Bài 2. Cuộc chia tay của những con búp bê

Khánh Hoài
Cuộc chia tay
của những con búp bê
I. ĐỌC & TÌM HIỂU CHUNG
1.Tác giả: Khánh Hoài
- Sinh năm 1937, quê ở tỉnh Thái Bình
- Là nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam hiện đại
- Sở trường : truyện ngắn
- Nhận giải thưởng quốc tế văn học viết về Quyền trẻ em
2. Tác phẩm
b. Từ khó
- Dao nhíp (SGK)
- Tú lơ khơ: Bộ bài Tây – 52 lá
Xuất xứ:
Tuyển tập thơ – văn được giải thưởng trong cuộc thi viết về quyền trẻ em, năm 1992.
c. Thể loại : truyện ngắn
Văn bản nhật dụng đề cập tới vấn đề quyền trẻ em

2.Tác phẩm
d. Bố cục:
-Từ đầu … “ hiếu thảo như vậy”: Cảnh hai anh em chia đồ chơi
-Tiếp theo … “trùm lên cảnh vật”: Thủy chia tay lớp học
-Còn lại:Hai anh em chia tay nhau
e. Tóm tắt truyện
e. Tóm tắt truyện
2. Tác phẩm
I.
ĐỌC
&
TÌM HIỂU CHUNG
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1. Nhan đề, ngôi kể và nhân vật chính
a. Nhan đề
Những con búp bê: là những đồ chơi của tuổi nhỏ → gợi thế giới trẻ em với sự ngộ nghĩnh, trong sáng, ngây thơ, vô tội.
Trong truyện: Những con búp bê cũng như hai anh em Thành – Thủy: trong sáng, vô tư, không có tội lỗi gì… thế mà phải chia tay → gợi ra một tình huống cần phải suy ngẫm
(Hình ảnh ẩn dụ: nỗi đau xót, tủi hờn của những em nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh bất hạnh)
b. Ngôi kể
Ngôi thứ nhất (người kể chuyện xưng tôi)- là người trong cuộc chứng kiến mọi sự việc và kể lại
→ tăng tính chân thật
→ thể hiện sâu sắc những suy nghĩ, tình cảm tâm trạng của các nhân vật
 sức thuyết phục cao hơn
1. Nhan đề, ngôi kể và nhân vật chính
c. Nhân vật chính
- Hai anh em Thành và Thủy là hai nhân vật chính, là hai người cùng cảnh ngộ cùng chịu nỗi đau nỗi bất hạnh với nhau→ tình cảm anh em đẹp đáng trân trọng.
- Nhân vật phụ: cô giáo & mẹ
1. Nhan đề, ngôi kể và nhân vật chính
2. Các cuộc chia tay
a. Hai anh em chia đồ chơi
- Khi chia hai con búp bê ra: Thuỷ tru tréo, giận dữ
- Khi đặt hai con búp bê cạnh nhau: Thủy bỗng vui vẻ → vì không muốn chúng phải rời xa nhau → sự ngây thơ, hồn nhiên của trẻ con
→ Búp bê cạnh nhau là hình ảnh của gia đình sum họp, sự gắn bó, là kỉ niệm đẹp của thời thơ ấu của hai anh em.

 Hai anh em phải chia đồ chơi nghĩa là họ phải chia tay nhau → cả hai rất đau khổ
b. Thủy chia tay lớp học
- Thủy: cắn chặt môi, đăm đăm nhìn, khóc → (Sắp xa mái trường, không được đi học nữa)
Cô và các bạn: Sửng sốt, ôm chặt, tặng quà, tái mặt, khóc…
→ Luyến tiếc, xúc động
→ Cuộc chia tay rất cảm động qua đó khẳng định vai trò của lớp học đối với mỗi con người.


.
c. Hai anh em chia tay nhau
- Tâm trạng: đau đớn tột cùng
- Hành động: để lại con Vệ Sĩ bên cạnh con Em Nhỏ để cho chúng không bao giờ phải cách xa
 tượng trưng cho tình cảm yêu thương, gắn bó giữa hai anh em.
→ Thủy là một người em rất yêu thương anh trai hi sinh niềm vui của mình vì anh.
→ đáng trân trọng đáng tự hào.
3. Ý nghĩa của truyện
- Gợi lên nỗi thương cảm xót xa trước tình cảnh của hai đứa trẻ (phải chia tay nhau vì bố mẹ li hôn)
- Là hồi chuông cảnh tỉnh người lớn: hãy biết sống có trách nhiệm hơn, hãy dành tất cả những gì tốt đẹp cho trẻ em.
- Giáo dục ý thức học tập, tu dưỡng, xây dựng mái ấm gia đình.
III. TỔNG KẾT
1. Nội dung
- Ca ngợi tình cảm anh em thắm thiết trong sáng
- Phê phán những bậc cha mẹ vô trách nhiệm với con cái, đẩy con cái mình vào những hoàn cảnh bế tắc, éo le
2. Nghệ thuật
- Sử dụng hình ảnh ẩn dụ trong nhan đề.
- Lựa chọn ngôi kể thích hợp.
- Xây dựng nhân vật tài tình, thành công.
- Nghệ thuật đối lập: nội tâm với ngoại cảnh
Cuộc chia tay
của những con búp
Bê
-----
BÀI TẬP VỀ NHÀ
1. Viết 1 đoạn văn từ 5 - 7 câu nêu cảm nhận của em về đoạn văn miêu tả tâm trạng của Thành khi ra khỏi trường học của Thủy.
2. Sưu tầm tư liệu về quyền trẻ em
3. Soạn bài
Cuộc chia tay
của những con búp
Bê
-----