Bài 21. Đột biến gen

SINH HỌC 9
Chương IV:
B IẾN DỊ
Mời các em xem một số hình ảnh về hiện tượng biến dị.


Rắn 2 đầu.

Xương rồng sống nơi khô cạn
Xương rồng sống nơi ẩm ướt
(H) Biến dị là gì?
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác bố mẹ và khác nhau về một số chi tiết.

Biến dị tổ hợp
BD di truyền
Đột biến
Biến dị

BD không di truyền (thường biến)
Đột biến gen
Đột biến NST
CHƯƠNG IV: BIẾN DỊ
BÀI 21: ĐỘT BIẾN GEN
I/ Đột biến gen là gì?

G
X
a
( H) Đoạn ADN ban đầu (a) có bao nhiêu cặp nuclêôtit và gồm những cặp nào? Trình tự của các cặp nuclêôtit được sắp xếp ra sao?
G
X
b
a
c
d
Các dạng đột biến gen
Quan sát tranh, thảo luận nhóm và hoàn thành bảng sau:
G
X
b
a
c
d
Các dạng đột biến gen
(Mất một cặp X-G)
(Thêm một cặp T-A)
(Thay thế cặp A-T bằng cặp G-X)
(H) Đột biến gen là gì? Có mấy dạng đột biến gen?
- Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit.
- Có 3 dạng : mất, thêm và thay thế một cặp nuclêôtit.
II/ Nguyên nhân phát sinh đột biến gen.
Mời các em xem một số hình ảnh nguyên nhân gây ra đột biến.
Công ty bột ngọt Vedan thải chất thải ra sông Thị Vải làm cho nguồn nước bị ô nhiễm nặng.
Các chất thải rắn do hoạt động của con người thải ra
Máy bay Mỹ rải chất độc màu da cam (Dioxin) xuống các cánh rừng Việt Nam
Một số hình ảnh về nguyên nhân phát sinh đột biến do các hoạt động của con người gây ra.
Và hậu quả để lại là................
Nạn nhân chất độc màu da cam
Dị tật bẩm sinh
Một vài hình ảnh về chọn giống cây trồng bằng các tác nhân gây đột biến
Giống Ngô Lai có năng suất cao
Táo Đào Vàng tạo ra bằng cách xử lý đột biến đỉnh sinh trưởng cây con , cho qủa to, màu vàng, giòn, ngọt, thơm ,năng suất cao.
Mời các em xem một số hình ảnh nguyên nhân gây ra đột biến.
Cà chua Hồng Lan được tạo ra từ thể đột biến của cà chua Balan trắng.
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Nghiên cứu SGK, thảo luận nhóm để xác định những nguyên nhân gây đột biến gen?
-Tự nhiên: Do rối loạn trong quá trình tự sao của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
- Thực nghiệm : Con người gây ra các đột biến bằng các tác nhân vật lý hoặc hóa học.
III. Vai trò của đột biến gen:
Quan sát các hình sau đây và cho biết : đột biến nào có lợi , đột biến nào có hại cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người
Lợi
Hại
Hình 21.2. Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ (màu trắng)
Lợi
Hại
Hình 21.3 Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
Lợi
Hại
Hình 21. 4 Đột biến gen ở lúa (b) làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Nêu ví dụ về một số trường hợp đột biến gây hại?
(H) Nêu một số ví dụ về đột biến có lợi?
Tạo ra giống gạo chứa
vitamin A
Đột biến gen làm cho cừu chân ngắn ở Anh không nhảy qua hàng rào
Tại sao đột biến gen gây biến đổi kiểu hình ?
Tại sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật?
Nêu vai trò của đột biến gen.

- Đột biến gen làm biến đổi cấu trúc prôtêinmà nó mã hóa gây nên biến đổi kiểu hình
-Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên , gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin.






-Đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật.
- Đột biến gen đôi khi có lợi cho con người, Nên có ý nghĩa trong chăn nuôi, trồng trọt.

Là những biến đổi trong
cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleotit
Câu 1/ Gen D có 186 nuclêôtit loại G và có 1068 liên kết Hiđrô. Gen đột biến d hơn gen D một liên kết Hiđrô , nhưng chiều dài của hai gen bằng nhau. Đây là dạng đột biến nào và liên quan đến bao nhiêu cặp nuclêôtit ?
Trả lời:- Đây là dạng đột biến thay thế, liên quan đến một cặp nuclêôtit. Cụ thể Cặp A- T của gen D đã bị thay thế cặp
G-X của gen d.

Câu 2/ Chọn câu trả lời đúng nhất:
Đột biến gen xảy ra do những nguyên nhân nào?
A. Do rối loạn các quá trình sinh lí, sinh hóa trong cơ thể B. Do chất độc: thuốc bảo vệ thực vật, diôxin, … C. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột D. Cả 3 ý trên
.
* CHUẨN BỊ CHO TIẾT SAU:
- Tìm hiểu các dạng đột biến nhiễm sắc thể - Nguyên nhân phát sinh - Tính chất (lợi ích, tác hại)
BÀI TẬP VỀ NHÀ:
Học bài
Trả lời các câu hỏi SGK