Bài 2. Lai một cặp tính trạng

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy, cô giáo về dự hội thảo
năm học 2009 - 2010

SINH HỌC 9
Trường THCS hảI vân
Lê văn Hòa
Bài 2
Bài 2
Lai một cặp tính trạng
Bài 2: Lai một cặp tính trạng
a. Đối tượng thí nghiệm:
- Đậu Hà Lan
Em hãy nghiên cứu thông tin SGK phần I từ:
" Đậu Hà Lan . tiếp tục tự thụ phấn để cho ra F2" kết hợp quan sát H 2.1.
1. Thí nghiệm của Menđen:
? Hãy nêu quy trình thí nghiệm của Menđen.
? Đối tượng nghiên cứu thí nghiệm của Menđen là gì.
? Phương pháp nghiên cứu thí nghiệm như thế nào.
b. Phương pháp nghiên cứu:
- Phân tích các thế hệ lai:
Pkhác nhau 1cặp TT tương phản, t/c? F2
c. Quy trình thí nghiệm:
- Bước 1: Cắt bỏ nhị ở hoa của cây mẹ khi chưa chín để ngăn ngừa sự tự thụ phấn.
- Bước 2: Khi nhị ở hoa của cây bố chín lấy phấn rắc lên nhuỵ ở hoa của cây mẹ.
- Bước 3: F1 tiếp tục tự thụ phấn để cho ra F2.
Bài 2: Lai một cặp tính trạng


1. Thí nghiệm của Menđen:
b. Phương pháp nghiên cứu:Phân tích các thế hệ lai từ Pkhác nhau 1cặp TT tương phản, t/c? F2
c. Quy trình thí nghiệm:
- Bước 1: Cắt bỏ nhị ở hoa của cây mẹ khi chưa chín để ngăn ngừa sự tự thụ phấn.
- Bước 2: Khi nhị ở hoa của cây bố chín lấy phấn rắc lên nhuỵ ở hoa của cây mẹ.
- Bước 3: F1 tiếp tục tự thụ phấn để cho ra F2.
a. Đối tượng thí nghiệm: - Đậu Hà Lan
Bảng 2: Kết quả thí nghiệm của Menđen
d. Kết quả thí nghiệm:
x
Hoađỏ
Thân cao
thân cao
Hoa trắng
x
;
224
hoa trắng
Hoađỏ
hoađỏ
705
;
;
thân lùn
Thân lùn
Thân cao
787
428
277
Quả vàng
Quả lục
Quả lục
quả lục
quả vàng
152
x
Hoađỏ
Hoa trắng
Thân cao
Thân lùn
Quả lục
Quả vàng
hoađỏ
hoa trắng
thân cao
thân lùn
quả lục
quả vàng
2,84
3,1
2,82
3
3
3
htrắng
tlùn
hđỏ
tcao
qlục
qvàng
:
:
:
1
1
1
Kiểu hình là gì ?
- Kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể.
VD: Hoa đỏ, hoa trắng, thân cao .
- Tính trạng biểu hiện ở F1 là tính trạng trội.
VD: Hoa đỏ, thân cao, quả lục .
- Tính trạng đến F2 mới được biểu hiện là tính trạng lặn.

VD: Hoa trắng, thân lùn, quả vàng.
F1
F2
x
Hoađỏ
Thân cao
thân cao
Hoa trắng
x
;
230
hoa trắng
Hoađỏ
hoađỏ
698
;
;
thân lùn
Thân lùn
Thân cao
806
446
270
Quả vàng
Quả lục
Quả lục
quả lục
quả vàng
148
x
Hoađỏ
Hoa trắng
Thân cao
Thân lùn
Quả lục
Quả vàng
hoađỏ
hoa trắng
thân cao
thân lùn
quả lục
quả vàng
3
3
3
tlùn
tcao
hđỏ
qvàng
:
:
:
1
1
1
htr?ng
quả lục
x
Hoađỏ
Thân cao
thân cao
Hoa trắng
x
;
224
hoa trắng
Hoađỏ
hoađỏ
705
;
thân lùn
Thân lùn
Thân cao
787
277
Quả vàng
Quả lục
quả lục
quả vàng
152
Hoađỏ
Hoa trắng
Thân cao
Thân lùn
hoađỏ
hoa trắng
thân cao
thân lùn
quả lục
quả vàng
3
3
3
tlùn
hđỏ
tcao
qvàng
:
:
:
1
1
1
htr?ng
quả lục
Kết quả thí nghiệm của Menđen
Quả lục x
Nhận xét: Dù thay đổi vị trí của các giống làm bố và làm mẹ thì kết quả của các phép lai không thay đổi hay nói cách khác vai trò của bố và mẹ là như nhau.
428
;
Bài 2: Lai một cặp tính trạng


1. Thí nghiệm của Menđen:
b. Phương pháp nghiên cứu:Phân tích các thế hệ lai từ Pkhác nhau 1cặp TT tương phản, t/c? F2
c. Quy trình thí nghiệm:
a. Đối tượng thí nghiệm:
d. Kết quả thí nghiệm:
- Kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể.
VD: Hoa đỏ, hoa trắng, thân cao .
- Tính trạng biểu hiện ở F1 là tính trạng trội.
VD: Hoa đỏ, thân cao, quả lục .
- Tính trạng đến F2 mới được biểu hiện là tính trạng lặn.

VD: Hoa trắng, thân lùn .
*Bài tập
Dựa vào những kết quả thí nghiệm ở bảng 2 và cách gọi tên các tính trạng của Menđen, hãy điền các từ hay cụm từ: đồng tính , 3 trội : 1 lặn, vào các chỗ trống trong câu sau:
Khi lai hai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F1 ......về tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F2 có sự phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình .........
đồng tính
3 trội : 1 lặn
- Kết luận: Khi lai hai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F1 đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F2 có sự phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn
1. Thí nghiệm của Menđen:
b. Phương pháp nghiên cứu:Phân tích các thế hệ lai từ Pkhác nhau 1cặp TT tương phản, t/c? F2
a. Đối tượng thí nghiệm:
- Khi lai hai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F1 đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F2 có sự phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn
Bài 2: Lai một cặp tính trạng
d. Kết quả thí nghiệm:
c. Quy trình thí nghiệm:
2. Menđen giải thích kết quả thí nghiệm:
Chữ cái in hoa là nhân tố di truyền(NTDT) trội quy định tính trạng(TT) trội.
VD: NTDT A quy định màu hoa đỏ
Chữ cái thường là NTDT lặn quy định TT lặn
VD: NTDT a quy định màu hoa trắng
- Trong tế bào sinh dưỡng, nhân tố di truyền( gen) tồn tại thành từng cặp quy định tính trạng.
- Sơ đồ lai ( H 2.3 ):
A
A
G:
Hoa đỏ
Pt/c:
a
a
Hoa trắng
x
A
a
a
a
A
F1:
A
a
a
A
,
,
,
,
Hoa đỏ
F1 x F1:
A
A
a
A
x
A
a
a
G:
F2:
- Sự phân li và tổ hợp của cặp NTDT( gen ) quy định cặp tính trạng tương phản thông qua quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh.
Tỉ lệ các loại giao tử ở F1 là 1A :1a
Tỉ lệ các loại hợp tử ở F2 là 1AA : 2Aa :1aa
Tỉ lệ các loại giao tử ở F1 là 1A :1a
Tỉ lệ các loại giao tử ở F1 và tỉ lệ các loại hợp tử ở F2 như thế nào?
A
A
A
A
a
a
a
a
Tỉ lệ 1AA : 2Aa : 1aa

Tỉ lệ kiểu hình 3 hoa đỏ : 1 hoa trắng
1. Thí nghiệm của Menđen:
b. Phương pháp nghiên cứu:Phân tích các thế hệ lai từ Pkhác nhau 1cặp TT tương phản, t/c? F2
a. Đối tượng thí nghiệm:
- Khi lai hai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F1 đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F2 có sự phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn
Bài 2: Lai một cặp tính trạng
d. Kết quả thí nghiệm:
c. Quy trình thí nghiệm:
2. Menđen giải thích kết quả thí nghiệm:
- Sự phân li và tổ hợp của cặp NTDT( gen ) quy định cặp tính trạng tương phản thông qua quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh.
3. Quy luật phân li:
- Trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P.
Bài tập: ở cà chua, màu quả đỏ là tính trạng trội, màu quả vàng là tính trạng lặn.
Xác định kết quả ở F1 và F2 khi cho lai 2 giống cà chua thuần chủng quả đỏ với quả vàng.
Biết màu quả chỉ do một NTDT quy định.
Các bước làm bài tập lai:
Xác định tính trạng trội, tính trạng lặn.
Quy ước NTDT(gen) trội, lặn.
Viết sơ đồ lai và ghi tỉ lệ KH
Củng cố
Bài tập:
Theo đề bài: quả đỏ là tính trạng trội, quả vàng là tính trạng lặn.
Quy ước: A quy định màu quả đỏ
a quy định màu quả vàng
Sơ đồ lai: P Cà chua quả đỏ x Cà chua quả vàng
AA aa
G A a
F1 100% Aa (quả đỏ)
F1 x F1 Aa x Aa
G A, a A, a
F2 1AA, 1Aa, 1Aa, 1aa
Tỉ lệ 1AA : 2 Aa : 1 aa
Tỉ lệ kiểu hình 3 quả đỏ : 1 quả vàng

Củng cố
* Học bài:
- Chú ý quy luật phân li của Menden.
- Viết được sơ đồ lai và giải thích thí nghiệm.
- L�m c�c b�i t�p trong SGK/10
* Nghi�n c�u b�i: "Lai một cặp tính trạng`` tiếp theo
- Đeồ tỡm hieồu thớ nghieọm lai vaứ giaỷi thớch caực kết quả thí nghiệm.
Xin chân thành cảm ơn
các vị đại biểu
các thầy cô giáo