Bài 21. Đột biến gen

Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Thường biến
Đột biến gen
Đột biến NST
BIẾN DỊ
CHƯƠNG IV : BIẾN DỊ
Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
CHƯƠNG IV: BIẾN DỊ
Quan sát hình và thảo luận nhóm (3 phút) điền vào bảng phụ
I. ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
G
X
X
G
A
T
T
A
G
X
T
A
T
A
X
G
T
A
G
X
T
A
d
c
b
4
6
5
- Mất cặp X -G
- Thêm cặp T - A
Thay cặp A -T
bằng cặp G - X
- Mất một cặp nuclêôtit
- Thêm một cặp nuclêôtit
Thay thế một cặp nuclêôtit
+ Đoạn ADN ban đầu (a):
Có ………….. cặp nuclêôtit
5
Hình 21.1. Một số dạng đột biến gen
Qua những nội dung trên, em hãy cho biết:
-Thế nào là đột biến gen ?
- Đột biến gen gồm những dạng nào ?
I. ĐỘT BIẾN GEN LÀ GÌ?
Khái niệm: Là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới 1 hoặc một số cặp nuclêôtit
Các dạng đột biến gen
- Mất một cặp nuclêôtit
- Thêm một cặp nuclêôtit
Thay thế một cặp nuclêôtit
Đột biến gen di truyền được.
II. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
Nguyên nhân phát sinh đột biến gen?
Tác nhân vật lí gây đột biến gen








Sốc nhiệt
Các tia tử ngoại
Bụi phóng xạ và các bức xạ từ phóng vũ khí hạt nhân
Chất phóng xạ từ bom nguyên tử
Tác hại lớn nhất từ một vụ thử hạt nhân và bom nguyên tử là do bụi phóng xạ gây ra. Bụi phóng xạ và các bức xạ làm tăng nguy cơ bị ung thư máu, vô sinh và các dị tật bẩm sinh. Sự ảnh hưởng của bụi phóng xạ có thể kéo dài hàng chục năm.
Tác nhân hoá học gây đột biến gen
Chất độc da cam Mỹ rải xuống trong chiến tranh
Hoá chất BVTV: thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, diệt nấm...
Từ 1961 – 1971:
Hơn 75,8 triệu người nhiễm chất độc màu da cam được Mỹ rải xuống Miền Nam Việt Nam.
Hơn 2 triệu nạn nhân bị nhiễm trong đó hàng vạn đứa trẻ sinh ra bị nhiễm.
45% diện tích rừng của Miền Nam Việt Nam bị phá hủy.
Hiện Việt Nam có khoảng:
+ 4,8 triệu người bị nhiễm chất độc màu da cam.
+ Độc tố còn lưu lại trong đất và gây độc từ 20 – 100 năm nữa.
+ Tiếp tục gây biến đổi gen ở thế hệ thứ 2, 3 và 4 của các nạn nhân bị nhiễm.
Nạn nhân chất độc màu da cam
Người phụ nữ lại có thể chủ động bảo vệ chính mình bằng tiêm vắc-xin ngừa HPV (vắc-xin đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành từ năm 2008). Chỉ cần tiêm 3 mũi trong vòng 6 tháng ,vắc-xin đã có thể phòng tránh những nguy cơ dẫn đến ung thư cổ tử cung . Độ tuổi được khuyến khích tiêm phòng virút HPV dành cho nữ giới là từ 9 - 26 tuổi.
Tác nhân sinh học gây đột biến gen
Virút HPV
- Trong tự nhiên: Đột biến gen phát sinh do những rối loạn trong quá trình tự sao chép của ADN dưới ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể.
- Trong thực nghiệm: Con người đã gây ra đột biến gen bằng các tác nhân vật lý, hoá học.
II. NGUYÊN NHÂN PHÁT SINH ĐỘT BIẾN GEN
III. VAI TRÒ CỦA ĐỘT BIẾN GEN
? Tại sao đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật ?
- Vì đột biến gen làm phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy trì lâu đời trong tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin.
- Đột biến gen thường có hại nhưng đôi khi cũng có lợi cho sinh vật và con người.
VD : - Ngô biến đổi gen phòng chống sâu bệnh
- Lợn con có đầu và chân sau bị dị tật
Đột biến gen là những .......................trong .................của gen liên quan tới ..........hoặc ..................cặp nuclêôtit, xảy ra tại một điểm nào đó trên ADN
Câu 1: Điền từ thích hợp và chỗ chấm
cấu trúc
một
một số
biến đổi
CỦNG CỐ
A
B
C
D
E
Các rối loạn sinh lý, sinh hóa bên trong của tế bào
Cả A và B đúng
Cả A, B và C đúng
Câc tâc nhđn v?t l� trong ngo?i c?nh (tia ph�ng x?, tia t? ngo?i, s?c nhi?t)
Các tác nhân hóa học trong ngoại cảnh như các hóachất độc hại :điôxin...
Câu 2: Nguyên nhân gây ra đột biến gen là?
Luôn có lợi cho bản thân sinh vật.
A
B
C
D
Cả B và C
Một số đột biến gen lại có lợi
Thường có hại cho bản thân sinh vật
Câu 3: Vai trò của đột biến gen là?
CHÚC QUÝ THẦY CÔ GIÁO MẠNH KHỎE!