Bài 19. Văn học và khoa học thời Hậu Lê

Các thầy các cô về dự
Bµi19:Văn học và khoa học thời Hậu Lê
Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ H­¬ng
Tr­êng tiÓu häc D¹ Tr¹ch
Môn : L?ch s? L?p 4
Chúng em rất vui mừng chào đón
kiểm tra bài cũ
Thời Tiền Lê ai làm vua, kéo dài bao nhiêu năm?
Trả lời:
Năm 981, Lê Hoàn lên ngôi vua, lấy hiệu Lê Đại Hành, bắt đầu thời Tiền Lê( 981- 1009)
2. Thời Hậu Lê bắt đầu từ năm nào? Ai làm vua?
Trả lời:
Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi hoàng đế, lấy hiệu Lê Thái Tổ, mở đầu thời Hậu Lê ( 1428)
3. Em hãy nối thông tin ở cột A với thông tin ở cột B cho phù hợp
A B
Giáo dục thời Hậu Lê
Thứ hai, ngày 8 tháng 12 năm 2008
Lịch sử
Văn học thời Hậu Lê:
Bài 19: Văn học và khoa học thời Hậu Lê
Câu hỏi thảo luận:
Nêu tên các tác giả, tác phẩm văn học chữ Hán, chữ Nôm tiêu biểu thời Hậu Lê.
a. Chữ Hán.
Bình ngô đại cáo.
Nguyễn Trãi
Phản ánh khí phách anh hùng và niềm tự hào dân tộc.
Chí Linh sơn phú.
Nói lên tâm sự của Nguyễn Trãi khi về sống ở Côn Sơn.
Bình ngô đại cáo
(Đoạn trích)
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo
Như nước Đại Việt ta từ trước
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu
Phong tục Bắc -Nam cũng khác...
Lấy nhân nghĩa để thắng hung tàn
đem chí nhân để thay cường bạo...
Xã tắc từ nay vững bền
giang sơn từ nay đổi mới
Ôi! Một gươm đại định, dẹp phăng giặc giã, dựng nên công oanh liệt ngàn năm
Bốn bề phẳng lặng sạch hết đục nhơ, tuyên bố mệnh duy tân khắp nước,
xa gần báo cáo, ai nấy đều hay!
Côn Sơn ca
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.
Côn Sơn có đá rêu phơi
Ta ngồi trên đá như ngồi đệm êm.
Trong ghềnh thông mọc như nêm
Tìm nơi bóng mát ta lên ta nằm.
Trong rừng có bóng trúc râm
Dưới màu xanh mát ta ngâm thơ nhàn.
b. Chữ Nôm
Nguyễn Trãi
ức trai thi tập
Quốc âm thi tập.
Nói lên tâm sự những người muốn đem tài năng trí tuệ giúp ích cho đời nhưng bị quan lại ghen ghét vùi dập.
Lê Thánh Tông
Hồng Đức Quốc âm thi tập.
Ca ngợi nhà Hậu Lê và công đức của nhà vua.
Nhân vật tiêu biểu văn học thời Hậu Lê
Kết luận : Văn học thời Hậu Lê phát triển rực rỡ cả về văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm. Các tác giả, tác phẩm tiêu biểu là:
2. Khoa học thời Hậu Lê.

Câu hỏi thảo luận
Em hãy nêu tác giả tác phẩm khoa học xã hội tiêu biểu thời Hậu Lê:
a. Khoa học xã hội thời Hậu Lê.

Ngô Sĩ Liên
Nguyễn Trãi
Nguyễn Trãi
Đại Việt sử kí toàn thư.
Lam Sơn thực lục.
Dư địa chí.
_Ghi lại Lịch sử nước ta từ thời Hùng Vương đến thời Hậu Lê.
_ Ghi lại diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Xác định rõ ràng lãnh thổ quốc gia nêu lên những tài nguyên, sản phẩm của đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân ta.
b. Khoa học tự nhiên thời Hậu Lê.

Lương Thế Vinh
Lê Hữu Trác
(Hải Thượng Lãn Ông)
-Đại thành toán pháp
-Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh
-Kiến thức toán học
-Kiến thức y học
Kết luận
Khoa học thời Hậu Lê phát triển về mọi mặt (Lịch sử, Địa lí, Y học, Toán học...). Các tác phẩm khoa học không những có ý nghĩa lịch sử mà còn có ý nghiã thực tiễn, lí luận sâu sắc,nó giúp ngành tự nhiên, xã hội đi sâu nghiên cứu tìm hiểu về Văn học ,Khoa học cổ đại và trung đại Việt Nam.
Bài học
Văn học thời Hậu Lê phát triển mạnh cả về văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm.
Các tác phẩm văn học tiêu biểu: Quốc âm thi tập, Bình Ngô đại cáo; ức Trai thi tập ( Nguyễn Trãi); Hồng Đức quốc âm thi tập (Lê Thánh Tông)...


Khoa học thời Hậu Lê cũng phát triển rực rỡ cả khoa học xã hội và khoa học tự nhiên.
Các tác phẩm tiêu biểu:
Đại Việt sử kí toàn thư ( Ngô Sĩ Liên)
Lam Sơn thực lục; Dư địa chí (Nguyễn Trãi)
Đại thành toán pháp ( Lương Thế Vinh)

Trò chơi: Nhà sử học nhỏ tuổi
Cách chơi:
Trò chơi gồm hai đội tham gia ( mỗi đội gồm 5 học sinh)
Nhiệm vụ mỗi đội : Thảo luận theo nội dung câu hỏi ( thời gian 1 phút). Sau đó mỗi đội cử 1 đại diện lên tham gia trò chơi.
Luật chơi: Hai bạn đại diện bốc thăm câu hỏi. Đội nào vào câu hỏi số1 thì được quyền hỏi trước theo nội dung đã ghi trong phiếu, đội còn lại trả lời theo câu hỏi. Sau đó hai bạn đổi vị trí cho nhau để hoàn thành phần chơi của mình. Đội nào trả lời đúng và nhiều nhất thì thắng cuộc.
Thời gian cho mỗi đội chơi: 1 phút.

Hãy nêu tên một tác phẩm văn học chữ Hán của Nguyễn Trãi
Bình Ngô đại cáo
Lê Thánh Tông
Nguyễn Trãi
viết bằng chữ Nôm.
Ai viết tác phẩm "Hồng Đức Quốc âm thi tập".
Tác phẩm " Quốc Âm thi tập" do ai viết? Viết bằng chữ gì?
Em hãy đọc một vài câu thơ trong bài " Côn Sơn ca".
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.
Ai viết tác phẩm
" ức trai thi tập"
Nguyễn Trãi.
Bộ Đại Việt sử kí toàn thư ghi lại điều gì? Do ai viết?
Ghi lại lịch sử nước ta từ thời Hùng Vương đến thời Hậu Lê; Do Ngô Sĩ Liên viết.
Nguyễn Trãi viết tác phẩm văn học sử nào?
Lam Sơn thực lục.
Em hãy kể tên một danh y nổi tiếng thời Hậu Lê.
Lê Hữu Trác.
Tác phẩm " Dư địa chí" là của ai? Nội dung nói về điều gì?
Nguyễn Trãi - Xác định lãnh thổ quốc gia, tài nguyên, các sản phẩm của đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân.
Tác phẩm " Đại thành toán pháp" là của ai?
Lương Thế Vinh.
Chúc các em chăm ngoan học giỏi thực hiện được ước mơ của mình