T-A- G-
5
…
I. Đột biến gen là gì?
4
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
5
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtic
- Thêm một cặp nuclêôtic
Thay cặp nuclêôtic này
bằng cặp nuclêôtic khác

Quan sát hình và thảo luận nhóm (3 phút) hoàn thành bảng sau.
6
Đảo vị trí cặp nuclêôtit
7
Đột biến gen là gì? Gồm những dạng nào?
Là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan đến một hoặc một số cặp nuclêôtit.
Gồm các dạng: mất, thêm, thay thế, đảo vị trí một, một số cặp nuclêôtit

Kết luận:
Xảy ra tại một vị trí nào đó trên phân tử ADN
8
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
* Tự nhiên: Do rối loạn trong quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng phức tạp của
môi trường trong và ngoài cơ thể.
Cá nhân tự nghiên cứu thông tin mục II T 62 và cho biết những nguyên nhân phát sinh đột biến gen?
* Thực nghiệm: Gây đột biến bằng tác nhân vật lí, hoá học.
9
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới
ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
10
Quan sát các hình sau và cho biết: đột biến nào có lợi, đột biến nào có hại cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người.
11
Một số hình ảnh về đột biến gen do chất độc màu da cam
12
Đ?t bi?n gen có vai trũ gì?
- Gây ra biến đổi ở kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật.
Ví dụ: Gây bệnh bạch tạng ở lúa và người.
13
Tại sao đột biến gen gây biến đổi kiểu hình? Dựa vào sơ đồ sau hãy giải thích đột biến gen gây biến đổi kiểu hình?
Gen
mARN
Prôtêin
Tính trạng
Biến đổi trong cấu trúc gen
Biến đổi mARN
Biến đổi Prôtêin tương ứng
Biến đổi kiểu hình
Tại sao đột biến gen gây biến đổi kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật?
Chúng phá vở sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin
Qua giao phối nếu gặp tổ hợp gen thích hợp một đột biến vốn là có haị có thể trở thành có lợi
14
Ví dụ: Gây bệnh bạch tạng ở lúa và người.
III. Vai trò đột biến gen
- Gây ra biến đổi ở kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật.
- Đột biến gen đôi khi có lợi cho sinh vật và con người.
- Ý nghĩa trong chăn nuôi và sản xuất.
Ví dụ: Tăng tính chịu hạn, chịu rét ở lúa.
15
Tóm tắt nội dung
1. Đột biến gen:
Là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hay một số cặp nuclêôtit.
Các dạng: Mất, thêm, thay thế... một, mét sè cặp nuclêôtit.
2. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể. Xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra.
3. Vai trò đột biến gen:
Gây biến đổi kiểu hình thường có hại nhưng cũng có khi có lợi.
16
1. Đột biến gen là:
a. Sự biến đổi trong kiểu gen.
b. Sự biến đổi ở một nuclêôtit trong gen.
3. Đột biến gen liên quan đến một, mét sè cặp 1, điển hình là c¸c dạng: mất, ... , ... ®¶o vÞ trÝ một, mét sè cặp nuclêôtit.
Đột biến gen thường ... nhưng cũng có khi ... cho bản thân sinh vật hoặc đối với bản thân con người.
2. Đột biến gen ph¸t sinh do những nguyªn nh©n nào?
a. Đặc điểm cấu trúc của gen.
b. Các tác nhân lý, hóa của ngoại cảnh hoặc rối loạn trong quá trình tự sao của ADN.
c. Sự biến đổi ở một hay một số cặp nuclêôtit trong gen.
d. Sự biến đổi của một tính trạng trên cơ thể
c. Cả a và b.
Bài tập trắc nghiệm:
có hại
nuclª«tit
thay thế,
thêm
có lợi
Dặn dò
1. Sưu tầm một số ví dụ và tranh ảnh về đột biến gen và
các kiểu đột biến khác.
2. Chuẩn bị bài mới: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
Tìm hiểu:
+ Khái niệm.
+ Nguyên nhân gây đột biến cấu trúc NST.
CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GIỎI
CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GIỎI