Bài 20. Câu đặc biệt

Kế hoạch bài học
ng÷ v¨n 7
Người thực hiện:
D?ng Thựy Trang
Trường THCS Nguy?n Van Linh
Kính chào quý thầy cô giáo! Chào các em !
Câu 1:Em hiểu thế nào về câu rút gọn?
Trong các vd sau, đâu là câu rút gọn?
Mùa xuân đến rồi!
Ngày mai, tôi đi chợ.
Học ăn, học nói, học gói, học mở.
Nam là học sinh giỏi.
KIỂM TRA MiỆNG:
Có nên sử dụng câu rút gọn như trường hợp dưới đây không?
Vì sao?
Thầy giáo gọi Nam lên kiểm tra bài cũ, Nam chần chừ không muốn lên.
Thầy: Em có học bài không?
Nam: Không.
S?m. Ch?p. Mua. Giú.Nóo nựng.


? Là loại
câu gì?
CÂU ĐẶC BiỆT




Tiết 82 Tiếng Việt
Tiết 82 : Tiếng Việt: CÂU ĐẶC BiỆT
I. Th? n�o l� cõu d?c bi?t?
Xét ví dụ: sgk/27
?Em hãy nêu yêu cầu của sgk/27


I. THẾ NÀO LÀ CÂU ĐẶC BIỆT?
1.Xét ví dụ :
Ôi, em Thuỷ! Tiếng kêu sửng sốt của cô giáo làm em tôi giật mình. Em tôi bước vào lớp.
Hãy lựa chọn câu trả lời đúng?
a. Đó là câu bình thường có đủ chủ ngữ- vị ngữ.
b. Đó là câu rút gọn, lược bỏ chủ ngữ, vị ngữ.
c. Đó là câu không thể có chủ ngữ và vị ngữ.

Tiết 82 : Tiếng Việt: CÂU ĐẶC BiỆT
I. Th? n�o l� cõu d?c bi?t?
Xét ví dụ: sgk/27
2.Ghi nhớ: sgk/28
* Nhận xét:
ÔI! Em Thủy?
 Là câu đặc biệt
=> Là loại câu không cấu tạo theo mô hình chủ ngữ-vị ngữ.
Vd1:Một đêm mùa xuân.
Trên dòng sông êm ả, cái đò cũ của bác Tài phán từ từ trôi.


Vd2: An hỏi: - Chị gặp em ấy bao giờ?
Chị B : - Một đêm mùa xuân.



- Một…xuân ( vd1)  là câu đặc biệt.
Một…xuân ( vd2)  là câu rút gọn.
? Cho biết về sự khác biệt trên?


Nếu căn cứ vào tình huống nói hoặc viết cụ thể, câu rút gọn có thể khôi phục lại thành phần bị lượt bỏ làm cho câu có cấu tạo chủ ngữ- vị ngữ bình thường.
Ví dụ:
Chị gặp em ấy vào một đêm mùa xuân.
Tiết 82 : Tiếng Việt: CÂU ĐẶC BiỆT
I. Th? n�o l� cõu d?c bi?t?
II. Tác dụng của câu đặc biệt


? Xem bảng sau, đánh dấu x vào ô mà em cho là thích hợp.
Tiết 82 : Tiếng Việt: CÂU ĐẶC BiỆT
I. Th? n�o l� cõu d?c bi?t?
II.Tác dụng của câu đặc biệt:
- Xác định thời gian, nơi chốn diễn ra sự việc được nói đến trong đoạn;
Liệt kê, thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng;
Bộc lộ cảm xúc;
Gọi đáp.
*Ghi nhớ: SGK/29
Tiết 82 : Tiếng Việt: CÂU ĐẶC BiỆT
I. Th? n�o l� cõu d?c bi?t?
II.Tác dụng của câu đặc biệt:
III.Luyện tập:
+Nhóm 4 : Câu 1.d

Giải bài tập:
BT1, 2:
a) Câu rút gọn :
(2) Có khi... dễ thấy.
(3) Nhưng cũng có khi ... trong hòm.
(5) Nghĩa là ... việc kháng chiến.
-> Câu gọn hơn, tránh lặp lại từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước : Tinh thần yêu nước (câu 2, 3), chúng ta (câu 5).
b) Câu đặc biệt :
Ba giây... Bốn giây... Năm giây... Lâu quá! -> Xác định thời gian.
c) Câu đặc biệt :
Một hồi còi -> Liệt kê, thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng
d) - Câu đặc biệt :
Lá ơi! -> Gọi đáp.
- Câu rút gọn :
+ Hãy kể chuyện cuộc đời của bạn cho tôi nghe đi! -> Câu gọn hơn - Câu mệnh lệnh thường rút gọn chủ ngữ (Lá).
+ Bình thường lắm, chẳng có gì đáng kể đâu. -> Câu gọn hơn, tránh lặp lại từ ngữ xuất hiện trong câu đứng trước (cuộc đời, tôi).
Thực hành ở nhà:
Tiết 82 : Tiếng Việt: CÂU ĐẶC BiỆT
Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5-7 câu) tả cảnh quê hương em, trong đó có một vài câu đặc biệt.
S?m. Ch?p.Mua.Giú.Nóo nựng.Cú l?, thiờn nhiờn cung dang n?i gi?n, vỡ s? t�n phỏ mụi tru?ng ghờ g?m c?a con ngu?i.
.
Viết thêm
để có được đoạn văn
hoàn chỉnh. Xác định
câu đặc biệt.
S?m. Ch?p.Mua.Giú.Nóo nựng.Cú l?, thiờn nhiờn cung dang n?i gi?n, vỡ s? t�n phỏ mụi tru?ng ghờ g?m c?a con ngu?i. Cỏc b?n oi! Chỳng ta c?n chung tay b?o v? mụi tru?ng. B?o v? Trỏi d?t .Trỏi d?t thõn yờu c?a chỳng ta!
Tác dụng của câu đặc biệt
Bộc lộ cảm xúc
Liệt kê,…
Xác dịnh
thờigian…
Gọi đáp
Rầm! Mọi
người
ngoảnh lại
nhìn.Hai
xe máy
đã tông
vào nhau.
Thật khủng khiếp !
Trời ơi!Chỉ còn năm phút!
Sài Gòn. Mùa xuân 1975.Các cánh quân đã sẵn sàng cho trận tấn công lịch sử.
Tiết 82 CÂU ĐẶC BiỆT
Hướng dẫn học sinh tự học:
Đối với bài học ở tiết học này:
+ Học thuộc ghi nhớ, hoàn chỉnh các bài tập.
+ Tìm trong một văn bản đã học những câu đặc biệt, câu rút gọn.Hiểu được chúng.
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
Chuẩn bị bài: Thêm trạng ngữ cho câu
+ Đọc kĩ các ví dụ, trả lời các câu hỏi theo yêu cầu.
+ Nắm kĩ các ghi nhớ bài học.

Cảm ơn quý thầy cô về dự giờ!
Chúc quý thầy cô luôn vui khỏe!