Bài 19. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng

Trường THCS Tân Ninh
Kính chào các thầy cô giáo và các em !
Protein có vai trò quan trọng đối với tế bào và cơ thể:

- Prôtêin là thành phần chủ yếu cấu trúc nên tế bào, từ đó hình thành nên các đặc điểm giải phẩu, hình thái của các mô, các cơ quan, hệ cơ quan và cơ thể.
- Prôtêin là thành phần cấu tạo nên enzim, hooc môn, kháng thể.liên quan đến toàn bộ hoạt động sống, từ đó hình thành nên các đặc điểm sinh lí của cơ thể.
 Protein trực tiếp tham gia biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
Vì sao nói prôtêin có vai trò quan trong đối với tế bào và cơ thể ?
Tiết 19
mối quan hệ giữa gen
và tính trạng
I.Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin
Ribôxôm
mARN
tARN
Axit amin
Các yếu tố chính tham gia tổng hợp chuổi axit amin
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
ATP
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Phê
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
Sêrin
A-U-G-X-A-U-G-X-X-U-U-A-U-U-X-G-U-U-A-A-A-U-U-G-U-X-G-U-A-A
Quá trình tổng hợp protein:
Ribôxôm dịch chuyển trên mARN theo từng bộ ba
tARN vận chuyển axit amin tương ứng vào Ribôxôm khớp với mARN theo NTBS.
- Khi ribôxôm dịch chuyển 1 nấc trên mARN thì 1 axit amin được nối tiếp vào chuỗi axit amin.
Sự chuyển dịch của Ribôxôm hết chiều dài của mARN (khi Ribôxôm tiếp xúc với mã kết thúc của mARN thì không có axit amin nào được vận chuyển vào thêm nữa) ? chuỗi axit amin được tổng hợp xong.
II. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng.
Tiết 19. mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I.Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin.
Trình tự các Nu trên mARN quy định trình tự các axit amin trong chuỗi axit amin (prôtêin bậc 1).
- mARN làm mạch khuôn để tổng hợp chuỗi axit amin.
- Các Nu giữa mARN và tARN liên kết với nhau theo NTBS: A-U; G-X và ngược lại
- 3 Nu
1 axit amin
A - T - G - G - T - A - X - G - G - T - A - X
| | | | | | | | | | | |
T - A - X - X - A - T - G - X - X - A - T - G
Gen (1đoạn ADN)
A - U - G - G - U - A - X - G - G - U - A - X
mARN
Chuỗi A.amin
Met
Val
Arg
Tir
M?i quan h? AND ? mARN ? Prôtêin
1
2
Tính trạng
3
Giải thích mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1, 2, 3.
II. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng.
Tiết 19. mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I.Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin.
Trình tự các Nu trên mARN quy định trình tự các axit amin trong chuỗi axit amin (prôtêin bậc 1).
Sơ đồ mối liên hệ giữa gen và tính trạng:
Gen mARN Prôtêin Tính trạng
1
2
3
1 - Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN
1. Mối liên hệ giữa gen - tính trạng
2 - mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin cấu thành nên prôtêin
3 - Prôtêin chịu tác động của môi trường trực tiếp biểu hiện thành tính trạng của cơ thể
- mARN làm mạch khuôn để tổng hợp chuỗi axit amin.
- Nu giữa mARN và tARN liên kết với nhau theo NTBS: A-U; G-X và ngược lại
- 3 Nu
1 axit amin
A - T - G - G - T - A - X - G - G - T - A - X
| | | | | | | | | | | |
T - A - X - X - A - T - G - X - X - A - T - G
Gen (1đoạn ADN)
A - U - G - G - U - A - X - G - G - U - A - X
mARN
Chuỗi A.amin
Met
Val
Arg
Tir
M?i quan h? AND ? mARN ? Prôtêin
1
2
Tính trạng
3
Giải thích bản chất của mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1, 2, 3.
Bản chất của mối liên hệ trong sơ đồ: Gen - Tính trạng.
Trình tự các nucleotit trong AND (gen) quy định trình tự các nucleotit trong mARN.
Trình tự các nucleotit trong mARN quy định trình tự các axit amin trong cấu trúc bậc 1 của prôtêin.
Prôtêin trực tiếp tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào, từ đó biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
Gen quy định tính trạng
II. Mối quan hệ giữa gen và tính trạng.
Tiết 19. mối quan hệ giữa gen và tính trạng
I.Mối quan hệ giữa ARN và prôtêin.
Trình tự các Nu trên mARN quy định trình tự các axit amin trong chuỗi axit amin (prôtêin bậc 1).
Sơ đồ mối liên hệ giữa gen và tính trạng:
Gen mARN Prôtêin Tính trạng
1
2
3
1 - Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN
1. Mối liên hệ giữa gen - tính trạng
2 - mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin cấu thành nên prôtêin
3 - Prôtêin chịu tác động của môi trường trực tiếp biểu hiện thành tính trạng của cơ thể
2. Bản chất của mối liên hệ gen - tính trạng
- mARN làm mạch khuôn để tổng hợp chuỗi axit amin.
- Nu giữa mARN và tARN liên kết với nhau theo NTBS: A-U; G-X và ngược lại
- 3 Nu
1 axit amin
Trình tự các nucleotit trong AND (gen) quy định trình tự các nucleotit trong mARN.
Trình tự các nucleotit trong mARN quy định trình tự các axit amin trong cấu trúc bậc 1 của prôtêin.
Prôtêin trực tiếp tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào, từ đó biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
Gen quy định tính trạng
Bài tập
Một gen có 3000 nucleotit thực hiện quá trình tổng hợp mARN và sau đó là tổng hợp protein
Số nucleotit có trong phân tử mARN là:
3000 C 1500
750 D. 1000
Số axit amin có trong cấu trúc bậc 1 của Prôtêin là:
500 C. 1000
498 D. 998
Nêu mối quan hệ giữa gen và arn, giữa arn và prôtêin.
NTBS được biểu hiện trong mối quan hệ ở sơ đồ dưới đây như thế nào ?

Gen mARN Protein
- Gen (một đoạn ADN) mARN: A - T; G - X Và ngược lại.
- mARN Prôtêin: A - u; G - X Và ngược lại.
- Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN
- mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin cấu thành nên prôtêin
Vì có cùng kiểu gen.
Gen quy định tính trạng.
Vì trẻ em sinh đôi cùng trứng thì có nhiều đặc điểm (tính trạng) giống nhau ?
Dặn dò:
- Học bài và trả lời các câu hỏi sau bài học.
- Xem lại nội dung kiến thức của chương 1,2,3.
- Tiết sau ôn tập. Xem nội dung bài ôn tập trang 116 SGK.