Bài 19. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng

Vì sao nói protein có vai trò quan trọng đối với tế bào và cơ thể?
Protein có vai trò quan trọng đối với tế bào và cơ thể vì :
 Protein trực tiếp tham gia biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
Protein là thành phần của: Enzim, hoocmôn, kháng thể …… nên liên quan đến toàn bộ hoạt động sống, trực tiếp biểu hiện thành các đặc điểm sinh lí của cơ thể
Protein là thành phần cấu trúc của tế bào nên trực tiếp biểu hiện thành các đặc điểm hình thái của cơ thể.
BÀI 19
MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I. MỐI QUAN HỆ GIỮA ARN VỚI PROTEIN
Cho biết không gian tồn tại của gen và tạo thành prôtêin?
Gen mang thông tin cấu trúc của prôtêin ở trong nhân tế bào là chủ yếu
-Prôtêin chỉ hình thành ở chất tế bào
- Hãy cho biết cấu trúc trung gian giữa gen và prôtêin. Nêu vai trò của cấu trúc đó?
Cấu trúc trung gian giữa gen và prôtêin là mARN, cấu trúc này có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc của prôtêin từ nhân ra chất tế bào.
Tương quan về số lượng giữa axit amin và nuclêôtit của mARN khi ở trong ribôxôm ?
3 nuclêôtit của mARN ứng với 1 axit amin
- Các thành phần tham gia hình thành chuỗi axit amin ?
Các loại nuclêôtit nào ở mARN và tARN liên kết với nhau ?
A - U , G - X (theo NTBS)

I. M?i quan h? gi?a ARN v?i protein
1. Mối quan hệ giữa các ARN với protein
2. Quá trình tổng hợp protein
Quan sát sơ đồ sau ? quá trình tổng hợp protein diễn ra như thế nào?
SƠ ĐỒ HÌNH THÀNH CHUỖ�I AXIT AMIN
mARN sau khi được hình thành rời khỏi ...................... ra ............................... để tổng hợp chuỗi ................................................................
Khi .........................................dịch chuyển hết chiều dài của ....................................... thì chuỗi ..................................đã được tổng hợp xong.
Sự hình thành chuỗi .................................................dựa trên khuôn mẫu của ................................... theo nguyên tắc bổ sung , trong đó A liên kết với ........... G liên kết với ..........và cứ 3 nuclêôtit ứng với .................................................
chất tế bào
ribôxôm
mARN
axit amin
U
X
nhân
axit amin
axit amin
mARN
1 axit amin
Sự hình thành chuõi axit amin diễn ra như thế nào?
1. Gen (một đoạn ADN) là khuôn mẫu để tổng hợp mARN.
2. mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin cấu thành prôtêin.
- Dựa vào kiến thức đã học. Hãy giải thích mối quan hệ giữa các thành phần trong sơ đồ H.19.2
- Prôtêin có vai trò quan trọng đối với tế bào và cơ thể như thế nào ?
3. Prôtêin liên quan đến toàn bộ hoạt động sống của tế bào, biểu hiện thành các tính trạng của cơ thể.
Tính trạng
1
2
3
Thảo luận : Bản chất của mối quan hệ trong sơ đồ trên là gì ?
Em hãy phát triển sơ đồ hình 19.2. biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
Gen (một đoạn ADN)
mARN
Prôtêin
II/ MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
Mối quan hệ AND  mARN  Protein
mạch ADN bổ xung
mạch AND làm khuôn
mARN
4. chuỗi a.a
Thông qua prôtêin, giữa gen và tính trạng có mối quan hệ mật thiết với nhau, cụ thể là gen quy định tính trạng.
Trình tự các nuclêôtit trong mạch khuôn của gen (một đoạn ADN) quy định trình tự các nuclêôtit trong mARN, qua đó quy định trình tự trong axit amin cấu thành prôtêin. Prôtêin tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào, từ đó biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
- Gen biểu hiện thành tính trạng thông qua cấu trúc nào ?
- Sơ đồ H. 19.3. Cho biết điều gì ?
Gen (một đoạn ADN) ? tính trạng
Mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ
1: Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN
2: mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin cấu thành nên protein
3: Protein chịu tác động của môI trường trực tiếp biểu hiện thành tính trạng của cơ thể
Bản chất của mối liên hệ trong sơ đồ
Trình tự các nucleotit trong mạch khuôn của ADN quy định trình tự các nucleotit trong mạch mARN.
Trình tự các nucleotit trong mạch mARN quy định trình tự các axit amin trong cấu trúc bậc 1 của protein.
Protein trực tiếp tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào từ đó biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
Gen mARN Protein Tính trạng

(Một đoạn ADN)
1. NTBS được biểu hiện trong mối quan hệ ở sơ đồ dưới đây như thế nào ?
Gen (một đoạn ADN) ? mARN ? Prôtêin
+ mARN ? Prôtêin :
+ Gen (một đoạn ADN) ? mARN :
2. Dựa vào mối quan hệ giữa ADN (gen), mARN và prôtêin, hãy chọn các từ, cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong các câu sau :
Thông tin cấu trúc phân tử prôtêin được xác định bởi ................................................... trong mạch ADN. Ở trong nhân, mạch này dùng làm khuôn tổng hợp .................................................................
Trình tự các nuclêôtit trong mạch ADN quy định .......................................................................................................... sau đó trình tự này quy định .........................................................................................trong cấu trúc bậc...............của phân tử prôtêin và biểu hiện thành ........................................................................
?
dãy nuclêôtit
mARN
trình tự các nuclêôtit trong mARN
trình tự các axit amin
1
tính trạng
1
2
A - U , T - A , G - X , X - G
A - U , G - X
4. Trong quá trình tổng hợp prôtêin:
? a) Axit amin tự do tự đến ribôxôm để tham gia tổng hợp chuỗi axit amin.
? b) Axit amin tự do được mARN mang đến ribôxôm để tham gia tổng hợp chuỗi axit amin.
? c) Axit amin tự do được tARN mang đến ribôxôm để tham gia tổng hợp chuỗi axit amin.
? d) Cả 3 câu a, b, c đều đúng.
5. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng được thể hiện bằng sơ đồ:
? a) ADN ? ARN ? prôtêin ? tính trạng.
? b) Gen (ADN) ? ARN ? prôtêin ? tính trạng.
? c) Gen (ADN) ? tARN ? prôtêin ? tính trạng.
? d) Gen (ADN) ? mARN ? prôtêin ? tính trạng.
?
?