Bài 2. Cuộc chia tay của những con búp bê

Ngữ văn 7
Giáo viên: Cao Minh Anh
Bài 2. Tiết 5+6
Văn bản:
Cuộc chia tay của những con búp bê
Khánh Hoài
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
I.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chung
1. Đọc và tóm tắt
Giáo viên gọi học sinh đọc văn bản và tóm tắt lại văn bản
- Thành và Thủy là hai anh em hết mực yêu thương nhau nhưnh lại phải chia tay nhau vì bố mẹ họ ly dị. Trước khi chia tay, hai anh em chia đồ chơi cho nhau. Thành nhường hết đồ chơi cho em. Hai anh em còn đến trường để Thủy chia tay với cô giáo và bạn bè. Cô giáo tặng Thủy một quyển sổ và một chiếc bút máy nắp vàng nhưng em không dám nhận vì “ Mẹ đã bảo sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán ”
2.Chú thích
Giáo viên gọi học sinh đọc chú thích SGK và giải thích một số từ khó
3. Th? lo?i
Văn bản thuộc thể loại gì?
-Văn bản nhật dụng, thể loại truyện ngắn
4.Bố cục
Em hãy nêu bố cục của văn bản?
- Đoạn 1 : Từ đầu đến “ nước mắt ứa ra ” - Chia tay búp bê
- Đoạn 2 : Tiếp theo đến “ nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”- Chia tay lớp học
- Đoạn 3 : Tiếp theo đến hết - Chia tay anh em
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
I.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chung
II.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu văn bản
VB là một truyện ngắn. Truyện kể về việc gì? Ai là nhân vật chính? Vì sao em biết?
- Sv chính : Cuộc chia tay của hai anh em ruột khi gia đình tan vỡ.
- Nv chính : Thành và Thủy. Vì mọi việc của câu chuyện đều có sự tham gia của hai anh em.
Bố mẹ ly hôn, Thành và Thủy phải chia tay nhau. Câu chuyện diễn tả sâu sắc tình cảm trong sáng của hai anh em trước cuộc chia tay.
Em hãy tìm các chi tiết trong truyện để thấy hai anh em Thành và Thủy rất mực yêu thương, gần gũi, chia sẻ và quan tâm tới nhau ?
- Thủy mang kim chỉ ra tận sân vận động vá áo cho anh.
- Thành giúp em mình học.
- Chiều nào Thành cũng đón em đi học về, vừa đi vừa nói chuyện.
- Thành nhường hết đồ chơi cho em, nhưng Thủy lại nhường cho anh con vệ sĩ.
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
I.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chung
II.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu văn bản
Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con búp bê vệ sĩ và em nhỏ ra hai bên có gì mâu thuẫn? Theo em có cách gì để giải quyết được mâu thuẫn?
=> Cảnh chia đồ chơi nói lên một cách tuyệt đẹp tình anh em thắm thiết.
- Thủy rất giận dữ không muốn chia rẽ hai con búp bê. Em tru tréo lên: “ Sao anh ác thế ”. Sau lại thương anh, Thủy sợ đêm không có con vệ sĩ canh giấc ngủ cho anh.
- Muốn giải quyết mâu thuẫn, chỉ còn cách gia đình Thủy – Thành phải đoàn tụ, hai anh em không phải chia tay.
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
I.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chung
II.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu văn bản
Cuối cùng, Thủy đã lựa chọn cách giải quyết như thế nào? Chi tiết này gợi lên trong em những suy nghĩ và tình cảm gì?
- Thủy để con em nhỏ lại bên con vệ sĩ để chúng không bao giờ xa nhau.
- Thủy rất giàu lòng vị tha, rất thương anh, thương những con búp bê, thà mình chịu chia lìa chứ không để búp bê phải chia tay, thà mình chịu thiệt thòi để anh luôn có con vệ sĩ canh giấc ngủ được ngon lành.
- Nhắc nhở những người làm cha làm mẹ : Cuộc chia tay của các em nhỏ là vô lý, là không nên có, không nên để nó xảy ra.
- Thể hiện khát khao cháy bỏng của tuổi thơ : tuổi thơ phải được hạnh phúc.
=> Thủy giàu lòng vị tha, rất thương anh, thương những con búp bê.
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
I.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chung
II.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu văn bản
Sau khi chia đồ chơi, Thành dẫn em đến trường để Thủy chia tay với cô giáo và các bạn. Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học khiến cô giáo phải bàng hoàng?
- Cảnh chia tay lớp học
- Thủy nói : “ Mẹ bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ bán ”.
- Cô giáo bàng hoàng, chua xót. Thủy thật đáng thương. Bố mẹ Thủy thật vô tình.
(7) Thành dắt em ra khỏi cổng trường và “ kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật ”
=>Phê phán những bậc cha mẹ thiếu trách nhiệm với con cái.
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
I.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chung
II.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu văn bản
Sau khi chia đồ chơi, Thành dẫn em đến trường để Thủy chia tay với cô giáo và các bạn. Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học khiến cô giáo phải bàng hoàng?
- Cảnh chia tay lớp học
- Thủy nói : “ Mẹ bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ bán ”.
- Cô giáo bàng hoàng, chua xót. Thủy thật đáng thương. Bố mẹ Thủy thật vô tình.
=>Phê phán những bậc cha mẹ thiếu trách nhiệm với con cái.
Thành dắt em ra khỏi cổng trường và “ kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật ”
Em hãy giải thích tại sao Thành lại có tâm trạng như vậy?
 Nỗi đau xót, tâm trạng thất vọng, bơ vơ, lạc lõng của Thành.
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
I.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chung
II.Hướng dẫn đọc, tìm hiểu văn bản
Đây là tình huống trớ trêu, đối chọi giữa nội tâm và ngoại cảnh. Cũng là diễn biến tâm lí được tác giả miêu tả rất hài hoà. NT miêu tả thiên nhiên, tạo vật đẹp đẽ, vô tư, bình thản trước cảnh ngộ bất hạnh của con người làm tăng thêm nỗi buồn sâu thẳm, trạng thái thất vọng, bơ vơ, lạc lõng của nhân vật trong truyện và như một lời nhắc khẽ : mỗi người hãy lắng nghe và chú ý đến những gì đang diễn ra quanh ta, để san sẻ nỗi đau cùng đồng loại. Không nên sống dửng dưng, vô tình.
Qua câu chuyện này, theo em thì tác giả muốn nhắn nhủ điều gì?
- Tình cảm của gia đình, hạnh phúc của gia đình vô cùng quý giá và quan trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ và giữ gìn, không nên vì bất cứ lý do nào để làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên, trong sáng ấy, làm tan vỡ hạnh phúc gia đình.
- Nhan đề gợi ra tình huống buộc người đọc phải theo dõi, góp phần thể hiện ý đồ tư tưởng của người viết.
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
III.T?ng k?t
Đây là tình huống trớ trêu, đối chọi giữa nội tâm và ngoại cảnh. Cũng là diễn biến tâm lí được tác giả miêu tả rất hài hoà. NT miêu tả thiên nhiên, tạo vật đẹp đẽ, vô tư, bình thản trước cảnh ngộ bất hạnh của con người làm tăng thêm nỗi buồn sâu thẳm, trạng thái thất vọng, bơ vơ, lạc lõng của nhân vật trong truyện và như một lời nhắc khẽ : mỗi người hãy lắng nghe và chú ý đến những gì đang diễn ra quanh ta, để san sẻ nỗi đau cùng đồng loại. Không nên sống dửng dưng, vô tình.
Qua câu chuyện này, theo em thì tác giả muốn nhắn nhủ điều gì?
- Tình cảm của gia đình, hạnh phúc của gia đình vô cùng quý giá và quan trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ và giữ gìn, không nên vì bất cứ lý do nào để làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên, trong sáng ấy, làm tan vỡ hạnh phúc gia đình.
- Nhan đề gợi ra tình huống buộc người đọc phải theo dõi, góp phần thể hiện ý đồ tư tưởng của người viết.
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
III.T?ng k?t
Để thực hiện được lời nhắn nhủ trên, tác giả đã sử dụng những hình thức NT nào?
- Ngôi kể thứ nhất : người xưng “ tôi ” là Thành, là người chứng kiến các việc xảy ra.
 Tác dụng : giúp tác giả thể hiện sâu sắc tình cảm, tâm trạng của nhan vật, nhất là nỗi lòng của người kể, mang tính chân thực và thuyết phục cao.
- Hình ảnh ẩn dụ “ Cuộc chia tay của những con búp bê ”. Những con búp bê vốn là đồ chơi của tuổi nhỏ thường gợi lên TG trẻ em với sự ngộ nghĩnh, trong sáng, ngây thơ, vô tội. Tên truyện gợi ra tình huống buộc người đọc phải theo dõi và góp phần thể hiện ý đồ tư tưởng của người viết.
- Cách kể bằng sự miêu tả cảnh vật xung quanh và cách kể bằng NT miêu tả tâm lý nhân vật ( nhân vật Thành). Lời kể chân thành, giản dị, phù hợp tâm trạng nhân vật nên có sức truyền cảm.
Văn bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
(Khánh Hoài)
III.T?ng k?t
- Cách kể : miêu tả cảnh vật xung quanh, miêu tả tâm lý nhân vật. Lời kể chân thành, giản dị.
=> Ghi nhớ: (sgk trang 27)
IV. Luy?n t?p
Hãy đọc diễn cảm một đoạn mà em thích nhất. Tìm nội dung , NT của đoạn văn đó?
V. Hu?ng d?n ho?t d?ng n?i ti?p
Học bài cũ phần ghi nhớ.
Làm các bài tập trong SGK và sách bài tập
- Soạn tiết 7: Bố cục văn bản