Bài 19. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng

Chào mừng các thầy, cô giáo tới dự giờ
Đoạn ADN
mARN
.........…………………………………….......
Mạch 1 - ATG – XGG – GTA – TAX – TXX – TAG ­
Mạch 2 (mạch khuôn) - TAX – GXX – XAT – ATG – AGG – ATX-
Hãy hoàn thiện sơ đồ sau:
? Mối quan hệ giữa AND và mARN?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Em hãy cho biết có mấy loại ARN ? Chức năng của từng loại ?
Gồm có 3 loại : mARN, tARN, rARN
mARN : Truyền đạt thông tin quy định cấu trúc của Prôtêin cần tổng hợp.
tARN: Vận chuyển Axitamin tương ứng tới nơi tổng hợp prôtêin.
rARN : Là thành phần cấu tạo nên Ribôxom – nơi tổng hợp prôtêin.
Đoạn ADN
mARN
.........…………………………………….......
Mạch 1 - ATG – XGG – GTA – TAX – TXX – TAG ­
Mạch 2 (mạch khuôn) - TAX – GXX – XAT – ATG – AGG – ATX-
- AUG – XGG – GUA – UAX – UXX - UAG
Hãy hoàn thành sơ đồ sau
? Mối quan hệ giữa AND và mARN?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Mối quan hệ giữa ADN và ARN: ADN là khuôn mẫu tổng hợp ARN. Trình tự các nuclêôtit trên mạch khuôn của ADN quy định trình tự các nclêôtit trên mARN
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
? Gi?a gen v� Prụtờin cú quan h? v?i nhau qua d?ng trung gian n�o?
Trả lời:
mARN là dạng trung gian có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc của Prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân tế bào.
? Vai trò của dạng trung gian đó?
* Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Prôtein
mARN sau khi được hình thành rời khỏi nhân ra chất tế bào để tổng hợp chuỗi axit amin mà thực chất là xác định trỡnh tự của các axit amin. Điều đó phản ánh mối quan hệ giữa ARN và Protêin với nhau.
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
? Nêu các thành phần tham gia tổng hợp chuỗi axit amin?
Quan sát hình
Sơ đồ hình thành chuỗi axit amin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
tARN
? Nêu các thành phần tham gia tổng hợp chuỗi axit amin?
rARN( ribôxôm)
mARN
tARN
rARN( ribôxôm)
mARN
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
Xem đoạn phim sau
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
STOP
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
Quan sát hình. theo dõi đoạn phim thảo luận nhóm(2phút)
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
1. Các loại nuclêôtit liên kết với nhau theo NTBS: A-U; G-X
2. 3 nuclêôtit kế tiếp nhau trên mARN tương ứng với một axit amin (3nuclêôtit mã hoá 1 axit amin)
Trả lời:
- Tương quan: 3 nuclêôtit trên mARN mã hoá 1 axit amin
Xem lại đoạn phim sau
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
?Trình bày sự hình thành chuỗi axit amin?
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
STOP
Xem đoạn băng sau
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
STOP
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
Hình thành chuỗi axit amin
Liên kết peptit
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
- Tương quan: 3 nuclêôtit trên mARN mã hoá 1 axit amin
? Trình tự các axit amin trong chuỗi axit amin do yếu tố nào quy định?
- Trình tự các nuclêôtit trên mARN quy định trình tự axit amin trong phân tử Prôtêin.
- mARN là mạch khuôn để tổng hợp nên Prôtêin
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
- Tương quan: 3 nuclêôtit trên mARN mã hoá 1 axit amin
- Trình tự các nuclêôtit trên mARN quy định trình tự axit amin trong phân tử Prôtêin.
- mARN là mạch khuôn để tổng hợp nên Prôtêin
? Quá trình hình thành chuỗi axit amin dựa trên những nguyên tắc nào?
Trả lời:
Nguyên tắc:+ Khuôn mẫu ( mARN)
+ Bổ sung: ( A-U; G-X)
*Nguyên tắc tổng hợp chuỗi aa
+ Khuôn mẫu ( mARN)
+ Bổ sung: ( A-U; G-X)
Bài tập
Một gen có 3000 nucleotit thực hiện quá trình tổng hợp mARN và sau đó là tổng hợp protein
Số nucleotit có trong phân tử mARN là:
3000 C. 1500
750 D. 1000
Số axit amin có trong cấu trúc bậc 1 của Protein là:
500 C. 1000
499 D. 998
Bài tập
Một gen có 3000 nucleotit thực hiện quá trình tổng hợp mARN và sau đó là tổng hợp protein
Số nucleotit có trong phân tử mARN là:
3000 C 1500
750 D. 1000
Số axit amin có trong cấu trúc bậc 1 của Protein là:
500 C. 1000
499 D. 998
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
- Tương quan: 3 nuclêôtit trên mARN mã hoá 1 axit amin
- Trình tự các nuclêôtit trên mARN quy định trình tự axit amin trong phân tử Prôtêin.
- mARN là mạch khuôn để tổng hợp nên Prôtêin
*Nguyên tắc tổng hợp chuỗi aa
+ Khuôn mẫu ( mARN)
+ Bổ sung: ( A-U; G-X)
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
mARN
Gen (một đoạn ADN)
Prôtêin
Tính trạng
?
(1)
mARN
(2)
Tính trạng
?
(3)
Gen
Prôtêin
Hoàn thành sơ đồ sau:
* Mối quan hệ giữa các thành phần trong sơ đồ
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
*Nguyên tắc tổng hợp chuỗi aa
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
mARN
Gen (một đoạn ADN)
Prôtêin
Tính trạng
(1)
mARN
(2)
Tính trạng
(3)
Gen
Prôtêin
? Nêu mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1, 2, 3?
Quan sát sơ đồ
- Prôtêin trực tiếp tham gia vào cấu trúc hoạt động sinh lí của tế bào biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
* Mối quan hệ giữa các thành phần trong sơ đồ
- Gen là khuôn mẫu để tổng hợp nên mARN
- mARN là khuôn mẫu để tổng hợp nên Prôtêin
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
*Nguyên tắc tổng hợp chuỗi aa
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
mARN
Gen (một đoạn ADN)
Prôtêin
Tính trạng
(1)
mARN
(2)
Tính trạng
(3)
Gen
Prôtêin
Quan sát sơ đồ
- Prôtêin trực tiếp tham gia vào cấu trúc hoạt động sinh lí của tế bào biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
* Mối quan hệ giữa các thành phần trong sơ đồ
- Gen là khuôn mẫu để tổng hợp nên mARN
- mARN là khuôn mẫu để tổng hợp nên Prôtêin
? Nêu bản chất của mối quan hệ trong sơ đồ?
* Bản chất của mối quan hệ
- Trình tự các nuclêôtit trong ADN quy định trình tự các nuclêôtit trên mARN, từ đó quy định trình tự sắp xếp của các axit amin trong phân tử Prôtêin qua đó quy định tính trạng.
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
*Nguyên tắc tổng hợp chuỗi aa
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
mARN
Gen (một đoạn ADN)
Prôtêin
Tính trạng
Quan sát sơ đồ
- Prôtêin trực tiếp tham gia vào cấu trúc hoạt động sinh lí của tế bào biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
* Mối quan hệ giữa các thành phần trong sơ đồ
- Gen là khuôn mẫu để tổng hợp nên mARN
- mARN là khuôn mẫu để tổng hợp nên Prôtêin
* Bản chất của mối quan hệ
- Trình tự các nuclêôtit trong ADN quy định trình tự các nuclêôtit trên mARN, từ đó quy định sắp xếp của các axit amin trong phân tử Prôtêin qua đó quy định tính trạng.
? Tại sao con cái lại giống bố mẹ ở những nét lớn?
Trả lời: Do sự kết hợp của ba quá trình tự nhân đôi, tổng hợp ARN, tổng hợp Prôtêin theo NTBS, hình thành tính trạng trên cơ thể.
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
*Nguyên tắc tổng hợp chuỗi aa
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
mARN
Gen (một đoạn ADN)
Prôtêin
Tính trạng
- Prôtêin trực tiếp tham gia vào cấu trúc hoạt động sinh lí của tế bào biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
* Mối quan hệ giữa các thành phần trong sơ đồ
- Gen là khuôn mẫu để tổng hợp nên mARN
- mARN là khuôn mẫu để tổng hợp nên Prôtêin
* Bản chất của mối quan hệ
- Trình tự các nuclêôtit trong ADN quy định trình tự các nuclêôtit trên mARN, từ đó quy định sắp xếp của các axit amin trong phân tử Prôtêin qua đó quy định tính trạng.
? Tại sao trâu bò cùng ăn cỏ nhưng prôtêin của trâu lại khác prôtêin của bò?
Trả lời: Prôtêin của cỏ trong cơ quan tiêu hoá của trâu, bò được phân giải thành aa riêng rẽ. Các aa này được chuyển đến các tế bào của trâu, bò. Dưới khuôn mẫu ADN của trâu khác ADN của bò đã tổng hợp nên prôtêin của trâu khác của bò.
BÀI 19: MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG
I- Mối quan hệ giữa ARN và Prôtêin
* Mối quan hệ giữa ARN và Protein
*Nguyên tắc tổng hợp chuỗi aa
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
mARN
Gen (một đoạn ADN)
Prôtêin
Tính trạng
-Prôtêin trực tiếp tham gia vào cấu trúc hoạt động sinh lí của tế bào biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
* Mối quan hệ giữa các thành phần trong sơ đồ
-Gen là khuôn mẫu để tổng hợp nên mARN
- mARN là khuôn mẫu để tổng hợp nên Prôtêin
* Bản chất của mối quan hệ
- Trình tự các nuclêôtit trong ADN quy định trình tự các nuclêôtit trên mARN, từ đó quy định sắp xếp của các axit amin trong phân tử Prôtêin qua đó quy định tính trạng.
- Tương quan: 3 nuclêôtit trên mARN mã hoá 1 axit amin
- Trình tự các nuclêôtit trên mARN quy định trình tự axit amin trong phân tử Prôtêin.
- mARN là mạch khuôn để tổng hợp nên Prôtêin
+ Khuôn mẫu ( mARN)
+ Bổ sung: ( A-U; G-X)
CỦNG CỐ
Chọn các đáp án đúng:
1. Quá trình tổng hợp axit amin diễn ra ở đâu:
a. Nhân tế bào
b. Trong tế bào chất
c. Nhiễm sắc thể
d. Nhân con
2. Quá trình tổng hợp chuỗi axit amin tuân theo nguyên tắc nào?
a. Bán bảo toàn
b. Khuôn mẫu
c. Nguyên tắc bổ sung
d. Cả b và c
3. Trong quá trình tổng hợp chuỗi axit amin A của mARN liên kết với:
a. U của tARN
b. G của tARN
c. X của tARN
d. T của tARN
CỦNG CỐ
Bài tập: Đoạn phân tử ADN dài 5100 A
a. Tính số nuclêôtit của mARN được tổng hợp từ gen trên?
b. Tính số axit amin trong phân tử prôtêin được tổng hợp từ mARN?
Hướng dẫn về nhà
Học bài và làm bài tập trong vở bài tập
Ôn lại cấu trúc không gian của ADN
Chuẩn bị kiểm tra 1 tiết
Bài học kết thúc
Cám ơn thầy cô và các em