Bài 20. Sự nở vì nhiệt của chất khí

Giáo viên: Trần Thị Kim Loan
Câu 1: Chất lỏng nở ra khi nào và co lại khi nào?
Câu 2: Các chất lỏng khác nhau có nở vì nhiệt như nhau hay không?
 Trả lời: Chất lỏng nở ra khi nóng lên và co lại khi lạnh đi.
 Trả lời: Các chất lỏng khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
Câu 3: Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra khi tăng nhiệt độ của một lượng chất lỏng? (chọn câu trả lời đúng nhất)
A/ Khối lượng của chất lỏng tăng.
B/ Khối lượng riêng của chất lỏng giảm.
C/ Thể tích của chất lỏng tăng.
D/ Thể tích chất lỏng tăng, khối lượng riêng của nó giảm.
Quả bóng bàn bị móp, làm thế nào để nó phồng lên?
?..??..
Tại sao quả bóng bàn bị móp bỏ vào nước nóng nó lại phồng lên trở lại?
Quá dễ, chỉ việc nhúng vào nước nóng, nó sẽ phồng trở lại.
 Đồ dùng thí nghiệm gồm có:
 Cắm ống thủy tinh xuyên qua nút cao su của bình cầu
Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thủy tinh khi bàn tay áp vào bình cầu? Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí trong bình thay đổi thế nào?

Giọt nước màu đi lên. Hiện tượng trên chứng tỏ thể tích khí trong bình tăng lên.
Khi thôi không áp tay vào bình cầu, có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước trong ống thủy tinh? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì?
Giọt nước màu đi xuống chứng tỏ thể tích không khí trong bình giảm đi.

Tại sao thể tích không khí trong bình cầu lại tăng lên khi ta áp hai bàn tay nóng vào bình?
Do không khí trong bình bị nóng lên
Tại sao thể tích không khí trong bình lại giảm đi khi ta thôi không áp tay vào bình cầu?
Do không khí trong bình bị lạnh đi.

Hãy đọc bảng 20.1 ghi độ tăng thể tích của 1000 cm3 (1 lít) một số chất, khi nhiệt độ của nó tăng thêm 500C và rút ra nhận xét.

HẾT GiỜ
Bảng 20.1

 Nhận xét:
 Các chất khí khác nhau, nở vì nhiệt giống nhau.
 Các chất rắn khác nhau, nở vì nhiệt khác nhau
 Các chất lỏng khác nhau, nở vì nhiệt khác nhau.
 Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn.
Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau:
a) Thể tích khí trong bình…………….khi khí nóng lên.
b) Thể tích khí trong bình giảm khi khí…………
c) Chất rắn nở ra vì nhiệt………………, chất khí nở ra vì nhiệt……………….
nóng lên
lạnh đi
tăng
giảm
nhiều nhất
ít nhất
Ghi nhớ
 Chất khí nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi.
 Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau.
 Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn.
Tại sao quả bóng bàn bị bẹp, khi nhúng vào nước nóng lại có thể phồng lên?
Khi quả bóng bàn bị bẹp nhúng vào nước nóng, không khí trong quả bóng bị nóng lên, nở ra làm cho quả bóng phồng lên như cũ.
Tại sao không khí nóng lại nhẹ hơn không khí lạnh?
 Giải thích: Khối lượng riêng của không khí được xác định theo công thức:
- Khi nhiệt độ tăng, khối lượng m của không khí không đổi nhưng thể tích V của không khí tăng nên khối lượng riêng (D) giảm. Vậy khối lượng riêng của không khí nóng nhỏ hơn khối lượng riêng của không khí lạnh. Hay không khí nóng nhẹ hơn không khí lạnh
Dụng cụ đo độ nóng, lạnh đầu tiên của loài người do nhà bác học Galilê (1564-1642) sáng chế. Nó gồm một bình cầu có gắn ống thủy tinh. Hơ nóng bình cầu rồi nhúng đầu ống thủy tinh vào một bình đựng nước. Khi bình khí nguội đi, nước dâng lên trong ống thủy tinh.(hình bên)
Bây giờ, dựa theo mức nước trong ống thủy tinh, người ta có thể biết thời tiết nóng hay lạnh. Hãy giải thích tại sao?
Giải thích: khi thời tiết nóng không khí trong bình nóng lên, nở ra đẩy mực nước trong ống đi xuống. Khi thời tiết lạnh, không khí trong bình co lại nên mực nước dâng lên trong ống. Nếu ta gắn vào ống một băng chia vạch thì sẽ xác định được lúc nào mực nước dâng lên, hạ xuống.
Khi mực nước dâng lên tức trời đang lạnh.
- Khi mực nước hạ xuống tức trời đang nóng.
Dặn dò
 Về học bài, làm các bài tập trong sách bài tập từ bài 20.1 đến bài 20.7 trang 24,25,26. Lưu ý các bài tập khó 20.5-20.7. Đọc mục “Có thể em chưa biết”.
 Soạn trước bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt.
Củng cố
Chất khí nở ra khi nào? Co lại khi nào?
Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau hay khác nhau?
Hãy so sánh sự nở vì nhiệt của các chất rắn, lỏng, khí?
Dặn dò
 Phần II. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt, cần xem trước cách bố trí thí nghiệm, dự đoán hiện tượng xảy ra.
 Phần trả lời câu hỏi: dự đoán các câu trả lời C1,C2,C3.
 Phần II: băng kép, tìm hiểu trước băng kép là gì?