Bài 21. Đột biến gen

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
NĂM HọC: 2015-2016
Môn Sinh học 9
Giáo viên: Đàm Thị Yến
Bò 6 chân
Cây bị bạch tạng
Ung thư bạch cầu
BIẾN DỊ TỔ HỢP
ĐỘT BIẾN
THƯỜNG BIẾN
ĐỘT BIẾN GEN
ĐỘT BIẾN NST
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
Mất cặp X - G
Thêm cặp T - A
Thay cặp A - T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtit
- Thêm một cặp nuclêôtit
- Thay cặp nuclêôtit này
bằng cặp nuclêôtit khác
Gen (a) có tổng bao nhiêu cặp nuclêôtit?
Trình tự của các cặp nuclêôtit?
5 cặp
T G A T X
A
X
T
A
G
G
X
b
a
c
d
Các dạng đột biến gen
(Mất một cặp X - G)
(Thêm một cặp T - A)
(Thay thế cặp A - T bằng cặp G - X)
Do rối loạn quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
Tác nhân vật lí gây đột biến gen








Sốc nhiệt
Các tia tử ngoại
Bụi phóng xạ và các bức xạ
từ phóng vũ khí hạt nhân
Chất phóng xạ từ bom nguyên tử
Bụi phóng xạ và các bức xạ
từ phóng vũ khí hạt nhân
Tác hại lớn nhất từ một vụ thử hạt nhân và bom nguyên tử là do bụi phóng xạ gây ra. Bụi phóng xạ và các bức xạ làm tăng nguy cơ bị ung thư máu, vô sinh và các dị tật bẩm sinh. Sự ảnh hưởng của bụi phóng xạ có thể kéo dài hàng trăm năm.
Tác nhân hoá học gây đột biến gen








Chất độc da cam Mỹ rải xuống trong chiến tranh
Hoá chất BVTV: thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, diệt nấm...
Tác nhân sinh học gây đột biến gen
Virút HPV
Nhà máy hạt nhân
Thử vũ khí hạt nhân
Sử dụng thuốc trừ sâu
Chất độc màu da cam
EM CÓ BIẾT
Từ 10/ 8/ 1961 – 1971: Mỹ thực hiện 19.905 phi vụ rải hơn 80 triệu lít chất độc hóa học gây tác hại nghiêm trọng đến môi trường tự nhiên và sức khỏe con người.
- Hơn 75,8 triệu người nhiễm chất độc màu da cam được Mỹ rải xuống Miền Nam Việt Nam.
- Hơn 2 triệu nạn nhân bị nhiễm trong đó hàng vạn đứa trẻ sinh ra bị nhiễm.
- 45% diện tích rừng của Miền Nam Việt Nam bị phá hủy.
- Hiện Việt Nam có khoảng:
+ 4,8 triệu người bị nhiễm chất độc màu da cam.
+ Độc tố con lưu lại trong đất và gây độc từ 20 – 100 năm nữa.
+ Tiếp tục gây biến đổi gen ở thế hệ thứ 2, 3 và 4 của các nạn nhân bị nhiễm. Thế hệ con, cháu của các nạn nhân do nhiễm chất độc da cam đã bị dị dạng, dị tật bẩm sinh, liệt hoàn toàn hoặc một phần cơ thể, như: mù, câm, điếc, thiểu năng trí tuệ, tâm thần, ung thư…và đang chịu cuộc sống vô cùng khó khăn, nhiều gia tộc có nguy cơ tuyệt tự.
Tại sao đột biến gen lại gây ra biến đổi kiểu hình?
Đột biến nào có lợi cho sinh vật và con người ?
Đột biến nào có hại cho sinh vật ?
CÓ HẠI
CÓ HẠI
CÓ LỢI
1
4
5
2 , 3 và 4
1 và 5
Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
Đột biến gen ở lúa làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc.
Cà chua đột biến gen có khả năng chữa ung thư
Vịt có 4 chân
Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
Đột biến gen ở lúa làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc.
Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục ở cây mạ
CÓ LỢI
3
1
2
CÓ HẠI
ĐỘT BIẾN GEN
HẬU QUẢ ĐỂ LẠI
Một số đột biến gen
Bệnh bạch tạng
Bé bốn chân
Bệnh lao do đột biến gen CISH
Teo cơ
Trước đây, những người nông dân vẫn thường quen trồng các loại ngô như ngô tẻ màu vàng và ngô nếp màu trắng. Tuy nhiên, hiện nay các nhà khoa học đã nghiên cứu, lai tạo ra một giống ngô mới với nhiều đặc tính nổi trội, tạo nên sự khác biệt trong vô số giống ngô khác, đó là giống ngô nếp có màu tím Fancy 111.
Nhãn tím là giống cây “độc quyền” của ông Trần Văn Huy ở Sóc Trăng. Giống nhãn này. Không chỉ có màu sắc kỳ lạ, giống nhãn này còn có mùi vị thơm ngon và khả năng kháng bệnh, do đó nó đang tạo nên cơn sốt ở các tỉnh phía Nam.
Ngô nhiều màu có tên Glass Gem, được nhân giống bởi Carl Barnes, một người nông dân sống tại Oklahoma, Mỹ. Màu sắc của mỗi hạt ngô, thậm chí mỗi bắp ngô đều khác nhau. Có loại hạt đục, nhưng hầu hết đều trong veo và lấp lánh như những viên ngọc quý
Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, diệt cỏ …
Mặc quần áo bảo hộ và phun thuốc xuôi chiều gió
Bỏ vỏ , chai đựng thuốc đúng quy định.
Vệ sinh môi trường đất , nước
Tích cực tham gia bảo vệ môi trường
Sử dụng phương tiện ít gây ô nhiễm môi trường
Sử dụng thực phẩm an toàn
hoặc
một
số cặp
nucleotit
tác nhân vật lí
tác nhân hoá học
môi trường trong
môi trường ngoài
Luyện tập :
Hãy khoanh tròn vào đáp án đúng nhất
Câu 1 : Đột biến gen là gì ?
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan đến 1 hoặc 1 số cặp nuclêôtit
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan đến một hoặc một số nuclêotit.
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của mARN
Đột biến gen là những biến đổi về số lượng các NST .

Luyện tập :
Hãy khoanh tròn vào đáp án đúng nhất
Câu 2 : Nguyên nhân gây đột biến gen là gì ?
Các tác nhân vật lí, hoá học của ngoại cảnh
Những rối loạn trong quá trình tự sao chép phân tử ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong .
Đáp án b đúng
Cả a, b đều đúng.
Em có biết ?
 Đột biến tự nhiên cừu chân ngắn ở Anh ,làm chúng không nhảy qua hàng rào để phá vườn.
 Đột biến tăng khả năng thích ứng với điều kiện đất đai và làm mất tính cảm ứng quang chu kì phát sinh ở giống lúa Tám thơm đột biến trồng được 2 vụ /năm,trên nhiều điều kiện đất đai kể cả vùng đất trung du và miền núi
 ở nước ta đang trồng 1 số cây biến đổi gen
 Thực phẩm biến đổi gen đã và đang con người quan tâm tới