Bài 19. Rút gọn câu

Tiết 78 : Rút gọn câu
I. Thế nào là rút gọn câu .
Ví dụ :
a, Học ăn , học nói , học gói , học mở.
b, Chúng ta học ăn , học nói , học gói , học mở.

CN VN1 VN2 VN3 VN4
Vì sao CN trong câu này được lược bỏ ?
? Lược bỏ CN
* Bài tập 4 SGK / 15 : Trong các câu in đậm dưới đây thành phần nào của câu được lược bỏ :
a, Hai ba người đuổi theo nó . Rồi ba bốn người , sáu bảy người.
CN VN
Lược bỏ VN
( Nguyễn Công Hoan )
b, - Bao giờ cậu đi Hà Nội ?
- Ngày mai.
Lược bỏ cả CN và VN
Thế nào là câu rút gọn ? Rút gọn câu nhằm những mục đích gì ?
2. Kết luận : Ghi nhớ 1 SGK / 15
3. Luyện nhanh : Tìm câu rút gọn trong đoạn trích , cho biết thành phần nào được rút gọn ?
a, Anh cứ hát. Hết sức hát . Gò ngực mà hát . Há miệng to mà hát .
( Nguyễn Công Hoan )
Rút gọn CN
Rút gọn VN
b, Cuộc bắt nhái trời mưa đã vãn. Ai nấy ra về . Anh Duyện xách giỏ về trước . Thứ đến chị Duyện .
( Tô Hoài )
Tiết 78 : Rút gọn câu
I. Thế nào là rút gọn câu .
Ví dụ :
2. Kết luận : Ghi nhớ 1 SGK / 15
II. Cách dùng câu rút gọn .
1. Ví dụ :
a, Những câu in đậm sau thiếu thành phần nào ? Có nên rút gọn như vậy không ? Vì sao ?
Sáng chủ nhật trường em tổ chức cắm trại . Sân trường thật đông vui . Chạy loăng quăng . Nhảy dây . Chơi kéo co.
Thiếu CN
Lưu ý : Đây là những câu sai ngữ pháp , không phải câu rút gọn , thiếu CN , làm câu không rõ ý diễn đạt.
b, - Mẹ ơi , hôm nay con được một điểm mười .
Con ngoan quá ! Bài nào được điểm mười thể ?
Bài kiểm tra toán .
Nhận xét câu trả lời của người con với mẹ ? Theo em , phải trả lời thế nào để thể hiện là người con ngoan ?
Khi rút gọn câu cần chú ý điều gì ?
2. Kết luận : Ghi nhớ 2 SGK / 16.
Tiết 78 : Rút gọn câu
I. Thế nào là rút gọn câu .
Ví dụ :
2. Kết luận : Ghi nhớ 1 SGK / 15
II. Cách dùng câu rút gọn .
Ví dụ :
2. Kết luận : Ghi nhớ 2 SGK / 16
III. Luyện tập :
* Bài tập 2 / sgk : Tìm câu rút gọn , khôi phục thành phần câu được rút gọn . Vì sao trong thơ có nhiều câu rút gọn như vậy ?
a, Bước tới Đèo Ngang , bóng xế tà ,
Cỏ cây chen đá , lá chen hoa.,
Lom khom dưới núi tiều vài chú ,
Lác đác bên sông chợ mấy nhà
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia,
Dừng chân đứng lại , trời , non , nước,
Một mảnh tình riêng ta với ta.
( Bà Huyện Thanh Quan)
b, Đồn rằng quan tướng có danh
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai
Ban khen rằng “ Ấy mới tài” ,
Ban cho cái áo với hai đồng tiền
Đánh giặc thì chạy trước tiên
Xông vào trận tiền , cởi khố giặc ra
Giặc sợ , giặc chạy về nhà ,
Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân
( Ca dao )
Hai câu đều rút gọn CN. Trong thơ ca diễn đạt súc tích , ngắn gọn và theo quy định số tiếng trong mỗi dòng thơ.
Tiết 78 : Rút gọn câu
I. Thế nào là rút gọn câu .
Ví dụ :
2. Kết luận : Ghi nhớ 1 SGK / 15
II. Cách dùng câu rút gọn .
Ví dụ :
2. Kết luận : Ghi nhớ 2 SGK / 16
III. Luyện tập :

* Bài tập 2 / sgk :
* Bài tập 3 sgk : - HS đọc và nêu yêu cầu bài tập :Vì sao cậu bế trong câu chuyện dưới đây hiểu lầm nhau ? Rút ra bài học gì về cách nói năng ?
Cậu bé trả lời khách bằng 3 câu rút gọn :
Mất rồi .
Thưa... tối hôm qua.
Cháy ạ.
Sử dụng câu rút gọn không đúng sẽ gây hiểu lầm.
* Bài tập : Viết đoạn hội thoại về chủ đề môi trường có sử dụng câu rút gọn . ( GV gợi ý :
Có thể trao đổi về công việc lao động vệ sinh sân trường hoặc bàn nhau làm thế nào để sử dụng bao bì ni – lông hợp lí )
- 2 học sinh ngồi cạnh nhau thực hành đoạn hội thoại