Bài 19. Tục ngữ về con người và xã hội

BÀI 19
Tiết 77, Văn bản: TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VÀ XÃ HỘI
I - D?c v� gi?i thớch t? khú
II - Phõn tớch
Mét mÆt ng­êi b»ng m­êi mÆt cña.
Câu 1:
Một mặt người bằng mười mặt của.
Chỉ con người, tình người
Giá trị tình người (hoán dụ)
Tiền của, vàng bạc
Tác giả dân gian đã dùng nghệ thuật so sánh.
đề cao giá trị của con người.
Con người là thứ của cải quý giá nhất.
Câu tục ngữ này có thể sử dụng trong nhiều trường hợp:
- Phê phán những trường hợp coi của hơn người.
- An ủi, động viên những trường hợp mà nhân dân ta cho là “của đi thay người”.
- Nói về tư tưởng đạo lí, triết lí sống của nhân dân: Đặt con người lên trên mọi thứ của cải.
- Quan niệm về việc sinh đẻ trước đây: Muốn đẻ nhiều con.
Cái răng, cái tóc là góc con người.
Câu 2:
- Răng, tóc phần nào thể hiện được tình trạng sức khoẻ con người.
- Răng, tóc phần nào thể hiện hình thức, tính tình, tư cách của con người.
Cái răng, cái tóc là góc con người.
Là dáng vẻ, là cái sắc sảo,
duyên dáng mặn mà tươi đẹp
của con người
Câu tục ngữ được sử dụng trong những trường hợp:
- Khuyên nhủ, nhắc nhở mỗi người cần giữ gìn răng, tóc của mình cho sạch, cho đẹp.
- Thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá, bình phẩm con người qua một phần hình thức của con người đó.
- Dù nghèo khổ thiếu thốn vẫn phải sống trong sạch. Giáo dục con người phải có lòng tự trọng.
Nghèo khó, thiếu thốn
Phẩm chất trong sáng bên trong của con người cần gi? gỡn vượt lên hoàn cảnh.
Câu 3:
- Nghệ thuật đối
Đãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m
Đãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m
Đãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m
Học ăn, học nói, học gói, học mở.
* Con người cần phải học để tỏ mình là người lịch sự, tế nhị, thành thạo công việc, ứng xử có văn hoá.
Học ăn, học nói
 Hành vi thể hiện trình độ văn hoá, hiểu biết, tính cách tâm hồn của mỗi người.
Học gói, học mở
 Học để biết làm, biết giữ mình và biết giao tiếp với người khác.
Câu 4:
Học ăn, học nói, học gói, học mở.
Câu 5: Không thầy đố mày làm nên.
Câu 6: Học thầy không tày học bạn.
Khẳng định vai trò, công ơn của người thầy
Đề cao vai trò học ở bạn nhưng không hạ thấp việc học ở thầy.
Khuyến khích mở rộng phạm vi học, cách học.
Câu 7: Thương người như thể thương thân.
Thương người thương thân
- Đây là lời khuyên chúng ta nên thương người khác như chính bản thân mình.
Tỡnh thương dành cho người khác
Tỡnh thương dành cho chớnh mỡnh
Hũ gạo cứu đói 1945
Tặng quà cho người nghèo
M?T S? HèNH ?NH HO?T D?NG C? TH?
Nhắn tin ủng hộ
Mua tăm ủng hộ người mù
Câu 8: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
- Khi được hưởng thụ thành quả (nào đó) phải nhớ và biết ơn người đã gây dựng, tạo ra nó.
Nhớ ơn cha mẹ
Đời đời nhớ ơn các anh hùng liệt sĩ
Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn
Đại lễ cầu siêu ở nghĩa trang Đường 9, Quảng Trị
NHỚ ƠN THẦY CÔ
Hình ¶nh sau thÓ hiÖn néi dung c©u tôc ngữ nµo?
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
Câu 9:
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
Chỉ sự đơn lẻ
Chỉ sự liên kết, nhiều
* Nghệ thuật: ẩn dụ, đối lập
* Doàn kết sẽ tạo ra sức mạnh, chia rẽ sẽ thất bại
Câu 9:
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
III - T?ng k?t.
Ngh? thu?t:
- Ng?n g?n gi�u hỡnh ?nh, so sỏnh, ?n d?.
- H�m sỳc.
2) N?i dung.
Nh?ng cõu t?c ng? luụn chỳ ý tụn vinh giỏ tr? con ngu?i, dua ra nh?n xột l?i khuyờn v? nh?ng ph?m ch?t v� l?i s?ng m� con ngu?i c?n ph?i cú.
* Ghi nh?: (sgk)
IV - Luyện tập.
Bài 1: Đối tượng phản ánh của tục ngữ về con người xã hội là gì?
A – Là các quy luật của tự nhiên
B – Là quá trình lao động, sinh hoạt và sản xuất của con người.
C – Là con người và các mối quan hệ và những phẩm chất lối sống cần phải có.
D – Là thế giới tình cảm phong phú của con người.
C – Là con người và các mối quan hệ và những phẩm chất lối sống cần phải có.
Bài 2: Điền từ còn thiếu vào trong câu tục ngữ sau:
Người tốt khó được gặp
Người khoẻ ……………
thấy hàng ngàn
Bài 3: Tìm những câu tục ngữ đồng nghĩa, trái nghĩa với 9 câu tục ngữ trong bài, đưa vào bảng hệ thống sau.
Câu
Đồng nghĩa
Trái nghĩa
(1)
(8)
- Người sống hơn đống vàng
- Uống nước nhớ nguồn
- Của trọng hơn người.
- Ăn cháo đá bát.
V - Hướng dẫn học tập
- Làm tiếp bài tập 2
Tìm một số câu tục ngữ ở Thái Nguyên nói về con người và xã hội.
Chuẩn bị bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”.
Xin ch�n th�nh c?m on !

Chào tạm biệt !
Chào tạm biệt !
Chào tạm biệt !
Chào tạm biệt !
Chào tạm biệt !
Chào tạm biệt !
Chào tạm biệt !