Bài 21. Đột biến gen

Các em hãy quan sát các hình ảnh sau và cho biết chúng có gì khác thường?
A
BIẾN DỊ TỔ HỢP
ĐỘT BIẾN
THƯỜNG BIẾN
ĐỘT BIẾN GEN
ĐỘT BIẾN NST
Tiết 22 Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
Mất cặp X - G
Thêm cặp T - A
Thay cặp A - T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtic
- Thêm một cặp nuclêôtic
- Thay cặp nuclêôtic này
bằng cặp nuclêôtic khác
Gen (a) có tổng bao nhiêu cặp nuclêôtit?
Trình tự của các cặp nuclêôtit?
5 cặp
T G A T X
A
X
T
A
G
G
X
b
a
c
d
Các dạng đột biến gen
(Mất một cặp X - G)
(Thêm một cặp T - A)
(Thay thế cặp A - T bằng cặp G - X)
Tiết 22
I. Đột biến gen là gì?
1.Khái niệm:
- D?t bi?n gen l� bi?n d? di truy?n du?c.
2. Các dạng đột biến gen:
- Mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit.
Tại sao không nói mất, thêm, thay thế một nuclêôtit mà lại nói mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit?
Vì ADN có cấu trúc 2 mạch bổ sung, sự biến đổi ở một nuclêôtit nào đó phải xảy ra ở cả trên 2 mạch thì mới gọi là đột biến gen.
- D?t bi?n gen l� nh?ng bi?n d?i trong c?u trỳc c?a gen liờn quan d?n m?t ho?c m?t s? c?p nuclờụtit.
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Đột biến gen phát sinh trong những điều kiện nào?
Trong tự nhiên
Trong thực nghiệm
I. Đột biến gen là gì?
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
Tác nhân vật lí gây đột biến gen








Sốc nhiệt
Các tia tử ngoại
Bụi phóng xạ và các bức xạ
từ phóng vũ khí hạt nhân
Chất phóng xạ từ bom nguyên tử
Tác hại lớn nhất từ một vụ thử hạt nhân và bom nguyên tử là do bụi phóng xạ gây ra. Bụi phóng xạ và các bức xạ làm tăng nguy cơ bị ung thư máu, vô sinh và các dị tật bẩm sinh. Sự ảnh hưởng của bụi phóng xạ có thể kéo dài hàng trăm năm.
Tác nhân hoá học gây đột biến gen








Chất độc da cam Mỹ rải xuống trong chiến tranh
Hoá chất BVTV: thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, diệt nấm...
Nguyên nhân phát sinh đột biến gen?
Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
A
A
A
A
T
T
T
G
X
X
(1)
(2)
Đột biến
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Trong tự nhiên: Do rối loạn quá trình tự sao chép của phân tử ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
Trong thực nghiệm: Con người gây đột biến nhân tạo bằng các tác nhân vật lí và hóa học: tia tử ngoại, sốc nhiệt, hóa chất…
Nguyên nhân phát sinh đột biến gen là gì?
Nạn nhân chất độc màu da cam
Nhà máy hạt nhân
Thử vũ khí hạt nhân
Sử dụng thuốc trừ sâu
Rác thải
Cháy rừng
HẬU QUẢ ĐỂ LẠI
Nạn nhân chất độc màu da cam
Chất độc màu da cam
EM CÓ BIẾT
Từ 10/ 8/ 1961 – 1971: Mỹ thực hiện 19.905 phi vụ rải hơn 80 triệu lít chất độc hóa học gây tác hại nghiêm trọng đến môi trường tự nhiên và sức khỏe con người.
- Hơn 75,8 triệu người nhiễm chất độc màu da cam được Mỹ rải xuống Miền Nam Việt Nam.
- Hơn 2 triệu nạn nhân bị nhiễm trong đó hàng vạn đứa trẻ sinh ra bị nhiễm.
- 45% diện tích rừng của Miền Nam Việt Nam bị phá hủy.
- Hiện Việt Nam có khoảng:
+ 4,8 triệu người bị nhiễm chất độc màu da cam.
+ Độc tố con lưu lại trong đất và gây độc từ 20 – 100 năm nữa.
+ Tiếp tục gây biến đổi gen ở thế hệ thứ 2, 3 và 4 của các nạn nhân bị nhiễm. Thế hệ con, cháu của các nạn nhân do nhiễm chất độc da cam đã bị dị dạng, dị tật bẩm sinh, liệt hoàn toàn hoặc một phần cơ thể, như: mù, câm, điếc, thiểu năng trí tuệ, tâm thần, ung thư…và đang chịu cuộc sống vô cùng khó khăn, nhiều gia tộc có nguy cơ tuyệt tự.
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình?
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen.
III. Vai trò của đột biến gen.
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen.
Sự biến đổi trong cấu trúc gen sẽ dẫn đến biến đổi những gì ?
- Đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho sinh vật vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen, gây rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin.
Vì sao các đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có
hại cho bản thân sinh vật?
- Sự biến đổi trong cấu trúc gen sẽ dẫn đến biến đổi cấu trúc prôtêin mà nó mã hóa, cuối cùng dẫn dến biến đổi kiểu hình.
Đột biến nào có lợi, đột biến nào có hại cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người ?
Có hại
Có lợi
Có hại
Hình 21.2
Hình 21.3
Hình 21.4
ĐỘT BIẾN GEN
Quan sát một số đột biến có hại
Bò 6 chân
Cây bị bạch tạng
Ung thư bạch cầu
Một số đột biến gen
Bệnh bạch tạng
Bé bốn chân
Cà chua đột biến gen có khả năng chữa ung thư
Bệnh lao do đột biến gen CISH
Teo cơ
Chim hoàng khuyên được cho là đắt nhất hiện nay
từng được trả giá lên đến 200 triệu
Ngắm "nữ hoàng" chào mào 300 triệu đồng tại Hà Nội
NHÍM D?T BI?N
HỔ ĐỘT BIẾN
CÔNG ĐỘT BIẾN
SÓC ĐỘT BIẾN
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
III. Vai trò của đột biến gen.
Em có kết luận gì về vai trò của đột biến gen?
Đa số đột biến gen có hại.
Trong thực tiễn, có những đột biến gen có lợi cho bản thân sinh vật và con người, có ý nghĩa trong trồng trọt và chăn nuôi.

Để hạn chế đột biến gen cần lưu ý :
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN

Để hạn chế đột biến gen cần lưu ý :
Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, diệt cỏ …
Mặc quần áo bảo hộ và phun thuốc xuôi chiều gió
Bỏ vỏ , chai đựng thuốc đúng quy định.
Là học sinh , các em sẽ làm gì để hạn chế sự phát sinh đột biến gen ?
Tham gia tốt các phong trào bảo vệ môi trường sống.
Tuyên truyền, vận động mọi người có ý thức tốt trong việc bảo vệ môi trường .
Cùng cộng đồng ủng hộ các phong trào đấu tranh chống sản xuất, thử và sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học...
Tích cực tham gia bảo vệ môi trường
Sử dụng phương tiện ít gây ô nhiễm môi trường
Sử dụng thực phẩm an toàn
Vệ sinh môi trường đất , nước
Em có biết ?
 Đột biến tự nhiên cừu chân ngắn ở Anh, làm chúng không nhảy qua hàng rào để phá vườn.
 Đột biến tăng khả năng thích ứng với điều kiện đất đai và làm mất tính cảm ứng quang chu kì phát sinh ở giống lúa Tám thơm đột biến trồng được 2 vụ /năm, trên nhiều điều kiện đất đai kể cả vùng đất trung du và miền núi.
hoặc
một
số cặp
nucleotit
tác nhân vật lí
tác nhân hoá học
môi trường trong
môi trường ngoài
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GIỎI