Bài 19. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng

Chào mừng các em
học sinh lớp 9
Giáo viên thực hiện: Lê Thị Nhung
Môn: SINH 9
TRƯỜNG THCS THANH NƯA - HUYỆN ĐIỆN BIÊN
? Đối với tế bào và cơ thể prôtêin có những chức năng gì.
Trả lời:
Chức năng cấu trúc: là thành phần cấu tạo của tế bào
Chức năng xúc tác các quá trình trao đổi chất (tạo ra enzim)
Chức năng điều hòa các quá trình trao đổi chất (tạo ra hoocmôn)
KIỂM TRA BÀI CŨ
Ti?t 19: M?I QUAN H? GI?A GEN V� TÍNH TR?NG
I. Mối quan hệ giữa ARN và protein:
Gen mang thông tin
cấu trúc của prôtêin.
Prôtêin được
hình thành
Trong nhân tế bào
Chất tế bào
mARN
? Giữa gen và prôtêin có quan hệ với nhau thông qua cấu trúc trung gian nào, vai trò của cấu trúc đó.
- mARN là dạng trung gian trong mối quan hệ giữa gen và protein, có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc protein.
Trung gian
Nghiên cứu thông tin SGK và quan sát hình sau:
? Chuỗi axit amin được hình thành như thế nào.
? Nêu các thành phần tham gia tổng hợp chuỗi axit amin
? mARN, tARN,riboxom.
Ti?t 19: M?I QUAN H? GI?A GEN V� TÍNH TR?NG
I. Mối quan hệ giữa ARN và protein:
- mARN là dạng trung gian trong mối quan hệ giữa gen và protein, có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc protein.
G
G
X
ribôxôm
tARN
nuclêotit
MET
PRO
mARN
MET
PRO
CYS
mARN
MET
PRO
CYS
PRO
mARN
MET
PRO
CYS
PRO
THR
mARN
MET
PRO
CYS
PRO
THR
mARN
MET
PRO
CYS
PRO
THR
mARN
Chu?i axit amin
MET
PRO
CYS
PRO
THR
Chuỗi axit amin
Ti?t 19: M?I QUAN H? GI?A GEN V� TÍNH TR?NG
I. Mối quan hệ giữa ARN và protein:
- mARN là dạng trung gian trong mối quan hệ giữa gen và protein, có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc protein.
Thảo luận:
1/ Các loại nuclêôtit nào ở mARN và tARN liên kết với nhau ?
2/ Tương quan về số lượng giữa axit amin và nuclêôtit của mARN khi ở trong ribôxôm ?
A-U, G-X và ngược lại
? C? 3 Nu tuong ?ng v?i 1 axit amin
Ti?t 19: M?I QUAN H? GI?A GEN V� TÍNH TR?NG
I. Mối quan hệ giữa ARN và protein:
- mARN là dạng trung gian trong mối quan hệ giữa gen và protein, có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc protein.
? Vậy sự tạo thành chuỗi axit amin dựa vào những nguyên tắc nào.
* S? t?o th�nh chu?i axit amin d?a tr�n c�c nguy�n t?c:
- Khuơn m?u: l� mARN
- Nguyên tắc bổ sung: A-U, G-X và ngược lại
Mối quan hệ: Trình tự các Nu trên mARN quy định trình tự các axit amin trong protein (cứ 3 Nu tương ứng với 1 axit amin).
MET
PRO
CYS
PRO
THR
Chu?i axit amin
Bi?t t?ng s? Nu ? s? b? ba
+ S? axit amin trong chu?i axit amin = s? b? ba - 1
+ S? axit amin trong ph�n t? protein = s? b? ba - 2
I. M?i quan h? gi?a ARN v� tính tr?ng:
II. M?i quan h? gi?a gen v� tính tr?ng:
Ti?t 19: M?I QUAN H? GI?A GEN V� TÍNH TR?NG
Mối quan hệ: Trình tự các Nu trên mARN quy định trình tự các axit amin trong protein (cứ 3 Nu tương ứng với 1 axit amin).
1
2
1
2
3
Gen
mARN
Prôtêin
Tính trạng
Quan sát hình sau
Tính tr?ng
3
Thảo luận nhóm (3 phút): Hãy giải thích:
1/ Mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1, 2, 3.
2/ Bản chất của mối liên hệ trong sơ đồ.
1. ADN là khuôn mẫu tổng hợp mARN
2. mARN là khuôn mẫu tổng hợp chuỗi axit amin. Cấu trúc bậc 1 Prôtêin.
3. Prôtêin trực tiếp tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào biểu hiện thành tính trạng.
*B?n ch?t c?a MQH: Trình t? c�c Nu tr�n ADN quy d?nh trình t? c�c Nu trong mARN, trình t? c�c Nu tr�n mARN quy d?nh trình t? c�c axit amin trong chu?i axit amin c?u th�nh protein v� bi?u hi?n th�nh tính tr?ng.
Trò chơi giải ô chữ
Đ a P h â n
A R N
N u c l ê ô t i t
t í n h t r ạ n g
a x i t n u c l ê i c
R i b ô x ô m
A x i t a m i n
1
2
3
4
5
6
7
Loại axit nuclêic có cấu trúc một mạch?
Nguyên tắc cấu tạo của ADN, ARN và Prôtêin?
Đơn phân cấu tạo nên mARN?
Đặc điểm hình thái, sinh lý, cấu tạo của cơ thể được gọi là gì?
Tên gọi chung của ADN và ARN?
Nơi tổng hợp prôtêin?
Đơn phân cấu tạo nên prôtêin?
Đáp án
CỦNG CỐ
Sự hình thành chuỗi (1) ………………được thực hiện dựa trên (2) ……………… của mARN. Mối quan hệ giữa (3) ……và tính trạng được thể hiện trong (4) …………gen (một đoạn AND) mARN  protein  tính trạng.
Trong đó, trình tự (5) ………………… trên AND quy định quy định trình tự các nucleotit trong mARN, thông qua đó ADN (6) ………… trình tự các axitamin trong chuỗi axitamin cấu thành protein và biểu hiện thành tính trạng.
Axit amin
Khuôn mẫu
gen
sơ đồ
các nucleotit
quy định
* Điền cụm từ thích hợp cho sẵn (Axitamin, khuôn mẫu, gen, sơ đồ, các nucleotit, quy định) điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh các câu sau:
D?N DỊ
H?c b�i v� l�m b�i t?p 2, 3 SGK trang 59
Chu?n b? b�i th?c h�nh quan s�t v� l?p r�p mơ hình ADN (Xem l?i b�i 15: ADN)