Bài 19. Văn học và khoa học thời Hậu Lê

Phõn mụn: L?ch s?
L?p 4/2
Trường Tiểu học Kim Sơn
GIÁO VIÊN: TRẦN VĂN SÁU
KIỂM TRA BÀI CŨ :
Trường học thời Hậu Lê
1.Thời Hậu Lê bắt đầu từ năm nào? Ai làm vua?
Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế lấy hiệu là Lê Thái Tổ, mở đầu thời đại Hậu Lê.
2. Nhà Hậu Lê làm gì để khuyến khích việc học tập ?
- Tổ chức lễ xướng danh.
- Tổ chức lễ vinh quy.
- Khắc tên tuổi những người đỗ cao ( tiến sĩ) vào bia đá dựng ở Văn Miếu để tôn vinh những người có tài.
1. Văn học thời Hậu Lê


Thứ ba ngày 25 tháng 2 năm 2014
Lịch sử
VAN H?C V� KHOA H?C TH?I H?U Lấ
Các tác phẩm văn học thời kì này được viết bằng chữ gì?
Nêu hiểu biết của em về chữ Hán (chữ Nôm)?
CHỮ HÁN
CHỮ NÔM

1. Van h?c th?i H?u Lờ
Hóy k? tờn cỏc tỏc gi?, tỏc ph?m ch? Nụm tiờu bi?u xua nh?t v� cú giỏ tr? d?n ng�y nay ?
+ Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi.

+ Hồng Đức quốc âm thi tập của Lê Thánh Tông.


Lịch sử
1. Văn học thời Hậu Lê:
Văn học và khoa học thời Hậu Lê
Câu hỏi thảo luận:
Dựa vào nội dung SGK, hoàn thành bảng thống kê về nội dung tác giả, tác phẩm văn học, tiêu biểu thời Hậu Lê.
Các tác giả, tác phẩm văn học tiêu biểu thời Hậu Lê.
Nguyễn Trãi
Bình ngô đại cáo.
Ph?n ỏnh khớ phỏch anh hựng v� ni?m t? h�o dõn t?c.
Lê Thánh Tông
Hồng Đức Quốc Âm thi tập
Ca ngợi nhà Hậu Lê; đề cao công đức của nhà vua.
Nguyễn Trãi
Quốc âm thi tập
Ức trai thi tập
Lý Tử Tấn
Nguyễn Húc
Các bài thơ
Nói lên tâm sự những người muốn đem tài năng trí tuệ giúp ích cho nước, cho dân nhưng bị quan lại ghen ghét, vùi dập.
QUỐC ÂM THI TẬP ( CHỮ NÔM )
1. Van h?c th?i H?u Lờ


a. Chữ Hán.

Ph?n ỏnh khớ phỏch anh hựng v� ni?m t? h�o dõn t?c.
Bình ngô đại cáo.
Nguyễn Trãi
BÌNH NGÔ ĐẠI CÁO ( CHỮ HÁN )
NGUYỄN TRÃI



Nguyễn Trãi - nhà tư tưởng,
nhà chính trị, nhà quân sự,
ngoại giao,nhà thơ lớn cña
thÕ kØ XV. Ông sinh ra ở
Thăng Long, quê nội ở làng
Nhị Khê - Hà Tây. Nguyễn Trãi
từng làm quan nhà Hồ, sau theo
Lê Lợi giúp vua đánh giặc và
xây dựng đất nước.¤ng kh«ng
nh÷ng lµ danh nh©n cña d©n téc
mµ cßn ®­îc thÕ giíi c«ng nhËn
lµ danh nh©n v¨n hãa cña
nh©n lo¹i.




Bỡnh ngụ d?i cỏo
(Do?n trớch)
Vi?c nhõn nghia c?t ? yờn dõn
Quõn di?u ph?t tru?c lo tr? b?o
Nhu nu?c D?i Vi?t ta t? tru?c
V?n xung n?n van hi?n dó lõu
Phong t?c B?c -Nam cung khỏc...
L?y nhõn nghia d? th?ng hung t�n
dem chớ nhõn d? thay cu?ng b?o...
Xó t?c t? nay v?ng b?n
giang son t? nay d?i m?i

Bài ca Côn Sơn
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.
Côn Sơn có đá rêu phơi
Ta ngồi trên đá như ngồi đệm êm.
Trong ghềnh thông mọc như nêm
Tìm nơi bóng mát ta lên ta nằm.
Trong rừng có bóng trúc râm
Dưới màu xanh mát ta ngâm thơ nhàn.
b. Chữ Nôm
Nguyễn Trãi
Ức trai thi tập
Quốc âm thi tập.
Núi lờn tõm s? nh?ng ngu?i mu?n dem t�i nang trớ tu? giỳp ớch cho nu?c, cho dõn nhung b? quan l?i ghen ghột, vựi d?p.
Lê Thánh Tông
Hồng Đức Quốc âm thi tập.
Ca ngợi nhà Hậu Lê và công đức của nhà vua.
Lê Thánh Tông (1442-1497)
Là vua thứ 4 nhà Hậu Lê. Ông là người thông minh, hiểu nhiều môn nghệ thuật. Triều đại ông thịnh vượng hoàn thành những cải cách Chính trị, Kinh tế, Văn hoá. Ông đã để lại cho đất nước nhiều tác phẩm sáng giá trong kho tàng văn hoá Việt Nam
Nhõn v?t tiờu bi?u van h?c th?i H?u Lờ
KẾT LUẬN : Văn học thời Hậu Lê phát triển rực rỡ cả về văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm. Các tác giả, tác phẩm tiêu biểu là:
2. Khoa học thời Hậu Lê.

Cõu h?i th?o lu?n :
D?a v�o n?i dung SGK, l?p b?ng th?ng kờ v? n?i dung, tỏc gi?, cụng trỡnh khoa h?c tiờu bi?u th?i H?u Lờ:

2. Khoa học thời Hậu Lê.

Tác giả, công trình khoa học tiêu biểu thời Hậu Lê:
Ngô Sĩ Liên
Nguyễn Trãi
Lương Thế Vinh
Đại Việt sử kí toàn thư.
Lam Sơn thực lục.
Dư địa chí
Đại thành toán pháp
Ghi lại Lịch sử nước ta từ thời Hùng Vương đến đầu thời Hậu Lê.
Ghi lại diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
Ki?n th?c toỏn h?c
Lương Thế Vinh
Lương Thế Vinh là danh sĩ thời Lê Thánh Tông, là người hiếu học, đọc rộng và soạn nhiều sách về đạo Phật và toán học. Các sĩ phu và nhân dân cảm phục tài đức của ông nên gọi ông là Trạng Lường, khi mất được phong làm Phúc Thần.
a. Khoa học xã hội thời Hậu Lê.

Ngụ Si Liờn
Nguyễn Trãi
Nguyễn Trãi
Đại Việt sử kí toàn thư.
Lam Sơn thực lục.
Dư địa chí.
- Ghi lại Lịch sử nước ta từ thời Hùng Vương đến thời Hậu Lê.
- Ghi lại diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
- Xỏc d?nh rừ r�ng lónh th? qu?c gia nờu lờn nh?ng t�i nguyờn, s?n ph?m c?a d?t nu?c v� m?t s? phong t?c t?p quỏn c?a nhõn dõn ta.
b. Khoa học tự nhiên thời Hậu Lê.

Lương Thế Vinh
Lờ H?u Trỏc
(H?i Thu?ng Lón ễng)
-Đại thành toán pháp
-H?i Thu?ng Y Tụng Tõm Linh
Ki?n th?c toỏn h?c
Ki?n th?c y h?c
LÊ HỮU TRÁC ( HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG )
KHU TƯỞNG NIỆM LÊ HỮU TRÁC ( HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG )

Kết luận :
Khoa học thời Hậu Lê phát triển về mọi mặt (Lịch sử, Địa lí, Y học, Toán học...). Các tác phẩm khoa học không những có ý nghĩa lịch sử mà còn có ý nghĩa thực tiễn, lí luận sâu sắc,nó giúp ngành tự nhiên, xã hội đi sâu nghiên cứu tìm hiểu về Văn học ,Khoa học cổ đại và trung đại Việt Nam.

NỘI DUNG BÀI :
-Văn học thời Hậu Lê phát triển mạnh cả về văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm.
Các tác phẩm văn học tiêu biểu: Quốc âm thi tập, Bình Ngô đại cáo; Ức Trai thi tập ( Nguyễn Trãi); Hồng Đức quốc âm thi tập (Lê Thánh Tông)...


- Khoa học thời Hậu Lê cũng phát triển rực rỡ cả khoa học xã hội và khoa học tự nhiên.
Các tác phẩm tiêu biểu:
* Đại Việt sử kí toàn thư ( Ngô Sĩ Liên)
* Lam Sơn thực lục; Dư địa chí (Nguyễn Trãi)
* Đại thành toán pháp ( Lương Thế Vinh)

Đền thờ vua lê thánh tông
GHI NHỚ

Dưới thời Hậu Lê (thế kỷ XV) văn học và khoa học của nước ta đã đạt được những thành tựu đáng kể. Nguyễn Trãi và Lê Thánh Tông là những tác giả tiêu biểu trong thời kỳ đó.
VĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ
TIẾT HỌC KẾT THÚC
Chóc c¸c em häc sinh
ch¨m ngoan häc giái !