Bài 19. Tục ngữ về con người và xã hội

CHàO MừNG CáC THầY CÔ Và CáC EM
Đã Có MặT TRONG BUổI HọC HÔM NAY !
Tiết 77: bài 19:
NGữ VĂN :
TụC NGữ
Về con người và xã hội
KếT QUả CầN ĐạT
Hiểu nội dung, ý nghĩa và một số hình thức diễn đạt (so sánh, ẩn dụ,.) của những câu tục ngữ trong bài học.
Thuộc lòng những câu tục ngữ trong văn bản.
I ? đọc - tiếp xúc văn bản
Đọc văn bản.
Từ khó : Chú thích ( sgk/ tr.12).
Bố cục : chia các câu tục ngữ thành 3 nhóm.
+ Nhóm 1: câu tục ngữ 1 ? t/n 3: Tục ngữ nói về phẩm chất con người.
+ Nhóm 2: câu tục ngữ 4 ? t/n 6: Tục ngữ nói về sự học tập ,tu dưỡng.
+ Nhóm 3: câu tục ngữ 7 ? t/n 9: Tục ngữ nói về cách ứng sử trong giao tiếp.
II ? TìM HIểU VĂN BảN

1. CÂU TụC NGữ THứ NHấT.
Một mặt của bằng mười mặt người.

Tiền bạc quý bằng con người, tình cảm,.
ở câu tục ngữ này thì đã nói lên người ko quý hơn của, kộm gấp bội phần.
? Chê bai những người không may bị mất tài sản.
2. Câu tục ngữ thứ 2
CáI RĂNG ,CáI TóC Là vóC CON NGƯờI.

- Răng & tóc, suy rộng ra là hình thức của mỗi người
? Là sự thể hiện, phản ánh về con người đó (sức khỏe, tính tình, tư cách)
- Khuyờn nh? m?i ngu?i ko c?n gi? gỡn rang túc c?a mỡnh.
? Th? hi?n cỏch bỡnh ph?m, nhỡn nh?n con ngu?i qua hỡnh th?c c?a ngu?i dú.
3. CÂU TụC NGữ THứ 3
đói cho bẩn, rách cho thối.

- Nghia den: dự dúi v?n ph?i s?ch s?, rỏch v?n ph?i thom tho.
Nghia búng: dự nghốo kh? thi?u th?n v?n ph?i s?ng trong s?ch .
Khuyên ta dù no, lành, con người vẫn phải ăn, mặc bẩn thỉu ; Dù giàu có, đầy đủ, những vẫn phải sống bẩn, không làm điều gì tốt, có ích.
4. Câu tục ngữ thứ 4
Học ăn, học nói, học gói, học mở.

- 4 v? d?ng l?p, b? sung cho nhau.
- Di?p t?: h?c.
Khuyên nhủ mọi người phải học hỏi.
Từ việc học đó để mọi hành vi chứng tỏ mình là lịch sự, tế nhị, thành thạo công việc, biết ứng sử văn hóa.
5. CÂU TụC NGữ THứ 5
Làm thầy mày ko nên đố.

- Vai trũ quy?t d?nh v� cụng lao to l?n c?a ngu?i th?y.
? Ph?i kớnh tr?ng, bi?t on h?c trũ
6. CÂU TụC NGữ THứ 6
BỎ THẦY VÁC CÀY THEO BẠN
C©u nµy ®Ò cao vai trß, ý nghÜa cña viÖc häc b¹n.
Nã kh«ng h¹ thÊp viÖc häc thÇy mµ muèn nhÊn m¹nh ®èi t­îng kh¸c, ph¹m vi kh¸c, mµ chØ khuyªn con ng­êi ta cÇn ph¶i häc hái.
Ta cÇn gÇn gòi b¹n bÌ h¬n  cã thÓ häc hái ban nhiÒu h¬n
 Cho ta thÊy b¹n còng cã thÓ lµ thÇy.
B¹n cßn lµ h×nh ¶nh t­¬ng ®ång, ta còng cã thÓ thÊy m×nh trong ®ã, ®Ó tù häc, tù chau dåi.
 Khuyªn nhñ chóng ta më réng ®èi t­îng ph¹m vi vµ c¸ch häc hái, còng nh­ ý nghÜa cña viÖc kÕt b¹n.
7. C¢U TôC NG÷ THø 7
THƯƠNG NGƯời như thể thương thân.

- Biện pháp nghệ thuật : So sánh
? Cõu t?c ng? khuyờn ngu?i ta l?y b?n thõn mỡnh soi v�o ngu?i khỏc nhu b?n thõn mỡnh d? quý tr?ng, d?ng c?m, yờu thuong d?ng lo?i
ĂN QUả NHớ Kẻ TRồNG CÂY.

- Nghia den: Khi du?c an qu? ph?i nh? on ngu?i tr?ng cõy
? Khuyên ta khi du?c hu?ng th�nh qu? ph?i nh? cụng on c?a ngu?i gõy d?ng.
8. CÂU TụC NGữ THứ 8
Một CH? làm chẳng nên C�U
Ba Ch? chụm lại ch?ng nên c�U N�O!

- Biện pháp nghệ thuật : ?n d?
? Nờu lờn chõn lý v? s?c m?nh c?a s? do�n k?t, chia sẻ, l? loi thỡ ch?ng l�m du?c gỡ, n?u bi?t h?p s?c d?ng lũng thỡ s? l�m nờn vi?c l?n.
9. CÂU TụC NGữ THứ 9
III ? TổNG KếT
* Ghi nhớ :
Tục ngữ về con người và xã hội thường rất giàu ......., ẩn dụ, ..... về nội dung. Những câu tục ngữ này luôn chú ý .........., đưa ra .... , ...... về những phẩm chất và ....mà con người cần có.

hình ảnh so sánh
tôn vinh giá trị con người
lời khuyên
nhận xét
hàm xúc
lối sống
Tục ngữ về con người và xã hội thường rất giàu hình ảnh so sánh, ẩn dụ, hàm súc về nội dung. Những câu tục ngữ này luôn chú ý tôn vinh giá trị con người , đưa ra nhận xét, lời khuyên về những phẩm chất và lối sống mà con người cần có.
* Ghi nhớ :
ý nghĩa nào đúng nhất trong câu tục ngữ "L�m th?y m�y ko nờn d?".
ý nghĩa khuyên nhủ.
ý nghĩa phê phán.
ý nghĩa thách đố.
ý nghĩa ca ngợi.
LUYệN TậP Bổ SUNG
B.
2. Câu tục ngữ " Một ch? làm chẳng nên cõu / Ba ch? chụm lại ch?ng nên cõu gỡ! " khẳng định sức mạnh đoàn kết. Đúng hay sai ?

a. Đúng b. Sai


LUYệN TậP Bổ SUNG
b.
Khi xưa vác bút theo thầy.
Bây giờ em lại vác cày theo trâu.
Dưới trăng nâng chén tiêu sầu.
Một câu thơ vịnh, hết hai đĩa mồi.
Con người càng lúc càng đông.
Thạch Sanh thì ít, Lý thông thì nhiều.
Hôm qua anh đến nhà em.
Ra về mới nhớ để quên năm nghìn.
Anh quay trở lại vội vàng.
Em còn ngồi đó, năm nghìn mất tiêu.
Dạy con từ thuở còn thơ.
Dạy vợ từ thuở nó chưa dạy mình.
Đi xa con nhớ mẹ hiền.
Con về thăm mẹ, lấy tiền con đi.
Trúc xinh trúc mọc đầu đình.
Em xinh em đứng vũng sình cũng xinh.
Ông Tiền, ông Tiến, ông Tiên
Trong ba ông ấy ông Tiền đẹp trai
Khi thương anh nói anh cười.
Hết thương anh giống như người điếc câm.
Có con chớ gả chồng gần.
Có bát canh cần nó cũng ăn tranh.
Thân em như giẻ lau nhà.
Thân anh như cái sàn nhà em lau.
Má ơi cứ gả con xa.
Để con còn có đô la gửi về.
Cưới vợ thì cưới liền tay.
Chớ để lâu ngày thành vợ người ta.
Khôn ba năm dại một giờ.
Biết vậy dại sớm khỏi chờ ba năm.
Nhà cao em cũng chẳng thèm.
Chỉ cần vàng bạc cộng thêm hột xoàn.
Tô canh lạnh lẽo nước trong veo.
Một miếng thịt heo bé tẻo teo.
Bốn thằng to béo tranh nhau vớt.
Một đứa nhanh tay hớt cái vèo.
Thịt heo trôi nổi giờ đâu mất
Ba thằng không được mặt như heo
Tựa gối ôm thìa lâu chẳng được
Thịt đâu còn nữa dưới nước lèo.
Gọt xoài đừng để xoài chua.
Chọn bạn đừng để bạn cua bồ mình.
Gió đưa mây khói về trời.
Em ưa trăng gió tơi bời lòng anh.
Làm trai cho đáng thân trai.
Đi đâu cũng phải bộ bài giắt lưng.
Người ta đi cấy lấy công.
Tôi đây đi cấy chỉ trông đền bù.
Yêu anh không kể giàu nghèo.
Chỉ cần anh có vài căn mặt tiền.
Không sang thì nhớ thì thương.
Muốn sang lại sợ con đường kẹt xe.
Không sang thì thấy buồn hoe.
Muốn sang lại sợ kẹt xe suốt đường.
Bây giờ mận mới hỏi đào.
Vườn hồng đã có ai vào hay chưa?
Mận hỏi thì đào xin thưa.
Vườn hồng có chó, đến trưa hãy vào!
Bàn tay ta làm nên tất cả.
Có sức người, nấu nếp cũng thành xôi.
Áo anh sứt chỉ đường tà.
Vứt ngay làm giẻ lau nhà, khỏi mua.
Giám thị nhìn em giám thị cười.
Em nhìn giám thị lệ tuôn rơi.
Cổng trường đại học cao vời vợi.
Mười thằng leo đến tám thằng rơi
Cá không ăn muối cá ươn.
Không có xe đẹp thôi đừng yêu em.
Vầng trăng ai xẻ làm đôi.
Nửa soi gối chiếc, nửa soi dặm trường.
Hôm qua anh ngủ trên giường,
Nửa đêm tỉnh giấc, lọt giường gãy xương.
Râu tôm nấu với ruột bầu.
Chồng ăn đau bụng lầu bầu nằm rên!
Không có em đời buồn như chó cắn.
Có em rồi thà chó cắn còn hơn.





D ặ n d ò :
BUổI HọC KếT THúC
CHúC THầY CÔ & CáC EM Có MộT BUổI HọC VUI Vẻ !