Bài 21. Đột biến gen

GVBM:Nguyễn Thị Kim Mai
MÔN SINH HỌC 9
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
Biến dị
Biến dị di truyền
Biến dị không di truyền
Biến dị tổ hợp
Đột biến
Đột biến gen
Đột biến nhiễm sắc thể
Thường biến
Bạn Hoàng giống ba mắt to hai mí và da ngăm đen. Em bạn Hoàng không giống ba. Em hãy giải thích về hiện tượng trên.
Thế nào là di truyền và biến dị?
- Di truyền là hiện tượng truyền đạt các đặc tính của bố mẹ tổ tiên cho thế hệ con cháu
- Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau ở nhiều chi tiết
Hãy gắn mạch còn lại cho đoạn mạch đơn sau?
Gen (a) có tổng bao nhiêu cặp nuclêôtit?
a
Trình tự của các cặp nuclêôtit là.
5 cặp
I. Đột biến gen là gì?
Chương IV: BIẾN DỊ
Tiết 25. Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
G
X
b
a
c
d
H21.1. Một số dạng đột biến gen
Thảo luận nhóm(4 phút): So sánh hình 21.1 a (dạng ban đầu) với hình 21.1 b; c và hình 21.1d (dạng biến đổi) để hoàn thành bảng sau:
5
4
6
5
Mất 1 cặp nuclêôtit
Thêm 1 cặp nuclêôtit
Thay thế cặp nuclêôtit này bằng cặp nuclêôtit khác
Mất cặp X-G
Thêm cặpT-A
Thay cặp T-A bằng cặp X-G
a
b
c
d
Đột biến gen là gì?
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleôtit.
Tại sao không nói mất, thêm, thay thế một nuclêôtit mà lại nói mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit?
ADN có cấu trúc 2 mạch bổ sung, sự biến đổi ở một nuclêôtit nào đó phải xảy ra ở cả trên 2 mạch thì mới gọi là đột biến gen.
I. Đột biến gen là gì?
Chương IV: BIẾN DỊ
Tiết 25. Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
Các em hãy cho biết có những dạng đột biến gen điển hình nào?
Các dạng đột biến gen điển hình là: mất, thêm, thay thế một cặp nuclêôtit
I. Đột biến gen là gì?
Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc gen liên quan tới một hoặc một số cặp nucleôtit.
Chương IV: BIẾN DỊ
Tiết 25. Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
Các tác nhân nào gây đột biến gen?
Chiếc máy bay số hiệu UH-1D từ Đại đội không quân 336 đang rải chất diệt cỏ trong vùng rừng của châu thổ sông Mê Kông, 26/07/1969.
NAGASAKI
Nhà máy hạt nhân bị rò rỉ chất phóng xạ
Thử vũ khí hạt nhân
Sử dụng thuốc trừ sâu
Rác thải
Đột biến gen xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN bởi các tác nhân vật lý hóa học, xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người gây ra.
Từ những hình trên em hãy nêu nguyên nhân phát sinh đột biến gen ?
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Chương IV: BIẾN DỊ
Tiết 25. Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
Sự nhân đôi của ADN
Từ những hậu quả để lại như trên, chúng ta phải có ý thức như thế nào trong việc bảo vệ môi trường để hạn chế sự phát sinh đột biến gen?
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
Vệ sinh môi trường đất, nước….
Sử dụng hợp lý và có biện pháp đề phòng khi sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và một số chất độc có khả năng gây đột biến gen.
Hạn chế sự gia tăng hoặc ngăn ngừa các hoạt động gây ra ô nhiễm môi trường.
Chương IV: BIẾN DỊ
Tiết 25. Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN








Là học sinh, các em sẽ làm gì để hạn chế sự phát sinh đột biến gen có hại ?

Vận động mọi người có ý thức tốt trong việc bảo vệ môi trường .
Tham gia tốt các phong trào bảo vệ môi trường, chăm sóc vườn hoa lớp học, xung quanh vườn trường và tuyên truyền việc vệ sinh trường lớp, thôn xóm sạch sẽ…
Cùng cộng đồng ủng hộ các phong trào chống sản xuất và sử dụng vũ khí hạt nhân, tham gia các hoạt động từ thiện ủng hộ nạn nhân chất độc màu da cam…

Về nhà em hãy tìm thêm ví dụ về đôt biến gen
Có lợi
I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
III. Vai trò của đột biến gen:
Chương IV: BIẾN DỊ
Tiết 25. Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
Có lợi
Có hại
Có hại
Có hại
Quan sát các hình dưới đây và cho biết đột biến nào có hại và đột biến nào có lợi cho bản thân sinh vật hoặc đối với con người?
Có lợi
mARN
Prôtêin
Tính trạng
Gen (1đoạn ADN)
Biến đổi trong cấu trúc của gen
Biến đổi mARN
Biến đổi Prôtêin tương ứng
Biến đổi kiểu hình
Tại sao đột biến gen gây biến đổi kiểu hình?
Đột biến gen biểu hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật vì sao?
Nhắc lại sơ đồ mối quan hệ giữa gen và tính trạng?
Vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen trải qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên gây ra rối loạn trong trong quá trình tổng hợp prôtêin
Hậu quả của đột biến để lại là……..
Nạn nhân chất độc màu da cam
Mặt lợi của đột biến gen
Nêu vai trò của đột biến gen trong thực tiễn sản xuất?
Đa số đột biến gen là có hại nhưng cá biệt vẫn có đột biến có lợi. Vì vậy đột biến gen được xem là nguồn nguyên liệu quan trọng cho tiến hóa và chọn giống.

I. Đột biến gen là gì?
II. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen:
III. Vai trò của đột biến gen:
Chương IV: BIẾN DỊ
Tiết 25. Bài 21: ĐỘT BIẾN GEN
Đột biến gen thường gây hại cho bản thân sinh vật khi nào?
Khi chúng ở trạng thái đồng hợp gen lặn
CỦNG CỐ
Câu 1. Hãy chọn phương án đúng:
Đột biến gen là:
a. Sự biến đổi trong kiểu gen.
b. Sự biến đổi ở một nuclêôtít trong gen.
c. Sự biến đổi ở một hay một số cặp nuclêôtít trong gen.
d. Sự biến đổi của một tính trạng trên cơ thể
Câu 2: Điền từ , cụm từ thích hợp vào chỗ trống:
Đột biến gen liên quan đến một hoặc một số cặp ................., điển hình là dạng: mất,.................,...................,một cặp nuclêôtít.
Đột biến gen thường ...................nhưng cũng có khi ..............cho bản thân sinh vật hoặc đối với bản thân con người.
có hại
nucleôtít
thay thế
thêm
có lợi
CỦNG CỐ
Câu 3: Hãy chọn phương án đúng:
Một gen sau đột biến có chiều dài không đổi nhưng tăng thêm một liên kết hiđrô. Gen này bị đột biến thuộc dạng:
a. Mất một cặp nuclêôtit.
b. Thay thế một cặp A - T bằng một cặp G - X.
c. Thay thế một cặp G - X bằng một cặp A - T.
d. Thêm một cặp nuclêôtit.
CỦNG CỐ
DẶN DÒ
H?c b�i
Tr? l?i c�u h?i 2,3trang 64/ SGK
Chu?n b? b�i m?i b�i 22:
* D?T BI?N C?U TR�C NHI?M S?C TH?
+ D?t bi?n c?u tr�c NST l� gì?
+ Nguy�n nh�n ph�t sinh v� tính ch?t c?a d?t bi?n c?u tr�c NST
CHÂN THÀNH CÁM ƠN
CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ
CÁC EM HỌC SINH