Bài 2. Cuộc chia tay của những con búp bê

Văn Bản: Cuộc chia tay của những con búp bê
I. Kiểm tra bài cũ
Học sinh thứ nhất:
1. Đọc phần ghi nhớ văn bản Cổng trường mở ra
Một bạn trong lớp nhận xét
2. Sau khi đọc, hãy tóm tắt nội dung của văn bản Cổng trường mở ra bằng một vài câu ngắn gọn
-Bài viết ghi lại tâm trạng của một người mẹ trong đêm chuẩn bị cho con trước ngày khai trường vào học lớp Một. Người mẹ hồi hộp phập phồng lo cho con và cả tuổi thơ đến trường của chính mình sống dậy
I. Kiểm tra bài cũ
Học sinh thứ hai:
1. Đọc phần ghi nhớ văn bản Cổng trường mở ra
Một bạn trong lớp nhận xét
2. Có phải người mẹ đang nói trực tiếp với con không? Theo em, người mẹ đang tâm sự với ai? Cách viết này có tác dụng gì?
-Người mẹ không nói trực tiếp với con. Mẹ nhìn con ngủ, như tâm sự với con nhưng thực ra đang độc thoại với chính mình
-Cách viết này làm nổi bật được tâm trạng, khắc họa được những diễn biến tình cảm thật khó nói nếu như đối thoại trực tiếp với ai đó
Bài mới
I. Chú thích
Chim sâu: loài chim nhỏ lông xanh xám, thường sống ở các bụi cây, ăn sâu bọ nhỏ
Ráo hoảnh: khô, không có một chút nước nào. Ở đay hiểu là không có chút nước mắt nào
Dao díp (còn gọi là dao nhíp): một loại dao nhỏ, bỏ túi được, lưỡi gấp được vào cán
Võ trang (còn gọi là vũ trang): trang bị để chiến đấu. Ở đây chỉ việc đứa em buộc con dao díp vào lưng con búp bê Vệ Sĩ đặt ở đầu giường người anh.
Ô ăn quan: một trò chơi dân gian của trẻ em, có hai người chơi, thường kẻ ô trên mặt đất, dùng các hòn sỏi hoặc đá nhỏ làm quân
II. Tìm hiểu chung
Câu hỏi:
1. Phương thức biểu đạt của văn bản là gì?
-Văn bản được biểu đạt theo phương thức tự sự. Ngoài ba cuộc chia tay tạo thành ba yếu tố hạt nhân của văn bản, tác giả còn sử dụng phương thức biểu cảm qua cách kể chuyện đồng thời bộc lộ trực tiếp cảm xúc của nhân vật chính (cũng là người trong cuộc)
II. Tìm hiểu chung
Câu hỏi:
2. Tóm tắt văn bản
Vì bố mẹ chia tay nhau, hai anh em Thành và Thuỷ cũng phải mỗi người một ngả: Thuỷ về quê với mẹ còn Thành ở lại với bố. Hai anh em nhường đồ chơi cho nhau, Thuỷ đau đớn chia tay thầy cô, khi chia tay còn quyến luyến anh không muốn rời,… Ba cuộc chia tay gợi lên ở bạn đọc những xúc cảm mạnh mẽ cùng nỗi xót thương cho cảnh ngộ mà lẽ ra những người bạn nhỏ không phải gánh chịu.

III. Đọc – Hiểu văn bản
Tự suy nghĩ và trả lời các câu hỏi sau:
1. Truyện viết về ai, về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện?
2. Nêu ý nghĩa của từng đoạn trong văn bản một cách ngắn gọn

III. Đọc – Hiểu văn bản
Trả lời câu hỏi:
1. Truyện viết về ai, về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện?
-Truyện viết về hai anh em Thành và Thủy phải chia tay nhau theo cha và mẹ đã li hôn. Nhân vật chính là Thảnh và Thủy.
2. Nêu ý nghĩa của từng đoạn trong văn bản một cách ngắn gọn
Mở bài:
Giới thiệu hai anh em Thành và Thủy.
Thân bài: 
-Kỉ niệm của hai anh em.
-Hai anh em chia đồ chơi.
-Hai anh em đến trường.
-Cuộc chia tay với lớp.
-Cuộc chia tay của hai anh em.
Kết bài: 
Búp bê không chia tay.


III. Đọc – Hiểu văn bản
Thảo luận nhóm các câu hỏi sau:
Tổ 1: Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?
Tổ 2: Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không?(Búp bê có chia tay không, vì sao chúng phải chia tay, búp bê có lỗi gì mà phải chia tay?)
Tổ 3, 4: Hãy tìm các chi tiết trong truyện để thấy hai anh em Thành, Thủy rất mực gần gũi, thương yêu, chia sẻ và luôn quan tâm nhau.
III. Đọc – Hiểu văn bản
Trả lời câu hỏi:
Tổ 1: Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất (người kể xưng tôi). Cách lựa chọn ngôi kể này có tác dụng làm tăng thêm tính chân thực của truyện, tạo điều kiện để nhân vật tự bộc lộ một cách sâu sắc và tự nhiên những suy nghĩ, tình cảm của mình, do vậy sức thuyết phục của truyện cũng cao hơn
III. Đọc – Hiểu văn bản
Trả lời câu hỏi:
Tổ 2: Mượn chuyện những con búp bê phải chia tay nhau để nói lên một cách thấm thía con người phải chia tay nhau (ở đây lại là hai anh em ruột thịt trong một nhà) để tăng thêm nỗi đau xót và sự vô lý của cuộc chia tay này. Những con búp bê vốn là đồ chơi từ thuở nhỏ, thường gợi lên sự ngộ nghĩnh, trong sáng, ngây thơ, vô tội – cũng như hai anh em Thành – Thủy vô tư, không có tội ỗi gì,..thế mà phải đành chia tay. Tên truyện đã gợi ra một tình huống buộc người đọc phải theo dõi đồng thời cũng thể hiện được ý đồ tư tưởng của người viết
III. Đọc – Hiểu văn bản
Trả lời câu hỏi:
Tổ 3, 4: Các chi tiết cho thấy hai anh em Thành, Thủy rất mực gần gũi, thương yêu, chia sẻ và luôn quan tâm nhau là:
+ Thủy mang kim ra tận sân vận động vá áo cho anh
+ Thành giúp em học, chiều nào cũng đón em đi học về
+ Chia đồ chơi, Thành nhường hết đồ chơi cho em
+ Thủy thương anh không có ai gác đêm cho anh ngủ nên lại nhường cho anh con Vệ Sĩ

IV. Kết thúc
Về nhà:
-Học bài
-Chuẩn bị các câu hỏi còn lại của văn bản này