Bài 21. Đột biến gen

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH
Quan sát một số hình ảnh sau
Em có nhận xét gì về những hiện tượng này?
CHƯƠNG IV-BIẾN DỊ

BIẾN DỊ

BIẾN DỊ DI TRUYỀN

THƯỜNG BIẾN

ĐỘT BIẾN NHIỄM SẮC THỂ

BIẾN DỊ KHÔNG DI TRUYỀN

BIẾN DỊ TỔ HỢP

ĐỘT BIẾN GEN

ĐỘT BIẾN
Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau về nhiều chi tiết.
Là sự tổ hợp lại các tính trạng của bố mẹ.
Là những biến đổi trong vật chất di truyền xảy ra ở cấp độ phân tử(ADN) hoặc cấp độ tế bào.
Tiết 24- BÀI 21
ĐỘT BIẾN GEN
I- ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
II- NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
III- VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
I- ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
a
d
c
b
Hình 21.1. Một số dạng đột biến gen
Hình a: gen chưa bị biến đổi
Các hình b, c, d: biểu thị một số dạng biến đổi của gen a
+ Đoạn ADN ban đầu (a):
Có ………….. cặp nuclêôtit
4
6
5
Mất cặp X – G
Mất 1 cặp nuclêôtit
Thêm cặp T –A
Thêm 1 cặp nuclêôtit
Thay cặp
A –T →G – X
5
Thay cặp nu. này bằng cặp nu. khác.
I- ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
Hình 21.1. Một số dạng đột biến gen
a
d
c
b
+ Đoạn ADN bị biến đổi:
2 phút thảo luận
I- ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
a
d
c
b
Hình 21.1. Một số dạng đột biến gen
Thế nào là
đột biến gen ?
- Khái niệm : Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nuclêôtit.
Đột biến gen gồm những dạng nào ?
- Các dạng đột biến gen :
+ Mất một cặp nuclêôtit
+ Thêm một cặp nuclêôtit
+ Thay thế một cặp nucleôtit.
- Đột biến gen di truyền được.

II – NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
Hãy quan sát một số nguyên nhân gây đột biến gen.
Tác nhân vật lí gây đột biến gen
Tác nhân hoá học gây đột biến gen
Tác nhân sinh học gây đột biến gen
Virút HPV
Đã làm xuất hiện những đột biến ở người và sinh vật
II – NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
- Trong tự nhiên: Đột biến gen phát sinh do những rối loạn trong quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng của môi trường trong và ngoài cơ thể.
- Trong thực nghiệm: Con người đã gây ra đột biến gen bằng các tác nhân vật lý, hoá học.
Trong tự nhiên, đột biến gen phát sinh do nguyên nhân nào?

Trong thực tiễn, người ta gây đột biến bằng cách nào?
II – NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
Sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật đúng quy trình.
II – Nguyên nhân phát sinh đột biến gen
Sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật đúng quy trình.
Tích cực tham gia bảo vệ môi trường
Sử dụng phương tiện ít gây ô nhiễm môi trường
Sử dụng thực phẩm an toàn
Và chúng ta cần
- Đấu tranh chống sử dụng vũ khí hóa học, vũ khí hạt nhân
Nhằm hạn chế phát sinh đột biến gen
II – NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
- Tuyên truyền,vận động mọi người có ý thức tốt trong việc bảo vệ môi trường….
III – VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
Quan sát các hình dưới đây và cho biết: đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
Có hại
Có hại
Có lợi
III- VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
Ngô biến đổi gen phòng chống sâu bệnh
Đột biến gen làm cho cừu chân ngắn ở Anh không nhảy qua hàng rào vào phá vườn.
Có lợi
III- VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
Có lợi
Có hại
Đột biến gen thường có hại nhưng đôi khi cũng có lợi cho sinh vật và con người
Đột biến gen làm phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy trì lâu đời trong tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin thường có hại cho bản thân sinh vật
* Ý nghĩa thực tiễn
Người ta chọn lọc và tạo ra các giống vật nuôi cây trồng có năng suất cao, thích nghi tốt với môi trường

III- VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN

Vì sao đột biến gen có thể dẫn đến sự biến đổi kiểu hình?
Tại sao đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật ?
- Do Trung tâm Hạt nhân TP.HCM xử lí phóng xạ từ giống  Basmati của Pakistan
- Đặc điểm của giống lúa đột biến Basmati này rất thích hợp với các loại đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn của vùng Đồng Bằng sông Cửu Long
* Ý nghĩa thực tiễn

Là những biến đổi trong
cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleotit
Câu 1 : Đột biến gen là gì ?
a. Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan đến 1 hoặc 1 số cặp nuclêôtit
b. Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan đến một hoặc một số nuclêotit.
c. Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của mARN
d. Đột biến gen là những biến đổi về số lượng các NST .
Củng cố
C. Các rối loạn sinh lý, sinh hóa của tế bào
D. Cả A, B và C đúng
A. Câc tâc nhđn v?t l� trong ngo?i c?nh (tia ph�ng x?, tia t? ngo?i, s?c nhi?t)
B. Các tác nhân hóa học trong ngoại cảnh như các hóa chất độc hại :điôxin...
Câu 2: Nguyên nhân gây ra đột biến gen là?
Củng cố
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
-Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Chuẩn bị trước bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Chúc các em học tốt!
Tác hại lớn nhất từ một vụ thử hạt nhân và bom nguyên tử là do bụi phóng xạ gây ra. Bụi phóng xạ và các bức xạ làm tăng nguy cơ bị ung thư máu, vô sinh và các dị tật bẩm sinh. Sự ảnh hưởng của bụi phóng xạ có thể kéo dài hàng trăm năm.