Bài 20. Câu đặc biệt

Chào mừng các em lớp 7A1!
Giáo viên thực hiện: Trần Quang Trọng
Tổ KHXH Trường THCS Yên Khê.
Trong các câu sau, câu nào là câu rút gọn?
Mùa xuân đến rồi!
Ngày mai, tôi đi chợ.
Học ăn, học nói, học gói, học mở.
Nam là học sinh giỏi.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Có nên sử dụng câu rút gọn như trường hợp dưới đây không?
Vì sao?
Thầy giáo gọi Nam lên kiểm tra bài cũ, Nam chần chừ không muốn lên.
Thầy: Em có học bài không?
Nam: Không.
Tuần 23
Bài 20
Tiết 82
Thứ 3 ngày tháng năm 2010
CÂU ĐẶC BIỆT
Ng? van
I. THẾ NÀO LÀ CÂU ĐẶC BIỆT?
1. Xét ví dụ sau:
Ôi, em Thuỷ! Tiếng kêu sửng sốt của cô giáo làm em tôi giật mình. Em tôi bước vào lớp.
Hãy lựa chọn câu trả lời đúng?
a. Đó là câu bình thường có đủ chủ ngữ- vị ngữ.
b. Đó là câu rút gọn, lược bỏ chủ ngữ, vị ngữ.
c. Đó là câu không thể có chủ ngữ, vị ngữ.

=> Gäi lµ c©u ®Æc biÖt.
*bàI TậP NHANH: Tìm cõu d?c bi?t trong cỏc do?n van du?i dõy?

1. “Ôi! Trăm hai mươi lá bài đen đỏ, có cái ma lực gì mà run rủi cho quan mê được như thế”?

2. Chiều, chiều rồi! Một buổi chiều êm ả như ru văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào.
Ôi!
Chiều, chiều rồi!
3. Rầm! Mọi người ngoảnh nhìn lại. Hai chiếc xe máy đã tông vào nhau. Thật khủng khiếp!
4. Hai chiếc xe máy đều lạng lách, phóng nhanh, vượt ẩu. Bỗng một tiếng rầm khủng khiếp vang lên. Chúng đã tông vào...
2. GHI NHỚ 1: SGK/28
 Câu đặc là câu không có cấu tạo theo mô hình chủ ngữ và vị ngữ.
Thế nào là câu đặc biệt?
II. TÁC DỤNG CỦA CÂU ĐẶC BIỆT:
Chọn câu vào ô thích hợp.
Câu đặc biệt thường dùng để làm gì?
- Xác định thời gian, nơi chốn diễn ra sự việc được nói đến trong đoạn;
Liệt kê, thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng;
Bộc lộ cảm xúc;
Gọi đáp.
GHI NHỚ 2: SGK/ 29
III. LUYỆN TẬP:
Học sinh thảo luận
viÕt kÕt qu¶ vµo giÊy ®Ó tr¶ lêi:
Nhóm 1 + 2 câu a + b
Nhóm 3 + 4 câu c + d
1.Bài tập 1: Tỡm cõu rỳt g?n v� cõu d?c bi?t:
- Cõu rỳt g?n:
"Cú khi du?c trung b�y . d? th?y", "Nhung cung cú khi . trong hũm", "Nghia l� . khỏng chi?n."
- Khụng cú cõu d?c bi?t.
- Cõu d?c bi?t:
"Ba giõy.B?n giõy.Nam giõy... Lõu quỏ!".
- Khụng cú cõu rỳt g?n.
Câu đặc biệt:
“Một hồi còi.”
 Không có câu rút gọn.
d. Câu đặc biệt:
“ Lá ơi!”
Câu rút gọn:
“Hãy kể chuyện cuộc đời bạn cho tôi nghe đi!”; “Bình thường lắm, chẳng có gì đáng kể đâu.”

2.Bài tập 2: Tỏc d?ng c?a cõu rỳt g?n v� cõu d?c bi?t ? b�i t?p (1):
- Câu rút gọn:
- Làm cho câu gọn hơn, tránh lặp lại những từ ngữ đã xuất hiện trong câu trước.
- Câu đặc biệt:
+ Câu (b): xác định thời gian; bộc lộ cảm xúc.
+ Câu (c): liệt kê, thông báo sự tồn tại của
sự vật.
+ Câu (d): gọi đáp.
IV. CỦNG CỐ:
Thế nào là câu đặc biệt? Cho ví dụ.
Em hãy nêu tác dụng của câu đặc biệt?
ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n(Kho¶ng 5->7 c©u) t¶ c¶nh quª h­¬ng em, trong ®ã cã mét vµi c©u ®Æc biÖt.
V. DẶN DÒ:
Về nhà học bài.
Làm tiÕp bài tập 3.
Soạn bài: “Bố cục và phương pháp lập luận trong văn nghị luận”.
Xin chào các em!