Bài 19. Văn học và khoa học thời Hậu Lê

PHÒNG GIÁO ĐÀO TẠO KRÔNG PẮC

TRƯỜNG TIỂU HỌC CHU VĂN AN
Chào mừng quý thầy cô là Ban giám khảo Hội thi GV giỏi huyện về dự giờ, thăm lớp 4D
Giáo viên: Nguyễn Hữu Sỹ
Trường TH Trần Quốc Tuấn
Trường học thời Hậu Lê
Nhà Thái Học trong văn miếu ( Hà Nội )
Câu 1: Việc học dưới thời Hậu Lê được tổ chức như thế nào?
Lịch sử
Kiểm tra bài cũ:
Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017
Trả lời: Lập Văn Miếu, xây dựng lại và mở rộng Thái học viện, thu nhận cả con em thường dân vào trường Quốc Tử Giám; trường có lớp học, chỗ ở, kho trữ sách, ở các đạo đều có trường do Nhà nước mở.
Câu 2: Nhà Hậu Lê đã làm gì để khuyến khích việc học tập?
Lịch sử
Kiểm tra bài cũ:
Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017
Trả lời: Tổ chức lễ đọc tên người đỗ, lễ đón rước người đỗ về làng, khắc vào bia đá tên những người đỗ cao rồi cho đặt ở Văn Miếu
Giáo dục thời Hậu Lê
VĂN HỌC KHOA HỌC
THỜI HẬU LÊ
Lịch sử lớp 4
Nguyễn Trãi ( Sinh 1380 – mất năm 1442), hiệu là Ức Trai. Ông sinh ra ở Thăng Long, quê nội ở làng Nhị Khê (Thường Tín – Hà Hội). Mẹ là Trần Thị Thái, con gái quan Đại Tư đồ nhà Trần. Bố là Nguyễn Phi Khanh, làm quan triều nhà Hồ. Nguyễn Trãi từng làm quan nhà Hồ, sau theo Lê Lợi giúp vua đánh giặc và xây dựng đất nước.
Nguyễn Trãi là một nhà văn hoá lớn thế kỉ XV, có đóng góp to lớn vào sự phát triển của văn học và tư tưởng Việt Nam. Ông nằm trong danh sách 14 anh hùng dân tộc Việt Nam. Các tác phẩm tiêu biểu như: Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập (viết bằng chữ Hán), Ức Trai thi tập, Gia huấn ca (Viết bằng chữ Nôm). Ngoài các tác phẩm văn học, ông còn để lại tác phẩm lịch sử như: Lam Sơn thực lục, tác phẩm địa lí như: Dư địa chí.
Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017
Lịch sử
VĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ
1. Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểu
thời Hậu Lê
Đọc thông tin SGK ( trang 51), hoàn thành bảng sau
Hoạt động 1: Văn học thời Hậu Lê
1. Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểu
thời Hậu Lê
1. Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểu
thời Hậu Lê
Trong thời kì này, văn học chữ Hán tiếp tục chiếm ưu thế, có hàng loạt tập văn thơ nổi tiếng. Văn học chữ Nôm cũng giữ một vị trí quan trọng. Văn thơ chữ Hán có những tác phẩm nổi tiếng như: Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, ... Văn thơ chữ Nôm có Quốc âm thi tập, Hồng Đức quốc âm thi tập, v.v...Văn học thời Lê Sơ có nội dung yêu nước sâu sắc thể hiện niềm tự hào dân tộc, khí phách anh hùng và tinh thần bất khuất của dân tộc. Ngoài ra văn học thời Lê Sơ xuất hiện 1 bộ phận tác giả chuyên sử dụng văn học làm công cụ chỉ để ca ngợi nhà vua. Sử học có tác phẩm: Đại Việt sử kí (10 quyển) của Phan Phu Tiên, Đại Việt sử kí toàn thư (15 quyển) của Ngô Sĩ Liên, Lam Sơn thực lục của Nguyễn Trãi, ...
Chữ Hán là chữ viết của người Trung Quốc. Khi người Trung Quốc sang xâm lược và đô hộ, họ đã truyền bá chữ Hán vào nước ta. Nước ta lúc bấy giờ chưa có chữ viết nên tiếp thu và sử dụng chữ Hán.
Chữ Nôm là chữ viết do người Việt ta sáng tạo dựa trên hình dạng của chữ Hán. Việc sử dụng chữ Nôm ngày càng phát triển qua các tác phẩm của các tác giả, đặc biệt là của vua Lê Thánh Tông, của Nguyễn Trãi, … cho thấy ý thức tự cường của dân tộc ta.
Lịch sử
VĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ
1. Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểu
thời Hậu Lê
Dựa vào bảng thống kê, mô tả lại nội dung và các tác giả, tác phẩm thơ văn tiêu biểu dưới thời Hậu Lê.
Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017
NGUYỄN TRÃI
VUA LÊ THÁNH TÔNG
Bỡnh ngụ d?i cỏo
(Do?n trớch)
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo
Như nước Dại Việt ta từ trước
Vốn xưng nền van hiến đã lâu
Phong tục Bắc -Nam cũng khác...
Lấy nhân nghĩa để thắng hung tàn
đem chí nhân để thay cường bạo...
Xã tắc từ nay v?ng bền
Giang sơn từ nay đổi mới
Ôi! Một gươm đại định, dẹp phang giặc giã, dựng nên công oanh liệt ngàn nam
Bốn bề phẳng lặng sạch hết đục nhơ, tuyên bố mệnh duy tân khắp nước,
xa gần báo cáo, ai nấy đều hay!
Lịch sử
VĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ
Hoạt động 1: Văn học thời Hậu Lê
Các tác giả, tác phẩm và nội dung khoa học tiêu biểu thời Hậu Lê
Đọc thông tin SGK ( trang 52)
Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017
Hoạt động 2: Khoa học thời Hậu Lê
Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểu thời Hậu Lê
Hãy cùng đọc SGK để trả lời các câu hỏi vào phiếu học tập:
1. Kể tên các lĩnh vực khoa học được nghiên cứu trong thời Hậu Lê?
2. Kể tên các tác giả, tác phẩm tiêu biểu trong mỗi lĩnh vực trên?
3. Nội dung các tác phẩm khoa học này là gì?
2. Các tác giả, tác phẩm và nội dung khoa học tiêu biểu thời Hậu Lê
Lịch sử
VĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ
1. Các tác giả, tác phẩm và nội dung văn học tiêu biểu thời Hậu Lê
2. Các tác giả, tác phẩm và nội dung khoa học tiêu biểu thời Hậu Lê
Dựa vào bảng thống kê, mô tả lại nội dung và các tác giả, tác phẩm khoa học tiêu biểu dưới thời Hậu Lê.
Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017
Địa lí học có sách Hồng Đức bản đồ Dư địa chí An Nam, Dư địa chí của Nguyễn Trãi. Y học có công trình Bản thảo thực vật toát yếu của Phan Phu Tiên và Bảo anh lương phương của Nguyễn Trực. Toán học có các tác phẩm Đại thành toán pháp của Lương Thế Vinh, Lập thành toán pháp của Vũ Hữu. Ngoài ra thời Lê Sơ cũng cho biên soạn Điển lệ là loại sách tổng hợp thành tựu của nhiều ngành. Bộ Thiên Nam dư hạ tập gồm 100 quyển của Lê Thánh Tông cũng là 1 ví dụ cụ thể. Âm nhạc cung đình được hình thành từ thời Lê Thái Tông. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc thời Lê Sơ biểu hiện rõ rệt và đặc sắc ở các công trình lăng tẩm, cung điện tại Lam Kinh (Thanh Hóa). Hiện nay còn lại một số dấu vết của Lam Kinh ở Thanh Hóa như nền cột bậc thềm, một số con vật bằng đá. Cung điện Lam kinh xây dựng trên một khu đất hình chữ nhật dài 314 mét rộng 254 mét, có tường thành bao bọc (viết về vua Lê Thái Tổ).
Bài học:
Dưới thời Hậu Lê (thế kỷ XV), văn học và khoa học của nước ta đã đạt được những thành tựu đáng kể. Nguyễn Trãi và Lê Thánh Tông là những tác giả tiêu biểu trong thời kỳ đó.
Lịch sử
VĂN HỌC VÀ KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ
Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017
Nguyễn Trãi
Vua lê thánh tông
LƯƠNG THẾ VINH
Chùa Phúc Lâm ( Hà Nội )
Chùa Bà Đá
ĐỀN THỜ VUA LÊ THÁNH TÔNG
Chùa Chuông thời Hậu Lê
Quả chuông thời Hậu Lê
Rồng đá thời Hậu Lê
Bài học:
Dưới thời Hậu Lê (thế kỷ XV), văn học và khoa học của nước ta đã đạt được những thành tựu đáng kể. Nguyễn Trãi và Lê Thánh Tông là những tác giả tiêu biểu trong thời kỳ đó.
Lịch sử
Văn học và khoa học thời Hậu Lê
Thứ hai ngày 20 tháng 02 năm 2017
Củng cố - Dặn dò:
Cho HS giới thiệu về các tác giả, tác phẩm lớn thời Hậu Lê.
Nhận xét tiết học
Về nhà học bài và chuẩn bị bài 20.
Phòng GD&ĐT Krông Pắc
Kính chúc quý thầy cô giáo sức khỏe, hạnh phúc, thành đạt!
Chúc các em học sinh chăm ngoan, học giỏi!