Bài 21. Đột biến gen

Môn Sinh Lớp 9
Trường THCS Thành Long
GV: NGUYỄN THỊ NGỌC LAN
Kiểm tra miệng
Ô số1:(Gåm 6 chữ c¸i):Đ©y lµ mét trong những
nguyªn t¾c cña qu¸ trình tæng hîp ADN
Ô số 2: (Gåm 8 chữ c¸i) Hiện tượng con c¸i sinh ra giống
bố mẹ
Ô số 3: (Gåm 9 chữ c¸i) Lo¹i ®¬n ph©n cÊu t¹o nªn ADN
Ô số 4: (Gåm 6 chữ c¸i) Người đặt nền móng cho di truyền học
Ô số 5: (Gåm 3 chữ c¸i) Gen có bản chất là loại axit
nucleic này
Ô số 6:(Gåm 8 chữ c¸i) Lo¹i đơn phân tạo nên protein
Từ chìa khoá:Hiện tượng con cái khác với bố mẹ và
khác nhau ở nhiều chi tiết là hiện tượng gì ?
B
B
D T R U Y Ề N
I
I
N U C L O T I T
E
E
M E D E N
N
A N
D
D
A X I T A M N
N
I
I
Ổ S U N G
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
BÀI 21- TIẾT 22 : ĐỘT BIẾN GEN
I. KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I. KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Thường biến
Đột biến gen
Đột biến NST
BIẾN DỊ
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
Là sự tổ hợp lại các tính trạng của bố mẹ.
Là những biến đổi trong vật chất di truyền xảy ra ở cấp độ phân tử(ADN) hoặc cấp độ tế bào.
NGƯỜI NHIỀU NGÓN
Câm, điếc bẩm sinh
Bé bốn chân
Bệnh bạch tạng
CÁ SẤU BẠCH TẠNG
CÂY BẠCH TẠNG
RẮN BẠCH TẠNG
NHÍM BẠCH TẠNG
CHUỘT ĐỘT BIẾN GEN  CHUYỂN MÀU KHÁC
ĐỘT BIẾN GEN : LỢN CÓ 2 ĐẦU GÂY CHẾT
HOA SEN ĐỔI MÀU SẮC DO ĐỘT BIẾN GEN
Đột biến: bê và rắn 2 đầu.
SAU KHI QUAN SÁT CÁC HÌNH ẢNH TRÊN.

EM CÓ NHỮNG THẮC MẮC GÌ VỀ ĐỘT BIẾN GEN
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
Quan sát hình và thảo luận nhóm điền vào phiếu học tập (3 phút)
Một mạch của đoạn gen ( a)có trình tự sau :
a
Em hãy xác định mạch còn lại của AND?
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtit
- Thêm một cặp nuclêôtit
Thay thế 1 cặp nuclêôtit

Quan sát hình và thảo luận nhóm (3 phút) hoàn thành bảng sau
+Đoạn ADN ban đầu (a):
Có ………….. cặp nuclêôtit
5
I-Đột biến gen là gì ?
Hình 21.1. Một số dạng đột biến gen
Qua những nội dung trên, em hãy cho biết:
-Thế nào là đột biến gen ?
-Đột biến gen gồm những dạng nào ?
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
1. Khái niệm : Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleotit.
2. Đột biến gen có các dạng:
+Mất một cặp nuclêôtit
+Thêm một cặp nuclêôtit
+Thay thế một cặp nucleôtit.
- Đột biến gen di truyền được.
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH
Quan sát hình,đọc thông tin SGK thảo luận và trả lời về những nguyên nhân gây đột biến gen ?
3 phút thảo luận
II.ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH
* Trong tự nhiên :
Máy bay Mỹ đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê kông, 26/07/1969.
Máy bay Mỹ rải chất độc da cam
Nhà máy hạt nhân
Thử vũ khí hạt nhân
Sử dụng thuốc trừ sâu
Rác thải
Cháy rừng
Hóa chất thực phẩm
Khói bụi giao thông
Hút thuốc lá
Khói bụi nhà máy
II.ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH
* Trong thực nghiệm :
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH
- Trong tự nhiên: Đột biến gen phát sinh do những rối loạn trong quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể.
- Trong thực nghiệm: Con người đã gây ra đột biến gen bằng các tác nhân vật lý, hoá học.

I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
IV.VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
Quan sát các hình dưới đây và cho biết: đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
Có hại
H 21.2. Đột biến gen làm mất khả năng tổng hợp diệp lục của cây mạ (màu trắng)
H 21.3. Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
H 21.4. Đột biến gen ở cây lúa (b) làm cây cứng và nhiều bông hơn ở giống gốc (a)
Có lợi
Có hại
IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN

Nạn nhân bị nhiễm chất độc
màu da cam
Lợn có 2 đầu
Có hại
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
IV.VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
Ngô biến đổi gen phòng chống sâu bệnh
Đột biến gen làm cho cừu chân ngắn ở Anh không nhảy qua hàng rào vào phá vườn.
Có lợi
Đột biến tăng tính
chịu hạn, chịu rét ở cây lúa
Hoa hồng xanh
Ngô cao sản
ĐBG có lợi
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH
IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
- Đột biến gen thường có hại nhưng đôi khi cũng có lợi cho sinh vật và con người.
VD : - Ngô biến đổi gen phòng chống sâu bệnh
- Đột biến gen làm cho cừu chân ngắn ở Anh không nhảy qua hàng rào vào phá vườn.
Vậy đột biến gen
có lợi hay có hại?
CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM
Từ năm 1961 – 1971
Hơn 75,8 triệu lít chất độc màu da cam đựơc Mỹ rải xuống miền Nam Việt Nam
Hơn 2 triệu nạn nhân phơi nhiễm, hàng vạn đứa trẻ được sinh ra nhiễm độc
45% diện tích rừng của miền Nam bị phá hủy
EM CÓ BIẾT ?
CHẤT ĐỘC MÀU DA CAM
Hiện nay tại Việt Nam có khoảng :
4,8 triệu nạn nhân bị nhiễm chất độc màu da cam
Độc tố còn lưu lại trong đất và gây độc từ 20-100 năm nữa
Tiếp tục gây đột biến gen lên thế hệ thứ 2, 3 và 4 của các nạn nhân phơi nhiễm
EM CÓ BIẾT ?
NHIỄM PHÓNG XẠ
80.000 người chết ngay trong vụ ném bom tại thành phố Hirosima của nước Nhật bản
192.020 người Hirosima chết do tác động của nhiệt, bức xạ, nhiễm độc xạ cho đến ngày nay
70.000 người chết trong vu ném bom tại Nagasaki
Ô nhiễm phóng xạ kéo dài hàng trăm năm
EM CÓ BIẾT ?
Và hậu quả để lại là……..
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
- Thảo luận và trả lời : Tại sao đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật ?
- Vì đột biến gen làm phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy trì lâu đời trong tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin.
3 phút thảo luận
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN

Để đề phòng đột biến gen cần lưu ý :
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN

Để đề phòng đột biến gen cần lưu ý :
Tích cực tham gia bảo vệ môi trường
Sử dụng phương tiện ít gây ô nhiễm môi trường
Sử dụng thực phẩm an toàn
II.ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ

II.ĐỘT BIẾN GEN
Khái niệm
Các dạng đột biến gen.

III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH

IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIỀN GEN
BÀI 21 : ĐỘT BIẾN GEN
I.KHÁI QUÁT CÁC LOẠI BIẾN DỊ
III. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH
IV. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
Vì vậy để phòng tránh đột biến gen. Chúng ta cần :
+ Đấu tranh chống sử dụng vũ khí hóa học, vũ khí hạt nhân ….
+Sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật đúng quy trình.
+Tuyên truyền,vận động mọi người có ý thức tốt trong việc bảo vệ môi trường….
TỔNG KẾT
EM HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG NHẤT:
ĐỘT BIẾN GEN LÀ:
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
D. Biến dị di truyền và biến dị không di truyền
TỔNG KẾT
EM HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG NHẤT:
ĐỘT BIẾN GEN THƯỜNG CÓ CÁC DẠNG:
Mất một cặp Nu
Thêm một cặp Nu
Thay thế một cặp Nu
D. Mất một cặp Nu, thêm một cặp Nu, thay thế một cặp Nu
TỔNG KẾT
EM HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG NHẤT:
CÁC ĐỘT BIẾN GEN LẶN CHỈ BIỂU HIỆN RA KIỂU HÌNH KHI Ở THỂ:
Thể đồng hợp
Thể dị hợp
Thể đột biến
D. Thể đồng hợp và thể dị hợp
TỔNG KẾT
EM HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG NHẤT:
Ý NGHĨA CỦA ĐỘT BIẾN GEN TRONG TRỒNG TRỌT VÀ CHĂN NUÔI:
Gây đột biến nhân tạo về đột biến gen
Tạo những giống có lợi cho nhu cầu của con người
Làm cơ quan sinh dưỡng có kích thước lớn
D. Gây đột biến nhân tạo về đột biến gen để tạo ra những giống có lợi cho nhu cầu của con người.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
* Đối với bài học ở tiết học này
-Học bài theo hệ thống câu hỏi SGK
* Đối với bài học ở tiết học tiếp theo
-Chuẩn bị trước bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
- Đột biến nhiễm sắc thể là gì? Những dạng đột biến NST?
- So sánh đột biến NST với đột biến gen?
XIN TRÂN TRỌNG
KÍNH CHÀO

TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
ĐỘT BIẾN GEN
THAY CẶP
A-T
 G-X
GÂY HỒNG CẦU HÌNH LIỀM
(giảm khả
năng vận
chuyển O2)
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ ĐỘT BIẾN GEN
ĐBG
GÂY MẤT SẮC TỐ Ở MẮT
NGƯỜI NHIỀU NGÓN
Câm, điếc bẩm sinh
Bé bốn chân
Bệnh bạch tạng
CÁ SẤU BẠCH TẠNG
CÂY BẠCH TẠNG
RẮN BẠCH TẠNG
NHÍM BẠCH TẠNG
CHUỘT ĐỘT BIẾN GEN  CHUYỂN MÀU KHÁC
ĐỘT BIẾN GEN : LỢN CÓ 2 ĐẦU GÂY CHẾT
ĐBG
GÂY BÉO PHÌ Ở
CHUỘT