Bài 19. Rút gọn câu

Nhiệt liệt chào mừng
Quý Thầy cô và các em học sinh
Ngữ văn 7
Giáo viên : Nguy?n Thu Cỳc
Kiểm tra bài cũ
Hãy nhắc lại tên các thành phần câu em đã được học ở bậc tiểu học.
Thành phần chính của câu là những thành phần bắt buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trọn vẹn.Thành phần không bắt buộc có mặt được gọi là thành phần phụ (Ngữ văn 6 tập 2)
VỊ NGỮ: là thành phần chính của câu có khả năng kết hợp với các phó từ chỉ quan hệ thời gian và trả lời cho các câu hỏi Làm gì?, Làm sao?, Như thế nào? hoặc Là gì?
CHỦ NGỮ: Là thành phần chính của câu nêu tên sự vật, hiện tượng có hành động, đặc điểm, trạng thái,…được miêu tả ở vị ngữ. Chủ ngữ thường trả lời cho các câu hỏi Ai?, Con gì? Hoặc Cái gì?
VÍ DỤ: - Hôm qua, tôi đi Đã Nẵng.
CN
VN
TN
- Anh về lúc nào?
- Sáng nay.
1 Ví dụ :
Ví dụ 1: a, Học ăn , học nói , học gói , học mở.
b, Chúng ta học ăn , học nói , học gói , học mở.

CN VN1 VN2 VN3 VN4
Vì sao CN trong câu này được lược bỏ ?
? Lu?c b? CN
Thế nào là câu rút gọn ?
 Khi nói hoặc viết , có thể lược bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn
Tiết 78 : RÚT GỌN CÂU
1. Thế nào là rút gọn câu ?
* Ví dụ 2
a) Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người.
(Nguyễn Công Hoan )
b) - Bao giờ cậu đi Hà Nội ?
- Ngày mai.
Nhận xét:
+ Câu a lược bỏ vị ngữ.
+ Câu b lược bỏ cả chủ ngữ và vị ngữ.
a) Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người
b) - Bao giờ cậu đi Hà Nội ?
- Ngày mai
=> Làm cho câu ngắn gọn, vừa thông tin được nhanh,vừa tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước.
đuổi theo nó.
mình đi Hà Nội.
2. Ghi nhớ:
Khi nói hoặc viết, có thể lược bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn. Việc lược bỏ một số thành phần câu thường nhằm những mục đích sau:
- Làm cho câu ngắn gọn hơn, vừa thông tin được nhanh, vừa tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước;
- Ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người (lược bỏ chủ ngữ).
BT 1: Đâu là câu rút gọn trả lời cho câu hỏi
“ Hằng ngày, cậu dành thời gian cho việc gì nhiều nhất?”
Hằng ngày mình dành thời gian cho việc đọc sách nhiều nhất.
B. Đọc sách là việc mình dành nhiều thời gian nhất.
C. Đọc sách.
Bài tập nhanh
BT 2: Tìm câu rút gọn trong đoạn trích, cho biết thành phần nào được rút gọn ?
a, Anh cứ hát. Hết sức hát . Gò ngực mà hát . Há miệng to mà hát .
( Nguyễn Công Hoan )
Rút gọn VN
Rút gọn CN
b,Tiếng hát ngừng. Cả tiếng cười.
(Nam Cao)
II. Cách dùng câu rút gọn
1. Ví dụ:
* Ví dụ 1: Sáng chủ nhật, trường em tổ chức cắm trại. Sân trường thật đông vui. Chạy loăng quăng. Nhảy dây. Chơi kéo co.
* Nhận xét:
Các câu đều thiếu chủ ngữ.
Không nên rút gọn như vậy làm cho câu khó hiểu.
Tiết 78 :RÚT GỌN CÂU
I. Thế nào là rút gọn câu?
* Ví dụ 2:
- Mẹ ơi, hôm nay con được một điểm 10.
Con ngoan quá ! Bài nào được điểm 10 thế?
Bài kiểm tra toán.
- Bài kiểm tra toán
Nhận xét: Câu trả lời của người con không lễ phép.
ạ.
mẹ ạ.
2.Ghi nhớ:
Khi rút gọn câu, cần chú ý:
Không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói;
Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã.
III. Luyện tập
Bài 1/16:Trong các câu tục ngữ sau, câu nào là câu rút gọn? Những thành phần nào của câu được rút gọn? Rút gọn câu như vậy để làm gì?
A. Người ta là hoa đất.
B. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
C. Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng.
D. Tấc đất tấc vàng.
 Rút gọn chủ ngữ
Bài 2/16 :Tìm câu rút gọn, khôi phục thành phần bị rút gọn. Cho biết vì sao trong thơ, ca dao thường có nhiều câu rút gọn như vậy ?
Bước tới đèo ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
( Bà Huyện Thanh Quan )
Tôi
Thấy
Thấy
Thấy
Tôi
Tôi
Tôi
Chỉ thấy
Nhóm 1,2 làm bài tập 3/17
Nhóm 3,4, làm bài tập 4/18
Thảo luận:
Để tránh lặp từ;thơ, ca dao thường chuộng cách diễn đạt xúc tích vả lại số chữ trong câu bị hạn chế.
Bài 3/17:
Cậu bé và người khách trong câu truyện hiểu lầm nhau bởi vì câu bé khi trả lời người khách, đã 3 lần dùng câu rút gọn khiến người khách hiểu sai ý nghĩa.
Bài học: Phải cẩn thận khi dùng câu rút gọn vì dùng không đúng có thể gây hiểu lầm.
Bài 4/18
Việc dùng câu rút gọn của anh chàng phàm ăn đều có tác dụng gây cười và phê phán.
-> Vì rút gọn đến mức tối đa. không thể hiểu được và rất thô lỗ.
Về nhà
- Học bài và làm bài tập.
- Chuẩn bị: Câu đặc biệt.