Bài 19. Rút gọn câu

PHÒNG GIÁO DỤC QUẬN GÒ VẤP
TRƯỜNG THCS PHẠM VĂN CHIÊU
TI?T D?Y MINH HỌA CHUYÊN ĐỀ:
"Phương pháp dạy học sinh yếu bộ môn Ngữ Văn"
Giáo viên: Nguyễn Thị Cẩm Linh
Hãy xác định các thành phần chính trong ví dụ sau:
Tôi mua cuốn sách này ở Huế.
CN
VN
TUẦN 21:
RÚT GỌN CÂU
Bài: 19 - Tiết: 78
I/ Thế nào là rút gọn câu?
Ví dụ 1: Cấu tạo của hai câu sau có gì
khác nhau? Tìm những từ ngữ có thể làm chủ
Ngữ trong câu (a)? Theo em, vì sao chủ ngữ
Trong câu (a) được lược bỏ?
Học ăn, học nói, học gói, học mở.

b)Chúng ta học ăn, học nói, học gói,học mở.
VN
Em
Chúng em
VN
CN
? Chỉ chung cho mọi người.
I/ Thế nào là rút gọn câu?
Ví dụ 2a:
Trong những câu in đậm dưới đây thành
phần nào của câu được lược bỏ? Vì sao?

Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn
người. Sáu bảy người.
? Làm cho câu gọn hơn, tránh lặp từ
? Lược bỏ VN
Ví dụ 2b:
Trong câu in đậm dưới đây, thành phần nào
của câu được lược bỏ? Vì sao?
- Bao giờ cậu đi Hà Nội?
- Ngày mai.
? Lược bỏ CN + VN
=> Câu gọn, thông tin nhanh
* Ghi nhớ 1:
Khi nói hoặc viết, có thể lược bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn. Việc lược bỏ một số thành phần câu thường nhằm những mục đích sau:
Làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin được nhanh, vừa tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện ở câu trước;
ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người (lược bỏ chủ ngữ).
CÂU HỎI TRAO ĐỔI NHÓM
Cho câu văn:
"Tôi mua cuốn sách này ở Huế."
Nhóm em hãy chọn một tình huống giao tiếp dưới đây rồi sử dụng cách rút gọn câu để trả lời câu hỏi?

"Tôi mua cuốn sách này ở Huế"
Tôi
Bạn mua gì ở Huế?
Mua cuốn sách này.
Ở Huế
Câu rút gọn
Tôi
Ai mua cuốn sách này ở Huế?
Cuốn sách này.
Bạn mua gì ở Huế?
Mua cuốn sách này
Bạn làm gì ở Huế
Ở Huế.
Bạn mua cuốn sách này ở đâu?
II/ Cách dùng câu rút gọn
1. Những câu in đậm dưới đây thiếu thành phần nào? Có nên rút gọn câu như vậy không? Vì sao?
Sáng chủ nhật, trường em tổ chức cắm trại. Sân trường thật đông vui. Chạy loăng quăng. Nhảy dây. Kéo co.
? Làm hiểu sai CN, hiểu không đầy đủ.
? lược bỏ CN
II/ Cách dùng câu rút gọn
1. Những câu in đậm dưới đây thiếu thành phần nào? Có nên rút gọn câu như vậy không? Vì sao?
II/ Cách dùng câu rút gọn
1. Những câu in đậm dưới đây thiếu thành phần nào? Có nên rút gọn câu như vậy không? Vì sao?
II/ Cách dùng câu rút gọn
2. Xác định câu rút gọn trong đoạn văn dưới đây? Theo em rút gọn như vậy có được không? Vì sao?
Mẹ ơi hôm nay con được một điểm 10.
- Con ngoan quá! Bài nào được điểm 10 thế?
- Bài kiểm tra Toán.
? Câu cộc lốc, khiếm nhã.
* Ghi nhớ 2:
Khi rút gọn câu, cần chú ý:
Không làm cho người đọc, người nghe hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói;
Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã.
III/ Luyện tập
Bài tập 1: Trong các câu tục ngữ sau, câu nào là câu rút gọn? Những thành phần nào của câu được rút gọn? Rút gọn như vậy để làm gì?
a) Người ta là hoa đất.
b) A�n quả nhớ kẻ trồng cây.
c) Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng.
d) Tấc đất tấc vàng.
?Lược bỏ CN
? Lược bỏ CN
? Rút gọn nhằm quy tắc ứng xử chung cho mọi người.
Bài tập 2: Hãy tìm câu rút gọn trong các ví dụ dưới đây. Khôi phục những thành phần câu được rút gọn. Cho biết vì sao trong thơ, ca dao thường có nhiều câu rút gọn như vậy?
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Ban khen rằng: "A�y mới tài",
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Đánh giặc thì chạy trước tiên,
Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra(!)
Giặc sợ , giặc chạy về nhà,
Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân!
(Ca dao)
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Ban khen rằng: "A�y mới tài",
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Đánh giặc thì chạy trước tiên,
Ban khen rằng: "A�y mới tài",
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra(!)
Đánh giặc thì chạy trước tiên,
Ban khen rằng: "A�y mới tài",
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Giặc sợ , giặc chạy về nhà,
Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra(!)
Đánh giặc thì chạy trước tiên,
Ban khen rằng: "A�y mới tài",
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Ban khen rằng: "A�y mới tài",
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Ban khen rằng: "A�y mới tài",
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Đánh giặc thì chạy trước tiên,
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Ban khen rằng: "A�y mới tài",
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra(!)
Đánh giặc thì chạy trước tiên,
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Ban khen rằng: "A�y mới tài",
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Giặc sợ , giặc chạy về nhà,
Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra(!)
Đánh giặc thì chạy trước tiên,
Ban cho cái áo với hai đồng tiền.
Ban khen rằng: "A�y mới tài",
Đồn rằng quan tướng có danh,
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.
Người ta
Quan
Vua
Vua
Quan
Quan
Quan
MẤT RỒI
Một người có việc đi xa, dặn con: - Ở nhà có ai hỏi thì bảo bố cháu đi vắng nhé! - Sợ con mải chơi quên mất, ông ta viết mấy câu vào giấy, đưa cho con, bảo: - Có ai hỏi thì cứ đưa cái giấy này. Đứa con cầm giấy bỏ vào túi áo. Cả ngày chẳng thấy ai hỏi. Tối đến, nó thắp đèn, lấy giấy ra xem, chẳng may để giấy cháy mất. Hôm sau có người khách lại chơi, hỏi: - Bố cháu có nhà không? Thằng bé ngẩn ngơ hồi lâu, sực nhớ ra, sờ vào túi không thấy giấy, liền nói: - Mất rồi. Ông khách sửng sốt: - Mất bao giờ? - Thưa. tối hôm qua. - Sao mà mất nhanh thế? - Cháy ạ. (Truyện cười dân gian Việt Nam)
Chủ đề: Nhà Trường
Hãy chọn một tình huống giao tiếp giữa thầy và tro,� trong đó có sử dụng câu rút gọn.
Chủ đề: Gia đình
Hãy chọn một tình huống giao tiếp giữa những thành viên trong gia đình, trong đó có sử dụng câu rút gọn.
Chủ đề: Bạn bè
Hãy chọn một tình huống giao tiếp giữa những người bạn, trong đó có sử dụng câu rút gọn.
Chủ đề: Bạn bè
Hãy chọn một tình huống giao tiếp giữa những người bạn, trong đó có sử dụng câu rút gọn.
Hướng dẫn học bài ở nhà:
Học thuộc 2 ghi nhớ trang 15- 16/ SGK.
Hoàn thành các bài tập 2a/ trang 14 và bài tập 4/ trang 18 SGK.
Soạn bài: Câu Đặc Biệt- phần I/ Thế nào là câu đặc biệt?
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH.
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC