Bài 19. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng

KÍNH CHÀO CÁC THẦY CÔ
DỰ GIỜ THAO GIẢNG
MÔN:sinh HỌC
L?p 9 B
KIỂM TRA BÀI CŨ
V� sao pr�t�in c� t�nh �Ỉc th� v� �a d�ng?
Trả lời:
Prôtêin cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là hon20 loại a xit amin.
Mỗi prôtêin đặc thù bởi: Thành phần, số lượng, trình tự các a xit amin
Sự thay đổi trình tự các axit amin tạo nên tính đa dạng .
Vậy: thành phần, số lượng, trình tự các axit amin tạo nên tính đa đạng và đặc thù của prôtêin
Tiết 19
Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I- Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin

Nhân tố trung gian nào mang thông tin cấu trúc( thông tin di truyền ) của prôtein trong gen từ nhân ra chất tế bào để tổng hợp prôtêin ?
- m A RN là cấu trúc trung gian giữa gen và prôtêin, nó có vai trò truyền đạt
thông tin về cấu trúc của prôtêin sắp được tổng hợp ( được lưu giữ trong gen)
từ nhân ra tế bào chất.
Tiết 19
Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I - Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin
Như vậy mối quan hệ mật thiết của ARN và prôtêin được thể hiện trong qua trình tổng hợp prôtein diễn ra ở chất tế bào
Vậy quá trình tổng hợp prôtêin ở chất tế bào diễn ra như thế nào?
Mời các em quan sát hình 19.1 SGK kết hợp với xem đoạn băng xem đoạn băng
sau: thảo luận để trả lời các câu hỏi:
Câu hỏi1: Hãy quan sát mô hình tổng hợp chuỗi a xit amin và cho biết các thành phần tham gia tổng hợp prôtêin.
Câu hỏi 2:Các loại nuclêôtit nào ở m ARN và t ARN liên kết với nhau?
Câu hỏi 3: Tương quan về số lượng giữa a xit amin và nuclêôtit của m ARN khi ở trong ribôxôm?

Phân công các nhóm thảo luận như sau:
Nhóm 1; 2;3 : Câu 1
Nhóm 4;5;6: Câu 2
Nhóm : 7;8 : Câu 3
Tiết 19
Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I - Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin
Câu hỏi1: Hãy quan sát mô hình tổng hợp chuỗi a xit amin và cho biết các thành phần tham gia tổng hợp prôtêin.?
Trả lời:
Các thành phần tham gia tổng hợp prôtêin gồm:
- tARN:


- m ARN,
- Ri bô xôm:.
- Các a xit amin tự do có trong môi trường nội bào.

A-U-X
Bộ ba đối mã
Tiết 19
Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I - Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin
Câu hỏi 2:Các loại nuclêôtit nào ở m ARN và t ARN liên kết với nhau theo nguyên tắc bổ sung?
Các loại nuclêôtit ở m ARN và t ARN kết hợp với nhau theo
nguyên tắc bổ sung: A- U, G - X
Câu hỏi 3:Tương quan về số lượng giữa a xit amin và nuclêôtit
của m ARN khi ở trong ribôxôm?
Tương quan: Cứ 3 nuclêôtit ? 1 axit amin
Vậy prôtêin được tổng hợp theo nguyên tắc nào?
Sự tổng hợp prôtêin dựa vào 2 nguyên tắc:
+ Nguyên tắc khuôn mẫu: chuỗi axit amin được tổng hợp dựa trên khuôn mẫu của mARN
+ Nguyên tắc bổ sung: nucleotít trong mARN liên kết bổ sung với nucleotit trên tARN theo nguyên tắc:
A- U, G - X
theo tương quan: cứ 3 nuclêôtit trên mARN tương ứng với 1 axit amin trong prôtêin.

Tiết 19
Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I - Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin
Vậy trật tự các axit amin trên prôtêin liên quan như thế nào đến trình tự xắp xếp các nuclêôtít trên phân tử mARN tham gia tổng hợp prôtêin đó ?( đây chính là mối liên hệ giữa ARN và prôtêin)
- Trình tự các nuclêôtít trên mARN quy định trình tự của các axit amin trên phân
tử prôtêin
Tiết 19
Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I - Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin
- Trình tự các nuclêôtít trên mARN quy định trình tự của các axit amin trên phân
tử prôtêin
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
Sơ đồ tóm tắc mối liên hệ giữa gen và tính trạng:

Gen ( một đoạn AND) mARN Prôtêin Tính trạng


1
2
3
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
Sơ đồ tóm tắc mối liên hệ giữa gen và tính trạng:

Gen ( một đoạn AND) mARN Prôtêin Tính trạng


1
2
3
Từ sơ đồ trên giải thích các mối quan hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo
trật tự 1,2,3 ?
mARN
mARN
Prôtêin
Gen (AND)
trong
nhân tế bào
Chất tế bào
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
Sơ đồ tóm tắc mối liên hệ giữa gen và tính trạng:

Gen ( một đoạn AND) mARN Prôtêin Tính trạng


1
2
3
Từ sơ đồ trên giải thích các mối quan hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo
trật tự 1,2,3 ?
1- Gen làm khuôn mẫu tổng hợp nên mARN: trình tự nuclêôtít trong gen quy
định trình tự các nuclêôtít trên mARN
2- mARN làm khuôn mẫu tổng hợp nên Prôtêin: trình tự các nuclêôtít trên mARN
quy định trình tực các axitamin trên prôtêin
3- Prôtêin tham gia vào cấu trúcvà hoạt động sinh lí của tế bào từ đó hình thành
tính trạng
Như vậy thông tin cấu trúc của Prôtêin được xác định bởi trật tự xắp xếp
các nucleôtit trong 1mạch gốc của gen
Vậy bản chất của mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ là gì?
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
Bản chất của mối liên hệ : AND tính trạng : trình tự các nucleôtit trong
mạch khuôn của AND quy định trình tự xắp xép các nucleotit trong mạch mARN
trình tự này lại quy định trình tự các axít amin cấu thành Prôtêin và biểu hiện thành
tính trạng
Tiết 19
Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I - Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin
Trình tự các nuclêôtít trên mARN quy định trình tự của các axit amin trên
phân tử prôtêin
II- Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
Sơ đồ tóm tắc mối liên hệ giữa gen và tính trạng:

Gen ( một đoạn AND) mARN Prôtêin Tính trạng


1
2
3
Bản chất của mối liên hệ : AND tính trạng : trình tự các nucleôtit trong
mạch khuôn của AND quy định trình tự xắp xép các nucleotit trong mạch mARN
trình tự này lại quy định trình tự các axít amin cấu thành Prôtêin và biểu hiện thành
tính trạng
Củng cố
Củng cố
Nguyên tắc bổ sung được biểu hiện trong mối quan hệ ở sơ đồ dưới
đây như thế nào?
KÍNH CHÀO
CÁC THẦY CÔ