Bài 20. Sự nở vì nhiệt của chất khí

KIỂM TRA BÀI CŨ:
Nêu kết luận về sự nở vì nhiệt của chất lỏng?
Bài tập: Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra khi đun nóng một lượng chất lỏng?
a, Khối lượng của chất lỏng tăng.
b, Trọng lượng của chất lỏng tăng.
c, Thể tích của chất lỏng tăng.
d, Cả khối lượng, trọng lượng, thể tích của chất lỏng đều tăng
X
Các nhóm hãy tiến hành thí nghiệm theo các bước sau:
Cắm 1 ống thủy tinh nhỏ xuyên qua nút cao su của 1 bình cầu.
Nhúng 1 đầu ống vào cốc nước màu. Dùng ngón tay bịt chặt đầu còn lại rồi rút ống ra khỏi cốc sao cho còn 1 giọt nước màu trong ống.
Lắp chặt nút cao su có gắn ống thủy tinh với giọt nước màu vào bình cầu, để nhốt một lượng khí trong bình. Xát hai bàn tay vào nhau cho nóng lên, rồi áp chặt vào bình cầu. Quan sát hiện tượng xảy ra với giọt nước màu.
C1. Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thủy tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào ?

Giọt nước màu đi lên, chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng: không khí nở ra
C2. Khi ta thôi không áp tay vào bình cầu, có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thuỷ tinh ? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì ?
Giọt nước màu đi xuống, chứng tỏ thể tích không khí trong bình giảm:không khí co lại.
C3. Tại sao thể tích không khí trong bình cầu lại tăng lên khi ta áp hai bàn tay nóng vào bình ?

Do không khí trong bình bị nóng lên.
C4. Tại sao thể tích không khí trong bình cầu lại giảm đi khi ta thôi áp hai bàn tay nóng vào bình cầu?

Do không khí trong bình lạnh đi.

Chọn từ thích hợp trong khung
để điền vào chổ trống trong
các câu sau:
a, Thể tích khí trong bình . . . . . . . . khi khí nóng lên.
b, Thể tích khí trong bình giảm khi khí . . . . . .
tăng
lạnh đi
nóng lên, lạnh đi
tăng, giảm
C7. Tại sao quả bóng bàn đang bị bẹp, khi nhúng vào nước nóng lại có thể phồng lên?

Khi cho quả bóng bàn bị bẹp vào nước nóng, không khí trong quả bóng bị nóng lên, nở ra làm cho quả bóng lại phồng lên như cũ.


C8. Tại sao không khí nóng lại nhẹ hơn không khí lạnh?
( Hãy xem lại bài trọng lượng riêng để trả lời câu hỏi này )

Trọng lượng riêng của không khí được xác định bằng công thức:
d = 10m / V
Khi nhiệt độ tăng, khối lượng m không đổi nhưng thể tích V tăng do đó d giảm. Vì vậy trọng lượng riêng của không khí nóng nhỏ hơn trọng lượng riêng của không khí lạnh: Không khí nóng nhẹ hơn không khí lạnh.
C9. Dụng cụ đo độ nóng, lạnh đầu tiên của lòai người do nhà bác học Galilê (1564 – 1642) sáng chế. Nó gồm một bình cầu có gắn một ống thủy tinh. Hơ nóng bình rồi nhúng đầu ống thủy tinh vào một bình đựng nước. Khi bình khí nguội đi, nước dâng lên trong ống thủy tinh.
Bây giờ, dựa vào mức nước trong ống thủy tinh, người ta có thể biết thời tiết nóng hay lạnh. Hãy giải thích tại sao?
Khi thời tiết nóng lên, không khí trong bình cầu cũng nóng lên, nở ra đẩy mực nước trong ống thuỷ tinh xuống dưới. Khi thời tiết lạnh đi,không khí trong bình cầu cũng lạnh đi, co lại, do đó mực nước trong ống thuỷ tinh dâng lên. Nếu gắn vào ống thuỷ tinh một băng giấy có vạch chia thì có thể biết được lúc nào nước hạ xuống, dâng lên, nghĩa là khi nào trời nóng, trời lạnh.
Hãy đọc bảng 20.1 ghi độ tăng thể tích của 1000cm3 (1 lít) một số chất, khi nhiệt độ của nó tăng thêm 500C và rút ra nhận xét:
Bảng 20.1
Trong các cách sắp xếp các chất nở vì nhiệt từ nhiều tới ít sau đây sau đây, cách sắp xếp nào là đúng?
a, Rắn , lỏng, khí
b, Rắn, khí , lỏng.
c, Khí, lỏng, rắn.
d, Khí, rắn, lỏng.
X
GHI NHỚ

Chất khí nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau.
Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn.
nhiều
Chọn từ thích hợp trong khung
để điền vào chổ trống trong
các câu sau:
Với cùng một (1). ............... như nhau, khi được tăng lên cùng một nhiệt độ thì chất khí khác nhau nở vì nhiệt (2).............. ........, còn các chất lỏng và chất rắn khác nhau nở vì nhiệt (3)..................... . Chất khí nở vì nhiệt (4).............. nhất, chất rắn nở vì nhiệt.(5)....... nhất.
.

- giống nhau, khác nhau
thể tích, nhiều, ít
thể tích
giống nhau
khác nhau
ít
DẶN DÒ- HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Bài cũ:
- Trả lời lại các câu hỏi C7, C8, C9 vào vở bài tập.
- Làm các bài tập 20.1 đến 20.6 sách bài tập.
- Học thuộc phần ghi nhớ.
Bài mới: Chuẩn bị bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt.
? Các chất khi co, giãn vì nhiệt nếu bị cản trở sẽ gây ra hiện tượng gì.Lấy ví dụ.
? Mô tả cấu tạo của băng kép. Băng kép được sử dụng nhiều ở đâu.