Bài 2. Cuộc chia tay của những con búp bê

Xin chào mừng các

em học sinh
Bài 2 - Tiết 5

Văn bản

Cuộc chia tay của những con búp bê
I, Tác giả - Tác phẩm
Đọc thông tin, kết hợp những hiểu biết của mình, trả lời các câu hỏi sau:
? Tác giả của tác phẩm Cuộc chia tay của những con búp bê là ai?
? Tác phẩm được sáng tác năm bao nhiêu? Trong cuộc thi gì?
? Tác giả của tác phẩm này đã đạt được giải thưởng gì?
I, Tác giả - Tác phẩm
- Tác giả của tác phẩm Cuộc chia tay của những con búp bê là Khánh Hoài.
- Tác phẩm được sáng tác năm 1992 trong cuộc thi thơ-văn viết về quyền trẻ em do Viện khoa học Giáo dục và Tổ chức cứu trợ trẻ em Rát-đa Bác-nen - Thuỵ Điển tổ chức.
- Tác giả Khánh Hoài đã được trao giải Nhì trong cuộc thi này.
I, Tác giả - Tác phẩm
1. Tác giả: Khánh Hoài
2. Tác phẩm: Trích tuyển tập thơ văn viết về quyền trẻ em
3. Đọc - Hiểu chú thích

II, Phân tích văn bản
1. Thể loại
? Em hãy cho biết tác phẩm thuộc thể loại gì?
I, Tác giả - Tác phẩm
1. Tác giả: Khánh Hoài
2. Tác phẩm: Trích tuyển tập thơ văn viết về quyền trẻ em
3. Đọc - Hiểu chú thích

II, Phân tích văn bản
1. Thể loại: Truyện ngắn
2. Bố cục
? Tác phẩm có thể chia thành mấy phần? Nêu nội dung của từng phần.
- Tác phẩm có thể chia thành 3 phần:
+ Phần 1: Hai anh em Thành và Thuỷ phải chia tay nhau.
+ Phần 2: Cuộc chia tay của Thuỷ với cô giáo và các bạn.
+ Phần 3: Cuộc chia tay cuối cùng đầy xúc động của hai anh em.
I, Tác giả - Tác phẩm
1. Tác giả: Khánh Hoài
2. Tác phẩm: Trích tuyển tập thơ văn viết về quyền trẻ em
3. Đọc - Hiểu chú thích

II, Phân tích văn bản
1. Thể loại: Truyện ngắn
2. Bố cục: 3 phần
3. Phân tích
a, Nhân vật

? Truyện viết về ai? Ai là nhân vật chính trong truyện?

- Truyện viết về cuộc chia tay của hai anh em.
- Nhân vật chính trong truyện: là hai anh em Thành và Thuỷ
I, Tác giả - Tác phẩm
1. Tác giả: Khánh Hoài
2. Tác phẩm: Trích tuyển tập thơ văn viết về quyền trẻ em
3. Đọc - Hiểu chú thích

II, Phân tích văn bản
1. Thể loại: Truyện ngắn
2. Bố cục: 3 phần
3. Phân tích
a, Nhân vật: Hai anh em Thành và Thuỷ
b, Tình cảm của hai anh em
? Hãy suy nghĩ và thảo luận với các bạn trong nhóm trả lời các câu hỏi sau:
a) Nhóm 1+2: Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?
b) Nhóm 3+4: Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không? (Búp bê có chia tay không, vì sao chúng phải chia tay, búp bê có lỗi gì mà phải chia tay)

Trả lời:
a) Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất. Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng làm tăng tính thật sự của câu chuyện, thể hiện tâm tư, tình cảm của nhân vật chính trong truyện.
b) Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện. Nội dung chính của câu chuyện là cuộc chia tay của những đứa trẻ hồn nhiên, nên tác giả mượn hình ảnh những con búp bê để thể hiện lại câu chuyện
? Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con búp bê ra hai bên có gì mâu thuẫn?

? Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con búp bê ra hai bên có gì mâu thuẫn?
- Mâu thuẫn ở chỗ, Thủy rất giận dữ khi thấy anh chia hai con búp bê ra, cô tru tréo anh mình, sau đó thì cặp dịu mắt lại, hối hận.
? Em hãy tìm các chi tiết trong truyện để thấy hai anh em Thành và Thuỷ rất mực yêu thương, gần gũi, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau.
- Sáng nay dậy sớm, tôi khẽ mở cửa và rón rén đi ra vườn, ngồi xuống gốc cây hồng xiêm. Chợt thấy động phía sau, tôi quay lại: em tôi đã theo ra từ lúc nào. Em lặng lẽ đặt tay lên vai tôi. Tôi kéo em ngồi xuống và khẽ vuốt lên mái tóc.
- Anh em tôi rất thương nhau.
- Thuỷ cầm kim chỉ ra sân vận động khâu áo cho tôi
- Từ đấy chiều nào tôi cũng đi đón em. Chúng tôi nắm tay nhau vừa đi vừa trò chuyện.
- Đồ chơi của chúng tôi cũng chẳng có nhiều. Tôi dành hầu hết cho em
- Trước đây có thời kì tôi toàn ngủ mê thấy ma. Thuỷ bảo: " Để em bắt con Vệ sĩ gác cho anh".
- Em khóc nức nở và chạy lại nắm tay tôi.
- Tôi khóc nấc lên
? Từ những chi tiết trên em thấy Thành và Thủy là người như thế nào.
II, Phân tích văn bản
1. Thể loại: Truyện ngắn
2. Bố cục: 3 phần
3. Phân tích
a, Nhân vật: hai anh em Thành và Thuỷ
b, Tình cảm của hai anh em
- Thuỷ: là cô bé hồn nhiên, nhân hậu, giàu tình thương.
- Thành: là người anh tốt
- Tình cảm hai anh em rất mực gần gũi, gắn bó, yêu thương, quan tâm và chia sẻ lẫn nhau.
c, Nỗi đau khổ của những đứa con thơ
? Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thuỷ với lớp học thể hiện sự đau khổ của những đứa con là Thuỷ.
Khi cô giáo tặng quà cho Thuỷ thì em không nhận và trả lời rằng: " Thưa cô, em không dám nhận... Em không được đi học nữa". - "Nhà bà ngoại em ở xa trường học lắm. Mẹ em bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán".

? Cuộc chia tay cuối của hai anh em diễn ra như thế nào?
- Khi hai anh em từ trường trở về, đồ đạc đang được xếp lên xe. Cuộc chia tay diễn ra rất đột ngột. Hai anh em buồn tủi khóc nức nở vì không muốn xa nhau. Chiếc xe chở hai mẹ con đi xa.
? Cuối cùng Thuỷ đã lựa chọn cách giải quyết gì để phân chia hai con búp bê? Vì sao? Qua chi tiết đó em nghĩ gì về Thuỷ?

? Cuối cùng Thuỷ đã lựa chọn cách giải quyết gì để phân chia hai con búp bê? Vì sao? Qua chi tiết đó em nghĩ gì về Thuỷ?
- Cuối cùng, Thuỷ đã chọn cách để lại cả hai con búp bê cho anh
- Lí do:
+ Thuỷ không muốn anh mình lại mơ ngủ thấy ma
+ Mặt khác, Thuỷ cũng không muốn chia rời hai con búp bê
- Qua chi tiết này, em thấy Thuỷ là một cô bé có tấm lòng nhân hậu, luôn nghĩ cho người khác trước rồi mới nghĩ cho bản thân mình.
II, Phân tích văn bản
3. Phân tích
a, Nhân vật: hai anh em Thành và Thuỷ
b, Tình cảm của hai anh em
c, Nỗi đau khổ của những đứa con thơ
- Đau buồn, cô đơn, tuyệt vọng trước bi kịch chia li gia đình.
- Chia tay thầy cô, bè bạn: kinh hoàng, đau đớn vì Thuỷ bị tước đi quyền được học tập, vui chơi.
- Cuộc chia tay cuối thể hiện nỗi đau đớn, mất mát tột cùng.
d, Cảnh vật và cuộc sống
? Hãy giải thích tại sao khi dắt Thuỷ ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại "kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật". Qua đó thể hiện điều gì?
- Khi dắt Thuỷ ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại "kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật" vì cảnh vật vốn rất quen thuộc với hai anh em nhưng nay bố mẹ Thành chia tay. Hai anh em phải xa nhau. Vậy mà cảnh vật vẫn không chút thay đổi.
- Thể hiện sự thờ ơ của xã hội đối với những gia đình lâm vào hoàn cảnh này.
II, Phân tích văn bản
3. Phân tích
a, Nhân vật: hai anh em Thành và Thuỷ
b, Tình cảm của hai anh em
c, Nỗi đau khổ của những đứa con thơ
d, Cảnh vật và cuộc sống
- Cảnh vật vẫn đẹp, cuộc sống vẫn sôi động, vui vẻ diễn ra.
? Qua câu chuyện này, theo em tác giả muốn nhắn nhủ mọi người điều gì?
- Các thành viên trong gia đình phải trân trọng, bảo vệ hạnh phúc tổ ấm.
- Những người làm cha mẹ hãy lắng nghe ý kiến của con mình trước khi đưa ra những kết luận.
III, Tổng kết
1. Nội dung: Văn bản diễn tả lại cuộc chia tay đau đớn và đầy cảm động của hai anh em Thành, Thuỷ, qua đó khuyên nhủ mọi người phải biết giữ gìn, bảo vệ tổ ấm gia đình
2. Nghệ thuật
- Nghệ thuật đối lập
- Lời kể chân thành, giản dị, truyền cảm
- Kết hợp kể, tả, nêu diễn biến tâm lí.
3. Ghi nhớ: SGK/27
IV, Luyện tập
Trả lời các câu sau:
Câu 1: Ông Liên và bà Hải thường xuyên xảy ra cãi vã. Theo em, việc đó có tác hại gì?
- Gây ảnh hưởng tới hàng xóm láng giềng
- Phá hoại hạnh phúc tổ ấm gia đình
- Tạo điều kiện cho con cái hư hỏng (lười học, ăn chơi, đua đòi...)
IV, Luyện tập
Trả lời các câu sau:
Câu 2: Hưng còn đang là học sinh lớp 12 mà đã sa vào ăn chơi đua đòi, nghiện ngập, theo em việc làm đó có tác hại gì?
- Gây ảnh hưởng lớn tới sức khoẻ
- Gây ảnh hưởng tới công việc học tập
- Bố mẹ phiền muộn, lo toan
- Phá hoại danh dự của gia đình, bản thân
- Phá hoại hạnh phúc gia đình
IV, Luyện tập
Trả lời các câu sau:
Câu 3: Gia đình Loan mặc dù nghèo khổ nhưng cuộc sống vẫn ấm no hạnh phúc. Theo em là do đâu?
-Các thành viên quan tâm, nhường nhịn, chăm sóc lẫn nhau
-Không cãi vã, chửi bới lẫn nhau
-Con cái chăm chỉ học tập, không ăn chơi đua đòi, không sa vào các tệ nạn xã hội
-Bố mẹ tăng gia sản xuất, tăng nguồn thu nhập trong gia đình
Hướng dẫn về nhà

- Học và làm bài tập đầy đủ
- Soạn văn bài "Bố cục trong văn bản"
- Đọc và chuẩn bị bài mới
Xin trân trọng cảm ơn