Bài 21. Đột biến gen

TRƯỜNG THCS ĐAN HÀ
Gi�o vi�n: Nguy?n Th? Hồng Y?n
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ
SINH HỌC 9
Mời các em quan sát nhóm hình ảnh sau
Hươu sáu chân
Bạch đàn mọc thành cụm
BIẾN DỊ
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Thường biến
Đột biến gen
Đột biến NST
BIẾN DỊ
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
CHUONG IV:
BIẾN DỊ
TIẾT 22 - BÀI 21:
ĐỘT BIẾN GEN
I. ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
Khái niệm:
1
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleotit.
- Đột biến gen là biến dị di truyền được.
Đột biến gen là biến dị di truyền, tại sao?
Đột biến gen di truyền được là do khi đột biến sẽ được tái bản qua cơ chế tự sao của AND.
Kể tên một số dạng đột biến gen?
Mất một cặp nucleotit
Thêm một cặp nucleotit
Thay thế một cặp nucleotit
2. Các dạng đột biến gen:
A
B
D
C
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtit
- Thêm một cặp nuclêôtit
- Thay cặp nuclêôtit này
Bằng cặp nuclêôtit khác

Thảo luận theo bàn trong 2 phút hoàn thành bảng
Có 3 dạng đột biến gen:
+ Mất một cặp nuclêôtit.
+ Thêm một cặp nuclêôtit
+ Thay thế một cặp nuclêôtit
Sử dụng thuốc trừ sâu
Ném bom nguyên tử
Môi trường bị ô nhiễm
Môi trường bị ô nhiễm
II. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN

Trong tự nhiên


Máy bay Mỹ đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê kông, 26/07/1969.
Máy bay Mỹ rải chất độc da cam
* Trong thực nghiệm :
Sử dụng tác nhân vật lý và hóa học
Sự nhân đôi của ADN
Tác nhân
ccccc
Có những nguyên nhân nào gây phát sinh đột biến gen ?
Môi trường ngoài: Tia phóng xạ, hóa chất, nhiệt độ,…
- Môi trường trong: các quá trình sinh lí, sinh hóa rối loạn.
=> Gây rối loạn quá trình tự nhân đôi AND  Đột biến gen
Tại sao các tác nhân này tác động vào AND lại gây đột biến gen?
Quan sát nhóm hình sau đây? Cho biết: Đột biến gen có lợi hay có hại?
III.VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN:
Bệnh thiếu máu do hồng cầu hình liềm
(Gây thiếu máu nặng, thường chết sớm.)
Và hậu quả để lại là……..
Ngô biến đổi gen phòng chống sâu bệnh
Đột biến gen làm cho cừu chân ngắn ở Anh không nhảy qua hàng rào vào phá vườn.
Có lợi
Ngô cao sản
Giống lúa P6 đột biến có thời gian sinh trưởng ngắn từ 7580 ngày ; 5155tạ/ha
Đa số các đột biến có hại thể hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật
Đôi khi có lợi  Có ý nghĩa trong
chăn nuôi , trồng trọt

Theo số liệu của các nhà khoa học Mỹ, từ năm 1961 đến 1971, quân đội Mỹ đã tiến hành 19.905 phi vụ phun rải 80 triệu lít chất độc hóa học, trong đó 61% là chất da cam, chứa 366kg đioxin xuống hơn 3 triệu  hécta, trên gần 26.000 thôn, bản của người Việt Nam. Rừng bị hủy diệt nặng nề. Chất độc da cam đã tác động mạnh mẽ, lâu dài tới môi trường, các hệ sinh thái và sức khỏe con người, làm cho 4, 8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm, hơn 3 triệu người là nạn nhân…
Thế hệ con, cháu của các nạn nhân do nhiễm chất độc da cam đã bị dị dạng, dị tật bẩm sinh, liệt hoàn toàn hoặc một phần cơ thể, như: mù, câm, điếc, thiểu năng trí tuệ, tâm thần, ung thư… và đang chịu cuộc sống vô cùng khó khăn, nhiều phụ nữ không được làm mẹ, nhiều gia tộc có nguy cơ tuyệt tự… Độc tố còn lưu lại trong đất và gây độc từ 20 - 100 năm nữa.
Chất độc màu da cam?
Tại sao đột biến gen thu?ng co h?i cho sinh v?t?
Vì đột biến gen làm phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy trì lâu đời trong tự nhiên.
Để hạn chế đột biến gen, chúng ta cần phải làm gì?
Vệ sinh môi trường đất, nước hợp lý và đúng nguyên tắc
Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây
ra ô nhiễm môi trường.
Sử dụng hợp lý và có biện pháp đề phòng khi sử dụng:
thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả
năng gây đột biến gen.
- Chống sản xuất vũ khí hạt nhân và hóa học







?
Tích cực tham gia bảo vệ môi trường
Sử dụng phương tiện ít gây ô
nhiễm môi trường
Sử dụng thực phẩm an toàn
TRÒ CHƠI
ẨN SỐ
1
Đột biến gen là:
NHỮNG BIẾN ĐỔI TRONG CẤU TRÚC CỦA GEN
LIÊN QUAN ĐẾN 1 HOẶC 1 SỐ CẶP NUCLEOTIT
NHỮNG BIẾN ĐỔI TRONG GEN LIÊN QUAN ĐẾN
1 SỐ NUCLEOTIT
NHỮNG BIẾN ĐỔI TRONG CẤU TRÚC CỦA ARN
LIÊN QUAN ĐẾN MỘT SỐ CẶP NUCLEOTIT
NHỮNG BIẾN ĐỔI TRONG CẤU TRÚC CỦA ARN
LIÊN QUAN ĐẾN 1 SỐ NCLEOTIT
B
A
C
D
2
ĐỘT BIẾN GEN SAU THUỘC DẠNG:
THAY THẾ CẶP NUCLEOTIT NÀY BẰNG CẶP NUCLEOTIT KHÁC
3
NẾU GEN CẤU TRÚC BỊ BIẾN ĐỔI
SẼ DẪN TỚI HẬU QUẢ:
KHÔNG CÓ HẬU QUẢ GÌ
BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC NST
BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC PRÔTÊIN
BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC ARN, DẪN TỚI BIẾN ĐỔI
CẤU TRÚC PRÔTÊIN VÀ TÍNH TRẠNG TƯƠNG ỨNG
B
A
C
D
4
CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN GEN LÀ:
MẤT, THÊM, GIẢM MỘT CẶP NUCLEOTIT
MẤT,THÊM, THAY 1 NUCLEOTIT
MẤT, THÊM, THAY THẾ 1 CẶP NUCLEOTIT
MẤT, THÊM, GIẢM 1 NUCLEOTIT
B
A
C
D
Học thu?c bài cu
Trả lời câu 1, 2 , 3 - SGK tr.64
Chuẩn bị bài mới: Đột biến cấu trúc NST (nghiên cứu thông tin, quan sát hình vẽ 22 và trả lời các câu hỏi SGK tr. 65 )
HƯỚNG DẪN HS VỀ NHÀ
CHÚC SỨC KHOẺ QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH